POSTAWA CIAŁA :
(wg Przybylskiego) - to harmonijne, bezwysiłkowe ułożenie elementów postawy w stosunku do osi długiej ciała.(wg Ambrożego) - jest to zharmonizowany układ segmentów ciała względem siebie oraz w odniesieniu do osi mechanicznej ciała, utrzymany w minimalnym napięciu układu mięśniowego i układu nerwowego.Cechy prawidłowej postawy :Głowa wprost nad klatką piersiową, biodrami i stopami lub nieco w przód Klatka piersiowa wysklepiona ku przodowi Brzuch lekko wciągnięty lub płaski Plecy łagodnie wygięte, łopatki nie wystają poza linię pośladków, ręce lub nogi prawidłowo ukształtowane, stopy wysklepione Cechy nieprawidłowej postawy :Głowa wychylona do przodu lub pochylona w bok Brzuch wypukły, wysunięty w przód, zwiotczały, obwisły Plecy zgarbione, zaokrąglone, silne wygięcie krzywizn w płaszczyźnie strzałkowej Stopy płaskie
Metoda oględzinowa postawy ciała :Płaszczyzna czołowa - przód : Usytuowanie głowy nad klatką piersiową i barkami Wyrostki barkowe Linia sutków Trójkąt talii Kolce biodrowe przednie górne Górne krawędzie rzepek kolanowych Ułożenie kostek zewnętrznych Płaszczyzna czołowa - tył :Linia barków Kąty dolne łopatek Trójkąt talii Kolce biodrowe tylne górne Linia fałdów pośladkowych Doły podkolanowe Ułożenie kostek wewnętrznych Płaszczyzna strzałkowa :Usytuowanie głowy nad klatką piersiową Zarys pleców Usytuowanie barków Uwypuklenie klatki piersiowej Brzuch płaski wklęsły Wysokość kolców biodrowych Wysokość pępka Krętarz większy kości biodrowej Górna krawędź rzepki kolanowej Kostki zewnętrzneZakres ruchliwości kręgosłupa : Zginania i prostowania ( 170 - 250 st.)Ruchów bocznych ( 110 st.)Ruch obrotowy ( 160 st.)ZAKKRES RUCHOMŚCI KOŃCZYN GÓRNYCH :staw barkowy :prostowanie - zginanie (50-0-170) odwodzenie - przywodzenie (170-0-0) rotacja zewnętrzna - wewnętrzna (60-0-70)staw łokciowy :prostowanie - zginanie (0-0-150)staw nadgarstkowy :supinacja - pronacja (90-0-60) odwodzenie promieniowe - łokciowe (20-0-30) wyprost - zgięcie (50-0-60)
ZAKRES RUCHOMOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH :staw biodrowy : wyprost - zgięcie (15-0-135) odwodzenie - przywodzenie (45-0-85) rotacja zewnętrzna - wewnętrzna (45-0-45) staw kolanowy :
prostowanie - zginanie (0-0-150) staw skokowy : wyprost - zgięcie (20-0-45) nawracanie - odwracanie (20-0-45)
Odcinki kręgosłupa : (łac. Columna vertebralis) 7 kręgów szyjnych - C - (vertebrae cervicales) 12 kręgów piersiowych - TH - (vertebrae thoracica) 5 kręgów lędźwiowych - L - (vertebrae lumbales) 5 kręgów krzyżowych - S - (os sacrum) 4 - 5 kręgów ogonowych - CO - (os coccygis) Krzywizny kręgosłupa : Lordoza - wygięcie kręgosłupa ku przodowi w płaszcz. strzałkowej; występuje w odcinku szyjnym i lędźwiowym (tzw. lordoza fizjologiczna) Kifoza - wygięcie kręgosłupa ku tyłowi w płaszcz. strzałkowej; występuje w odcinku piersiowym i krzyżowym (tzw. kifoza fizjologiczna) Więzadła przykręgowe : podłużne przednie podłużne tylne żółte międzypoprzeczne międzykolczyste nadkolcowe karkowe promieniste głowy
MIĘŚNIE STABILIZUJĄCE POSAWĘ :Mięśnie stabilizujące postawę : szyi, grzbietu, brzucha, pośladków, czworogłowy uda, trójgłowy łydki
MIĘŚNIE SZYI : M.mostkowo-obojczykowo-sutkowy (sternocleidomastoideus) PP - Mostkowy koniec obojczyka i rękojeść mostka; PK - wyrostek sutkowy kości skroniowej; CZ - pochyla głowę w swoją stronę i skręca ją w przeciwną M.szeroki szyi (plastysma) PP - skóra szyi na pograniczu klatki piersiowej; PK - skóra w okolicy żuchwy; CZ - obniża żuchwę i kąt ust Mm.pochyłe (scaleni) PP - wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych; PK - żebra pierwsze i drugie; CZ - zginają i pochylają bocznie szyję, unoszą żebra I i II, pomagają oddychać M.płatowaty głowy (splenius) PP - wyrostki kolczyste pięciu górnych kręgów piersiowych i pięciu dolnych szyjnych; PK - wyrostki sutkowe i boczne części kości potylicznej, wyrostki poprzeczne dwóch górnych kręgów szyjnych; CZ - obustronnie prostuje głowę, jednostronnie obraca i pochyla głowę w swoją stronęMIĘŚNIE GRZBIETU : M.czworoboczny grzbietu (trapezius) PP - guzowatość kości potylicznej, więzadło karkowe, wyrostki kolczyste kręgów szyjnych i piersiowych; PK -boczna 1/3 obojczyka, wyrostek barkowy, grzebień łopatki; CZ - obraca łopatkę przy unoszeniu ramienia powyżej poziomu, pochyla głowę w bok i skręca w stronę przeciwną M.najszerszy grzbietu (latiscimus dorsi) PP - wyrostki kolczyste 6 dolnych kręgów piersiowych, kręgów lędźwiowych, kość krzyżowa i grzebień biodrowy; PK - grzebień guzka mniejszego kości ramiennej; CZ - przywodzi i obraca ramię do wewnątrz, przy ustalonych ramionach podciąga ciało ku górze M.dźwigacz łopatki (levator scapulae) PP - wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych od 1 do 4; PK - górna część brzegu przyśrodkowego łopatki; CZ - unosi i zbliża łopatkę do kręgosłupa, przy ustalonej łopatce pochyla głowę ku tyłowi i bokowi M.prostownik grzbietu (errector spinae) biodrowo - żebrowy (ilio-costalis) PP - grzebień kości biodrowej; PK - kąty żeber; CZ - przy skurczu obustronnym prostuje kręgosłup, przy jednostronnym zgina bocznie najdłuższy (longissimus) PP - grzebień kości biodrowej, wyrostki kolczyste od 1 lędźwiowego do 4 krzyżowego, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych od 7 do 12; PK - żebra i wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych i szyjnych; CZ - (jak wyżej) MIĘŚNIE BRZUCHA : M.prosty brzucha (rectus abdominis) PP - chrząstki od 5 do 7 żebra; PK - kość łonowa i spojenie łonowe; CZ - zgina tułów, obniża żebra, unosi miednicę M.skośny zewnętrzny (obliquus abdominis externus) PP - powierzchnia zewnętrzna od 5 do 12 żebra; PK - grzebień biodrowy, więzadło pachwinowe, kresa biała; CZ - obraca tułów w stronę przeciwną, zgina i pochyla tułów ku bokowi M.skośny wewnętrzny (obliquus abdominis internus) PP - od 10 do12 żebra, pochewka mięśnia prostego brzucha, kresa biała; PK - powięź lędźwiowo-biodrowa, grzebień kości biodrowej; CZ - obraca, zgina i pochyla tułów w swoją stronę, obniża żebra M.czworoboczny lędźwi (quadratus lumborum) PP - wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych; PK - grzebień biodrowy; CZ - obniża 12 żebro, zgina bocznie tułów MIĘŚNIE OBRĘCZY MIEDNICZEJ : M.pośladkowy wielki (gluteus maximus) PP - tylna część talerza biodrowego, kość krzyżowa, więzadło krzyżowo- guzowe; PK - guzowatość pośladkowa kości udowej, przegroda międzymięśniowa boczna; CZ - prostuje, odwodzi i obraca na zewnątrz udo w stawie biodrowym M.czworogłowy uda (quadriceps femoris) +
M.prosty uda (rectus femoris) = PP - kolec biodrowy przedni dolny; PK - rzepka za pośrednictwem więzadłarzepki do guzowatości kości piszczelowej; CZ - prostują staw kolanowy, mięsień prosty zgina udo MIĘŚNIE KULSZOWO - GOLENIOWE : M.dwugłowy uda (biceps femoris) PP - głowa krótka - kresa chropawa, głowa długa - guz kulszowy; PK - głowa strzałki; CZ - silny zginacz stawu kolanowego, również prostuje staw biodrowy M.półścięgnisty (semitendinosus) PP - guz kulszowy; PK - kość piszczelowa, poniżej guzowatości kości piszczelowej; CZ - zgina staw kolanowy M.półbłoniasty (semimembramosus) PP - guz kulszowy; PK - kość piszczelowa, poniżej guzowatości kości piszczelowej; CZ - zgina staw kolanowy M.trójgłowy łydki (triceps surae) PP - tylna część powierzchni kłykci kości udowej; PK - guz piętowy poprzez ścięgno piętowe - achilles; CZ - zgina staw kolanowy, zgina podeszwowo i odwraca stopę
Pomiary długości KOŃCZYNA GÓRNA
Długość względna - Wyrostek barkowy łopatki→wyrostek rylcowaty kości promieniowej (lub opuszka III palca) Długość bezwzględna - Guzek większy kości ramiennej→wyrostek rylcowaty kości promieniowej (lub opuszka III palca) Długość absolutna - Guzek większy kości ramiennej→opuszka III palca Długość ramienia - Guzek większy kości ramiennej→nadkłykieć boczny kości ramiennej Długość przedramienia - Wyrostek łokciowy kości łokciowej→wyrostek rylcowaty kości łokciowej Długość ręki - Od środka linii łączącej oba wyrostki rylcowate kości przedramienia→opuszka III palca Szerokość ręki - Odległość między główką II i V kości śródręcza KOŃCZYNA DOLNA Długość względna - Kolec biodrowy przedni górny→kostka przyśrodkowa goleni (lub kostka boczna) Długość bezwzględna - Krętarz większy kości udowej→kostka boczna goleni (lub kostka boczna) Długość absolutna - Krętarz większy kości udowej→zewnętrzna krawędź stopy na wysokości kostki bocznej (stopa w pozycji pośredniej) Długość względna uda - Kolec biodrowy przedni górny→szpara stawu kolanowego po stronie bocznej (zewnętrznej) Długość bezwzględna uda - Krętarz większy kości udowej→szpara stawu kolanowego po stronie bocznej(zewnętrznej) Długość podudzia - Szpara stawu kolanowego po stronie przyśrodkowej→kostka przyśrodkowa goleni Długość stopy - Guz piętowy po stronie podeszwowej→do końca palucha (lub najdłuższy palec) Szerokość stopy - Główka I kości śródstopia→do główki V kości śródstopia po stronie grzbietowej Pomiary obwodów KOŃCZYNA GÓRNA R1- Od górnej krawędzi dołu pachowego→do kąta przyśrodkowego łopatki (pomiar ramienny krótki) R2- W najszerszym miejscu ramienia podając odległość od wyrostka łokciowego kości łokciowej (ok. 15 cm) Ł- Na wysokości wyrostka łokciowego i nadkłykci kości ramiennej P1- W najszerszym miejscu przedramienia podając odległość od wyrostka łokciowego kości łokciowej (ok. 10 cm) P2- Na wysokości wyrostków rylcowatych kości łokciowej lub lekko powyżej (pomiar przez staw promieniowo-nadgarstkowy) KOŃCZYNA DOLNA P- Krętarz większy kości udowej→szpara pośladkowa (pomiar obwodu mięśnia pośladkowego) U1- W najszerszym miejscu uda (ok.20 cm od podstawy rzepki) U2- Ok. 6-10 cm od podstawy rzepki (pomiar ten określa masę głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda) K- Na wysokości nadkłykci kości udowej (przez środek rzepki) P1- W najszerszym miejscu podudzia (ok.. 15 cm od podstawy rzepki P2- Na wysokości kostek lub tuż powyżej OBWÓD KLATKI PIERSIOWEJ Na wysokości dołów pachowych. Na wysokości sutków (a u kobiet tuż pod piersiami). Na wysokości wyrostka mieczykowatego.