Wykładnia-proces myślowy, polegający na interpretacji niejasnych przepisów prawnych
CLARA NON SUNT INTERPRETANTA -„co jest jasne nie wymaga interpretacji”
Podział ze wzgl. na: 1) interpretatora, 2) metodę, 3)wynik
1) a1) AUTENTYCZNA -charakter powszechnie obowiązujący, wydana przez organ, który wydał dany akt prawny;
tzw. SŁOWNICZEK USTAWY, w którym organ stanowiący akt określił definicje pojęć używanych w tym akcie;
dokonana pośrednio. b1) SĄDOWA (praktyczna, operatywna, administracyjna) - NIE obowiązuje powszechnie,
dokonuje ją sąd wyższej instancji, obowiązuje sąd niższej instancji w danej sprawie; występuje gdy:
*uchylenie wyroku pierwszej instancji, apelacja, zwrot do ponownego rozpatrzenia, *udzielanie odp. na pyt.
prawne przez wyższą instancję; dokonuje jej też Sąd Najwyższy rozpoznający sprawy wniesione w drodze kasacji
oraz w przypadku, udzielania odpowiedzi na pyt. prawne zadane przez sąd powszechny, jeżeli jego orzeczenie
ma moc z zasady prawnej, wtedy obowiązuje, wszystkie sądy powszechne; SN sprawuje nadzór jurysdykcyjny
(orzeczenia) nad sądami powszechnymi. c1) DOKTRYNALNA -NIE jest powszechnie obowiązująca;
dokonywana w nauce prawa tzw. doktrynie; jest wykorzystywana przez organy stanowiące oraz stosujące
prawo; ma charakter pomocniczy np. komentarz do ustawy o usługach turystycznych, gł. w ośrodkach
akademickich odgrywa 1 z ważniejszych ról. KIEDYŚ BYŁA W. LEGALNA _ TERAZ NIE MA !
a2) JĘZYKOWA (słowna, werbalna, gramatyczna, literalna) - bada język użyty do formułowania
aktów prawnych, odnosi się do języka potocznego. b2) CELOWOŚCIOWA (funkcjonalna) - bierze
się pod uwagę cel, funkcję jaką ma pełnić dana ustawa, „ RATIO LEGIS” - cel ustawy.
c2) LOGICZNA -logika formalna:” komu wolno więcej, temu tym bardziej wolno mniej” ,
„komu nie wolno mniej, to tym bardziej nie wolno mu więcej” d2) HISTORYCZNA - historia
danej normy, jej wprowadzenie (kiedy? Po co?), co dawniej, co chroni obecnie, jaki był zamiar.
e2) SYSTEMOWA - bada do jakiego systemu norm należy interpretowana norma, prawo cywilne - równouprawnienie
podmiotów, stosunków cywlino-prawnych (nie można kogoś do czegoś zmusić), prawo adm. - organ adm.
Posiada tzw. władztwo ( obywatel ma obowiązek podporządkować się decyzji org. adm.)
a3) ROZSZERZAJĄCA - sens bezpośredni rozumianej formy (przed wykładnią) jest węższy, niż po przeprowadzeniu
wykładni. b3) ŚCIEŚNIAJĄCA - bezpośredni rozumianej formy (przed wykładnią) jest szerszy, niż po przeprowadzeniu
wykładni c3) ADEKWATNA - sens bezpośredni rozumianej normy jest TAKI SAM jak po przeprowadzeniu wykładni.