Ryzyko - funkcja prawdopod.. niepowodzenia i wlk. straty., stopień prawdopod. zajścia zdarzeń niezależnych od podmiotu działającego, których nie może on dokładnie przewidzieć i którym nie można zapowiedz; prawdopod. poniesienia straty, związane z podjęciem ok. decyzji gosp. Miara niepewności dochodów. Zjawisko: obiektywne, subiektywne, ambiwalentne, dynamiczne. Ryzyko definiuje się w sensie: możliwości, niepewności, miary niepewności, braku pewności, negatywnego odchylenia. Rodzaje: r. spekulatywne i czyste, subiektywne i obiekt., stałe i niestałe, systematyczne i niesyst. Czynniki ryzyka w działaln. gosp. przed. - Makroekonom.: cykl koniunkturalny, inflacja, stopa %, kurs walutowy, Mikroekon.: specyficzne dla przemysłu, przedsięb. i podsystem informacyjny i prognozowania. Identyfikacja ryzyka - ok. obszarów, w których org. narażona jest na stratę oraz znalezieniu zdarzeń prowadzących do wystąpienia tej straty. Zakres analizy dla zidentyfikowania ryzyka: analiza cech produktu, usług, czynności, zasobów i innych inf., danych historycznych. Tradycyjne metody identyfikacji ryzyka: burza mózgów, debata publiczna, metoda synektyczna i budowy. M. listy pytań kontrolnych: wyszczególnienie przez ekspertów różnych kategorii ryzyka, lista może być różna. M. delficka - połączenie opinii zaproszonych do oceny ekspertów, ale przy wyeliminowaniu niepożądanych efektów. (dobór osób, każdy z ekspertów sporządza anonimowo rozwiązanie zagadnienia, przekazanie im opracowania powstałego na podstawie ich odpowiedzi i poproszenie o sporządzenie nowych uwzględniających wyniki scenariuszy). M. nominalnego procesu grupowego - zgromadzenie ekspertów i wygenerowanie przez nich odpowiedzi, sporządzenie listy wszystkich odpowiedzi, przeprowadzenie dyskusji, nadanie rangi każdej z odpowiedzi.
Intuicja - poznanie całościowe, pojawiające się w jednorazowym akcie olśnienia, poznanie czegoś bez odwołania się do doświadczenia lub logicznego rozumowania, dokonuje się bez udziału świadomości człowieka. Spontaniczność ≠ intuicji, może oznaczać zachowania bezmyślne, kierowane emocjami lub rutynowo. Intuicja ekspercka - wprawa profesjonalisty wspomagana intuicją. Polega na przeszukiwaniu zasobów pamięci pod kątem znalezienia związku: wzorzec sytuacji-wzorzec odpowiedniej reakcji. Szybkie podjęcie decyzji związane z długoletnim doświadczeniem i gromadzeniem inf. I. twórcza - poszukiwanie nowej syntezy elementów znanych, lecz rozrzuconych po różnych strukturach poznawczych mózgu, testuje różne możliwe połączenia pozornie nie mające powiązania, wykorzystanie pamięci trwałej. I. emocjonalna - odpowiednie reagowanie w sytuacjach, gdy nie ma czasu na świadome podjęcie decyzji. Źle kontrolowana - irracjonalne decyzje .Harmonijne połączenie myślenia i emocji, umożliwia szybkie podjęcie trafnych decyzji i zapewnia zdolność motywacji i wytrwałość. Racjonalny proces decyzyjny - upatrywanie problemów w zaburzeniach funkcjonowania organizacji, poszukiwanie rozwiązań przez odkrywanie przyczyn zaburzeń, analizowanie przyczyn i możliwości ich usunięcia, staranne kalkulowanie kosztów i korzyści, unikanie rozwiązań z ryzykiem niepowodzenia, opieranie się na inf. zewn. rozkładanie odpowiedzialności. IPD - poszukiwanie problemów w przyszłości, całościowe ujmowanie problemów, szybka ocena możliwych kierunków działania i eliminowaniu rozwiązań intuicyjnie, silnym zaangażowaniu decydenta w proces decyzyjny, przejmowanie osobistej odpowiedzialności i ryzyka. Rola intuicji - gdy, menedżerowie reagują szybko i intuicyjnie, odmiana "mądrości" menedżera, polegająca na korzystaniu z głębszych zasobów inf., równoważenie myślenia logicz. i intuic., gdy jest ogranicz. dostęp do inf., istnieje wiele kierunków działania, silna presja czasu. Uwarunkowania ryzyka wynikają z jego: osobowości, wiedzy, kwalifikacji, doświadczenia, motywacji, przyjętego systemu wart.
Odczuwanie ryzyka jest uzależnione od jego: ogólnej kultury, świadomości społ., światopoglądu. Postawa menadż. wobec ryzyka - wynik wielostronnego sprzężenia zmiennych motywacyjnych z subiektywnym odczuciem, że konsekwencją decyzji może być jakaś korzyść (E), o ok. prawdopod. (P), zależna od skuteczności bodźca (S) i posiadanej skłonności do ryzyka A=f(M,E,S,P). Ryzyko jako stymulator decyzji: poczucie skuteczności działania, odpowiedzialności, pewności sukcesu, wsparcia środowiska.
Inne negatywne aspekty podejmowania decyzji: ambicje menedżerskie, defensywne unikanie (uniknięcie decyzji lub przerzucenie na kogoś innego-brak wiedzy), odprężona zmiena (jakiekolwiek działanie-brak czasu), dominacja (wszystko, by ich decyzje wybrano).