PRAWO

WYKŁAD 3

Wykładnia prawa

Wykładnia prawa to inaczej mówiąc interpretacja przepisów prawa.

1. Metody wykładni prawa.

• Słowna, gramatyczna, werbalna.

Opiera się na ustaleniu znaczenia sformułowań użytych w przepisie biorąc pod uwagę zasady gramatyki i interpunkcji.

2. Rodzaje wykładni

• Wykładnia celowościowa (teleologiczna)

• Wykładnia systemowa - interpretuje przez analizę umiejscowienia w systemie prawnym.

• Wykładnia prawno porównawcza - istota sprowadza się do porównania. Polega na zastosowaniu przepisów obowiązujących w danym systemie prawnym z przepisów obowiązujących w innych systemach prawnych.

• Historyczna - interpretacja przepisu poprzez porównanie go z innymi przepisami które już nie obowiązują

3. Podmioty które dokonują wykładni

• Wykładnia autentyczna - jest to wykładnia dokonywana przez podmiot który wydał interpretację przepisu.

• Wykładnia legalna - dokonywana przez podmiot do tego uprawniony o charakterze wiążącym.

• Wykładnia praktyczna - dokonywana w procesie tworzenia prawa, czyli przy rozstrzyganiu konkretnych spraw (wykładnia sądowa).

• Wykładnia doktrynalna (naukowa) - interpretacja dokumentu przez naukowców i przedstawicieli publikacji naukowych takich jak glosy, artykuły, monografie.

• Wykładnia prywatna - dokonywana przez każdą osobę na własny użytek.

Wykładnia gramatyczna

• Stwierdzająca

• Rozszerzająca

• Zawężająca lub ścieśniająca

Języki

• Język prawny - język aktów prawnych.

• Język prawniczy - język opracowań naukowych w zakresie prawa.

Konstytucja

Konstytucja - posiada ogólne cechy ustawy oraz cechy o szczególnej treści, formie, mocy prawnej.

1. Treść

Występują dwa elementy różniące konstytucję w zakresie treści od zwykłej ustawy.

• Zakres (szerokość) regulowany przez konstytucję materii.

Zakres - ma charakter uniwersalny, to znaczy reguluje całokształt treści ustrojowych państwa. Obejmuje trzy podstawowe sfery zagadnień.

1. Określa ogólne zasady ustroju państwowego

2. Określa ustrój naczelnych organów czyli władze państwa, zakres ich kompetencji o wzajemne relacje.

3. Określa podstawowe prawa, wolności, i obowiązki obywateli.

• Sposób - w zakresie sposobu (głębokości) wyróżnia się dwa rodzaje konstytucji:

• Lakoniczne (konstytucja Amerykańska)

• Szczegółowe są to konstytucje które w sposób pełny, wyczerpująco regulują zagadnienia.

1. Forma

1. Konstytucja charakteryzuje się szczególnym typem powstawania. Przygotowana jest przez specjalne ciało poza systemem parlamentarnym.

Musi być poddana pod referendum.

2. Specyficzny tryb zmian konstytucji (sztywność konstytucji) - ustanowione są szczególne wymogi większości i kworum.

Kworum to liczba osób głosujących niezbędną do uznania głosowania za ważne.

1. Większość zwykła - większość za niż przeciw

2. Większość bezwzględna - ponad 50 % oddanych ważnie za ustawą

3. Większość kwalifikowana - większość określona ułamkiem wyższym niż ½

Ustanawia się kilka konkurencyjnych lub wykluczających się procedur. Zmiany konstytucji.

Zakaz zmiany konstytucji w pewnych sytuacjach lub okresach.

Inicjatywa konstytucyjna

1. Prezydent

2. Senat - cała izba

3. Posłowie 1/5 (92)

Moc prawna

Konstytucja zajmuje najważniejsze miejsce w systemie prawa stanowionego.

Przedmiot normowania konstytucji jest prawnie nieograniczony. Wszystkie akty prawne muszą być zgodne z konstytucją. Wszystkie akty prawne muszą przyjmować treści w możliwie najpełniejszy sposób umożliwiający urzeczywistnić postanowienia konstytucji.

1. Ustawa

Ustawa to akt parlamentu o charakterze normatywnym, zajmujący najwyższe miejsce w systemie źródeł prawa krajowego o nieograniczonym zakresie przedmiotowym, przy czym niektóre materie mogą być uregulowane tylko w drodze ustawy lub jej wyraźnego upoważnienia. Ustawa dochodzi do skutku w drodze specjalnej procedury, która uregulowana jest w konstytucji.

Akt parlamentu oznacza że żaden inny organ państwa nie może stanowić ustaw lub aktów o takiej mocy.

Ustawa musi być tak skonstruowana żeby miała normy prawne.!!!

USTAWA JEST AKTEM NORMATYWNYM!!!

Norma ma charakter abstrakcyjny gdy nie ulega skonsumowaniu po jednokrotnym zastosowaniu.

Szczególna moc prawna ustawy

• Normy zawarte w ustawie mają samoistną moc powszechnie obowiązującą.

• Ustawa może być zmieniona uchylona lub zawieszona tylko przez inną ustawę.

• Ustawa może uchylać, zmieniać lub zawieszać każdą inną normę prawa krajowego. Inne akty normatywne prawa krajowego mogą być wydawane tylko na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.

Zakres ustawy

Zakres ustawy określa :

• Jakie sprawy mogą być regulowane przez ustawę (Np. Prawo Karne, Podatki)

• Jakie sprawy mogą być regulowane tylko przez ustawy

---