29.03.2011

Wykład 3

1. Fundusze emerytalne:

• W tej chwili będzie wpływało do nich około 2%, a do tej pory wpływało 7%.

Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe:

• Mają małe znaczenie

• Jest ich ponad 300

• Niewiele z nich ma jakiekolwiek znaczenie

• 5% funduszy posiada 80% aktywów

• Największy - Aviva

• Fundusze venture kapital:

• Fundusze wysokiego ryzyka,

• Duże ryzyko, możliwość dużej straty

• Duży koszt korzystania z funduszy

• Oferują doradztwo

• Fundusz może nawet przejąć podmiot, który uzdrowił, bo przejmuje dużą część firmy

• Rocznie kilkadziesiąt firm 20-30 korzysta z tych funduszy

• Wartość inwestycji 0,035 PKB

• Inwestor - ten uczestnik rynku finansowego, który dokonuje aktów kupna, sprzedaży instrumentów rynku finansowego.

• Ogół inwestorów można podzielić na:

• Inwestorów indywidualnych:

• Lokują na rynku finansowym swoje zasoby samodzielnie.

• Skala inwestycji jest niewielka, brak systematyki inwestowania (przypadkowość)

• Liczebnie jest bardzo wielu inwestorów indywidualnych, co znacznie poprawia płynność rynków finansowych.

• Inwestorów instytucjonalnych:

• Najwięksi instytucje finansowe jak również skarb państwa

• Mają bardzo duże kapitały do dyspozycji, które są do zainwestowania

• Mają silną pozycję na rynku finansowym,

• Mogą przeprowadzać transakcje niedostępne dla inwestorów instytucjonalnych,

• Mają taniej niż inwestorzy indywidualni

• Cechy różniące inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych:

• Wielkość posiadanych środków

• Cel inwestowania (indywidualni, - aby pieniądz nie tracił na wartości, instytucjonalni - inwestują, aby maksymalizować zyski)

• Poziom wiedzy na temat inwestowania

• Możliwości oddziaływania na rynek finansowy (indywidualni - nie są w stanie wpływać na rynek, natomiast instytucjonalni mogą)

• Emitenci:

• Są po to, aby zebrać kapitał, który jest potrzebny do działania

• Pieniądz chce się zebrać bezpośrednio z rynku

• Rynek emitenta - pierwotny rynek finansowy (Emitent zbiera kapitał)

• Na rynku pierwotnym kupuje się po cenie emisyjnej

• Cena emisyjna - cena nominalna = aggio

• Emitenci chcą sprzedać jak najdrożej

• Wtórny rynek finansowy - inwestorzy obracają na nim walorami, po cenie rynkowej, rynek określa wartość.

• Podmioty dyscypliny rynkowej:

• Dyscyplinę rynkową sprawują głównie kapitałodawcy, Np:

• Akcjonariusze

• Deponenci

• Nabywcy obligacji skarbowych

• Opierają się na ogólnie dostępnych informacjach, które przedstawia Emitent

• Podmioty muszą dbać o to, aby kapitałodawca był zadowolony

• Podmioty sprawujące dyscyplinę regulacyjną:

• Mogą monitorować działalność instytucji finansowych, mając wgląd do informacji poufnych

• Bank centralny

• Instytucje gwarancyjne:

• BFG - Bankowy Fundusz Gwarancyjny

• UFG - Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

• System rekompensat

• Organy nadzoru finansowego - nadzór jest po to, aby monitorować poczynania podmiotów rynku finansowego i ograniczać zbyt ryzykowne decyzje.

• 3 modele nadzoru w Unii Europejskiej:

• Jeden wymóg - nadzór ma być sprawowany efektywnie

• Nadzór zintegrowany - dominował do końca 2009 roku, w UE, w 2010 zaczęły się zmiany (odchodzenie na korzyść nadzoru mieszanego) - był w 15 na 27 krajów, UE, w tym w Polsce - nad całym rynkiem finansowym i nad wszystkimi instytucjami rynku finansowego czuwa jeden nadzorca, który ma duże kompetencje i różne piony w swojej organizacji. Zmiana modelu nie wiele daje, bo i tak ci sami ludzie sprawują nadzór.

• Nadzór mieszany - dwóch nadzorców kontroluje rynek finansowy, zazwyczaj jednym z nadzorców jest nadzorca bankowy - do tej pory były tylko 4 kraje, w których ten nadzór funkcjonował.

• Sektorowy nadzór finansowy - funkcjonował w 8 krajach UE, są 3 bądź więcej organy nadzoru (finansowy, ubezpieczeniowy, rynek kapitałowy)

• Wyjątek stanowi Francja - odrębnie jest sprawowany nadzór finansowy, ubezpieczeniowy, a nad sektorem bankowym nadzór sprawują 4 instytucje.

• Segmentacja rynku finansowego:

• Jest wiele kryteriów podziału:

• I kryterium segmentacji - funkcje rynku finansowego:

• Rynek walutowy

• Rynek pieniężny

• Rynek kapitałowy - pozwala zbierać kapitał inwestycyjny

• Rynek kredytowy

• Rynek pozabilansowych instrumentów finansowych

• II kryterium - przedmiot transakcji:

• Rynek walutowy

• Rynek instrumentów udziałowych

• Rynek instrumentów dłużnych

• Rynek pochodnych instrumentów finansowych (derywatów)

• Ich wartość zależy od wartości instrumentu bazowego, rynek dużo bardziej rozwinięty niż rynek akcji.

• III kryterium - wartość pojedynczej transakcji:

• Rynek detaliczny

• Rynek hurtowy

• IV kryterium - sposób wykorzystania instrumentów finansowych:

• Rynek pierwotny

• Rynek wtórny

• V kryterium - okres zapadalności zobowiązania finansowego:

• Rynek krótkoterminowy - rynek pieniężny

• Rynek długoterminowy - rynek kapitałowy

• VI kryterium - stopień formalizacji rynku:

• Rynek zinstytucjonalizowany

• Rynek niezinstytucjonalizowany

• Najstarszy segment rynku finansowego - rynek pieniądza bankowego.

• Transakcja finansowa - umowa zawarta między stronami o świadczenie usług finansowych.

• Grupy transakcji finansowych:

• Transakcje natychmiastowe (kasowe, spot) - transakcja rozliczana w chwili jej zawarcia, bądź najpóźniej drugiego dnia po jej zawarciu. W zasadzie są wolne od ryzyka.

• Transakcje terminowe - ich istotą jest to, że termin ich realizacji jest w przyszłości, ale cena realizacji transakcji jest ustalona już dziś. Np. ustalamy, że za miesiąc sprzedamy 1 mln dolarów, ale ustalamy już dzisiaj kurs, po którym sprzedamy - dzięki temu możemy utracić korzyści.

• Transakcje zabezpieczające - można zabezpieczyć się przed ryzykiem niekorzystnej zmiany ceny. Są dużo mniej popularne niż II typ. Transakcje hedgingowe - polegają na zawarciu takiej umowy, w której następuje transfer ryzyka tej transakcji na osobę trzecią.

• Sprzedażowe (shorthedge) - polega na ochronie spadku ceny poprzez sprzedaż instrumentu finansowego w transakcji terminowej. Podmiot zabezpieczający zajmuje w tym przypadku na rynku terminowym pozycje krótką.

• Zakupowe (longhedg) - polega na ochronie ryzyka wzrostu ceny poprzez zakup instrumentu finansowego w transakcji terminowej. Podmiot zabezpieczający zajmuje w tym przypadku na rynku terminowym tzw. pozycje długą.

• Transakcje spekulacyjne - dominują, polegają na przejęciu ryzyka z inwestycji w instrumenty finansowe celem osiągnięcia ponad przeciętnego zysku w przyszłości w skutek wahań cen na rynku finansowym. Dwa rodzaje:

• Spekulacja na spadek cen (bear speculation) - sprzedajemy instrument finansowy w nadziei na spadek cen i ponownie go odkupujemy, gdy cena rzeczywiście spada.

• Spekulacja na zwyżkę cen (bull speculation) - kupujemy instrument finansowy, a następnie sprzedajemy go, gdy cena instrumentu wzrośnie.

• Transakcje arbitrażowe - nie zdarzają się często, ale można na nich dużo zarobić, okazje do ich zawierania nie są zbyt częste, wykorzystuje się różnicę cen pomiędzy takimi samymi (zbliżonymi) instrumentami finansowymi, ale na różnych rynkach. Jak już są takie możliwości to w krótkim okresie czasu dostarczają duże korzyści.

1

---