CEL PRACY HODOWLANEJ - Postęp genetyczny
POSTĘP GENETYCZNY (HODOWLANY) - przewaga genetyczna pokolenia potomnego nad rodzicielskim.
Czynnikiem ograniczającym wielkość postępu hodowlanego jest płodność.
WARTOŚĆ HODOWLANA - ilość osobników, na których dokonujemy oceny pozwala nam na określenie dokładności oceny, zależy od:
- ilości informacji (liczba obserwacji)
- źródła informacji (rodzeństwo, półrodzeństwo, przodkowie, potomstwo)
Wartość hodowlana = wartość genetyczna, chodzi o poznanie genotypu danego osobnika.
WARTOŚĆ FENOTYPOWA (P) - to wartość uwarunkowań genetycznych (G) i czynników środowiskowych (E), P=G (ojciec, matka, dziadkowie) + E (klimatyczne, żywienie, utrzymanie)
ZMIENNOŚĆ CECHY - zróżnicowanie wartości jednej cechy w danym zbiorze.
Do oszacowanie zmienności cechy służą:
- odchylenie standardowe (zawsze +)
- wariancja (jest wynikiem różnic genetycznych i zmienności środowiskowej)
- wsp. Zmienności
ROZKŁAD NORMALNY (krzywa Gaussa)
Miejscem gdzie krzywa przechodzi w łuk wklęsły to punkt przegięcia, najkrótsza odległość między tym a osią symetrii określa zakres zmienności i jest odchyleniem standardowym jeżeli odmierzymy trzy takie odcinki na prawo i na lewo od osi symetrii to otrzymamy górną i dolną granicę zmienności w których mieszczą się praktycznie wszystkie obserwacje.
WARTOŚĆ MEDIALNA - wartość środkowa - licząc od największej do najmniejszej.
WARTOŚĆ MODALNA -jest to wartość pojawiająca się (powtarzająca) w zbiorze najczęściej
WARIANCJA - miara zmienności cechy. Suma kwadratów odchyleń wszystkich obserwacji od średniej arytmetycznej przedziałów przez liczbę stopni swobody - 1. S2=∑X2 / (N-1)
ADDYTYWNOŚĆ WARIANCJI - podział wariancji.
Wariancja fenotypowa = wariancja genetyczna + wariancja środowiskowa.
ADDYTYWNE DZIAŁANIE GENÓW - czyli sumowanie się wszystkich genów.
Wariancja genetyczna (nie może być ujemna) = wariancja addytywna (kumulująca) + wariancja dominacyjna (współdziałanie genów A i a) + interakcyjne oddziaływanie genów (współdziałanie genów z różnych par AA i Bb).
CECHY ILOŚCIOWE - mierzy się w danym przedziale wartości np.: wydajność mleczna, dobowe przyrosty masy ciała, wysokość w kłębie, liczba zniesionych jaj.
CECHY JAKOŚCIOWE - np. grupy krwi, kolor oczu, rożność, itp.
ODDZIAŁYWANIE INTERAKCYJNE - np. epistaza (wariancja środowiskowa = czynniki stałe (mamy na to wpływ np. żywienie) + czynniki losowe (nie mamy wpływu)).
WSPÓŁCZYNNIK ZMIENNOŚCI - określa stosunek odchylenia standardowego do średniej arytmetycznej. Posługujemy się nim jeżeli porównujemy kilka prób. V = s / x
ŚREDNIA ARYTMETYCZNA - przybliża wartości średniej generalnej x = ∑x/n
BŁĄD ŚREDNIEJ ARYTMETYCZNEJ - jest właściwie odchyleniem standardowym uzależnionym od wielkości próby. Sx = S/√n
ZMIENNOŚĆ CIĄGŁA - np. wysokość krów może zmniejszać się dowolnie i przyjmować różne wartości.
ZMIENNOŚĆ SKOKOWA- wartości takich cech są policzalne np. liczymy prosiaki w stadzie macior.
ZMIENNOŚĆ ALTERNATYWNA - istnieją dwa warianty określonej cechy np. płeć
REPREZANTYWNOŚĆ PRÓBY - przedstawiciel populacji próbnej musi być wybrany losowo, czyli mieć jednakowe szanse znalezienia się w próbie.
ZWIĄZKI MIEDZY CECHAMI
- wydajność tłuszczu i wydajność mleczna - krowy o wysokiej mleczności maja niską zawartość tłuszczu.
- liczba i ciężar jaj
Określone przez zmienną losową niezależną x i zależną y.
WSP. REGRESJI - podaje się o ile średnio zmieni się wartość cechy y jeżeli wartość x zmieni się o jednostkę.
a = (4-h2)/h2, b = 2n/(n+a)
byx - wsp regresji b cechy y względem cechy x.
byx = -5 - wraz ze wzrostem zmiennej x o 1cm zmienna y maleje średnio o 5cm.
byx = -0,1 wraz ze wzrostem zmiennej x o 1cm zmienna y maleje o 0,1cm.
WSPÓŁCZYNNIK KORELACJI - ocenia stopień wzajemnego związku obu zmiennych x i y (od -1 do 1)wynik bliski -1 - wraz ze wzrostem jednej cechy (zmiennej) jednocześnie zmniejsza się druga cecha.
SPOKREWNIENIE - miara podobieństwa genetycznego.
WARTOŚĆ OBSERWACJI DANEJ CECHY:
Yijklm=μ(x wartość dla danego zbioru) + si (ojcowie) + hj+tk+mi+eijklm.
hj, tk, mi - efekty środowiskowe: stado, rok, sezon.
ODZIEDZICZALNOŚĆ - stosunek wariancji genetycznej do fenotypowej
- 0,01 do 0,3 - cechy nisko odziedziczalne, rozród (plenność, płodność, nieśność)
- 0,31 do 0,6 - cechy średnio odziedziczalne, wydajność (wełny, % zawartości tłuszczu w mleku, dobowe przyrosty)
- pow 0,6 - cechy wysoko odziedziczalne, wysokość w kłębie, grubość słoniny.
Wskaźnik odziedziczalności obliczony dla danej cechy i populacji informuje o drogach doskonalenia tylko tej populacji
Średnie i wysokie wartości odziedziczalności - selekcja ukierunkowana na dana cechę będzie skuteczna i zapewni postęp.
Wskaźnik odziedziczalności danej cechy może rosnąć uwzględniając kilka obserwacji cechy każdego osobnika np. wydajność mleka w kilku laktacjach (spadek wpływu czynników środowiskowych i tym samym wzrost względnej wartości wariancji.
METODA SZACOWANIA ODZIEDZICZALNOŚCI ZA POMOCĄ ANALIZY WARIANCJI DLA PÓŁRODZEŃSTWA:
Wykonujemy wyd. zwierząt, które mają wspólnego ojca i różnego ojca. Zebrane dane przetwarza się za pomocą analizy wariancji.
Wyliczone zmienności spowodowane:
- wpływami ojców
- wpływami matek i środowiska łącznie
- szacowanie wartości osobnika pod względem danej cechy
- wyznaczanie indeksów
- szacowanie postępu genetycznego.
KOWARIANCJA - bezwzględna miara współzależności cech, przyjmuje wartości od -∞ do +∞.
bxy=(∑xy-(∑x∑y)/n)/N-1
xy - wartości cech (zmiennych), n - liczebności zmiennych (obserwacji), sigma (sij) - kowariancja między wpływami genetycznymi, sigma (eij) - środowiskowymi
KORELACJE - zależność dwóch zmiennych losowych wyrażająca się tym, że przyjmowane wartości przez jedną z nich są zależne od wartości przyjmowanych przez drugą. Wskaźnik korelacji przyjmuje wartość od <-1;1>
KORELACJE - związek między cechami
1. uwarunkowane czynnikiem genetycznym (korelacja genetyczna)
2. czynnikiem środowiskowym (środowiskowa)
KORELACJA GENETYCZNA - zależność między wartościami cech spowodowana oddziaływaniem tego samego zespołu genów na obie cechy. Pozwala ona przewidzieć jaki skutek w zakresie jednej cechy wywoła przeprowadzenie selekcji w kierunku 2 cechy skorelowanej z tej 1 cechy.
Dla hodowli znaczenie ma wzrost korelacji genetycznej, bo jej skutki przekazywane są pokoleniom potomnym bez względu na środowisko.
KORELACJA GENETYCZNA związek między cechami zwierząt wynikający z takich przyczyn jak:
- zjawisko sprzężenia genów (geny wyznaczające różnice właściwości org. zlokalizowanych w tych samych chromosomach)
- zjawisko plejotropii (jeden gen wyznaczający kilka cech)
KORELACJA ŚRODOWISKOWA - zależność między wartością cech wywołana oddziaływaniem tych samych czynników środowiskowych na obie cechy.
KORELACJA FENOTYPOWA - obserwowane w hodowli korelacje między cechami są wypadkowymi korelacji genetycznej i środowiskowej i mierzone są właśnie tą korelacją. Umożliwia ona przewidywanie pomiaru jednej cechy na podstawie innej np.: zawartość tłuszczu i białka w mleku (wysoko skorelowane)
KORELACJA:
1. korzystna (ujemna korelacja pomiędzy dł. Tuszy a grubością słoniny na grzbiecie)
2. niekorzystna (ujemna korelacja pomiędzy ilością udojonego mleka a procentem zawartości tłuszczu.
- ujemna (jedna cecha rośnie a druga maleje)
- dodatnia (dwie cechy rosną)
Związki między cechami liczone są ze wskaźników korelacji: rg - korelacja genetyczna, re - środowiskowa, rp - fenotypowa.
Dzięki czemu możemy porównać zmienność dwóch grup?
-odchylenie standardowe, wariancja, współcz.zmienn.,zmienność ciągła, alternatywna i skokowa)