PODSTAWY NAWIGACJI - wykłady KPTŻW. Krzysztof Plaskacz p.234
Temat 1
Nawigacja morska jest to dział wiedzy zajmujący się bezpiecznym przeprowadzeniem statku z jednego miejsca do drugiego. Nawigacja daje też odpowiedź na pytanie gdzie znajduje się w danym momencie nasz statek (pozycja), oraz jak płynąć omijając po drodze wszelkie niebezpieczeństwa by w końcu osiągnąć punkt docelowy. Tak więc zagadnienie jakim jest nawigacja sprowadza się do rozwiązania dwóch zadań : określenia pozycji statku i wytyczenia właściwego kursu.
Wyrażenie „nawigacja morska” tak jak wiele innych pojęć ma kilka znaczeń. Podstawowe oznacza: proces planowania, rejestrowania oraz kontrolowania ruchu okrętu z jednego miejsca do drugiego.
Ze względu na metody określania pozycji statku, nawigację można podzielić na:
Nawigacja satelitarna - gdzie wykorzystywany jest odbiornik GPS który przy pomocy fal radiowych komunikuje się z 24 sztucznymi satelitami okrążającymi Ziemię. Odbiornik GPS na bieżąco wskazuje współrzędne geograficzne.
Nawigacja terestryczna - stosowana w zasięgu widoczności lądu, gdzie określanie współrzędnych geograficznych polega na obserwacji obiektów na lądzie. Stosując tę metodę wykorzystuje się mapy morskie, locje, spisy świateł i sygnałów nawigacyjnych.
•Nawigacja radarowa - określanie współrzędnych pozycji polega na obserwacji zarysów wybrzeży i obiektów nawigacyjnych za pomocą radaru. Zasięg stosowania nawigacji radarowej jest dużo większy od zasięgu nawigacji terestrycznej.
Nawigacja pilotowa - głównie wykorzystywaną przy podejściach do portów, gdzie wytyczanie drogi jachtu polega na identyfikacji mijanych pław, staw, nabieżników.
Nawigacja zliczeniowa - przybliżone określenie pozycji statku, gdzie podstawą jest znajomości jego ostatniej zmierzonej pozycji (pozycja obserwowana) oraz kierunku (kursu) oraz szybkości jachtu (Mm).
Nawigacja astronomiczna - określanie współrzędnych geograficznych polega na obserwacji położenia ciał niebieskich. Stosowana głównie w nawigacji oceanicznej.
Nawigacja inercyjna - stosowana głównie w okrętach podwodnych, określanie pozycji statku jest automatyczne, na podstawie pomiarów parametrów jego ruchu przy pomocy skomplikowanych systemów żyroskopowych.
Wyznaczenie bezpiecznej drogi statku polega przede wszystkim na określeniu właściwego kursu. Znając dokładna pozycję, przy pomocy map, locji, spisów świateł, tablic nawigacyjnych itp. można wyznaczyć właściwy i bezpieczny kurs statku.
Współczesny rozwój nawigacji morskiej w coraz większym stopniu jest kontrolowany przez międzynarodowy system bezpieczeństwa morskiego i ochrony żeglugi, który tworzy Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO — International Maritime Organization) oraz współpracujące z nią oraz doradzające jej specjalistyczne międzynarodowe organizacje morskie, a także poprzez zbiór międzynarodowych konwencji morskich tworzących zarówno przestrzeń, jak i środowisko polityczno-prawne rozwoju nawigacji morskiej.