Inżynieria Ruchu Morskiego, rok I, gr. A
Paweł Chmielewski Jakub Miszczyszyn	Ćwiczenie nr 6 Ocena towaroznawcza ziarna
^Data wykonania: 1998-02-23	^Ocena:	^Podpis:

TEORIA:

Według międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu z 1988r ziarno oznacza: pszenicę, kukurydzę, owies, żyto, jęczmień, ryż, owoce roślin strączkowych, nasiona i ich przetwory, które zachowują się podobnie jak ziarno w stanie naturalnym.

Ziarna zbóż oraz nasiona i owoce roślin oleistych są po zbiorze nadal organizmami żywymi, z których w odpowiednich warunkach może rozwinąć się nowa roślina. Zachodzą w nich procesy przemiany materii, związane ze stale przebiegającymi procesami oddychania. Ziarna pobierają tlen z otoczenia (oddychanie aerobowe) zużywają go na rozkład substancji zapasowych, głównie węglowodanów i wydzielają dwutlenek węgla, parę wodną oraz duże ilości ciepła.

Wzrost temperatury masy ziarna oraz zawartość wody stymuluje z kolei proces oddychania oraz kiełkowania. Porastanie ziarna sprawia wiele kłopotów przy przechowywaniu, a produkty jego przerobu są jakościowo znacznie gorsze od produktów z ziarna normalnego. W ziarnie zbóż przy porastaniu obserwuje się wzrost aktywności enzymów i związane z tym znaczne zmiany składu chemicznego ziarna.

Wzrost wilgotności i temperatury nasion sprzyja rozwojowi drobnoustrojów, który przebiega szczególnie intensywnie w obecności zanieczyszczeń będących ich nosicielami. Działalność życiowa drobnoustrojów może być więc kolejną przyczyną wzrostu temperatury i wilgotności ziarna.

W wyniku sprzężenia zwrotnego między wymienionymi czynnikami zwiększa się intensywność przemian biochemicznych, prowadzących w konsekwencji do stałego wzrostu temperatury ziarna, zaparzania się, samozagrzewania a nawet samozapłonu. Procesom tym sprzyja niskie przewodnictwo cieplne ziarna, uniemożliwiające szybkie odprowadzenie ciepła i powoduje szybki miejscowy wzrost temperatury. Zagrzewanie ziarna w sprzyjających warunkach może następować bardzo szybko. Oddychanie aerobowe, którego końcowym efektem jest samozagrzewanie, przebiega w ziarnach o znacznej zawartości wody. W suchym ziarnie przeważa oddychanie anaerobowe, powodujące wydzielanie małej ilości energii. Dlatego ziarno o małej zawartości wody jest trwałe. Przez wysuszenie ziarna do zawartości wody 0,3 - 0,5% można prawie całkowicie zahamować procesy życiowe.

Część doświadczalna:

1) Owies: temperatura 26⁰C

12% - 0,9% = 11,1% (wilgotność)

2) Jęczmień: temperatura 34⁰C

11% - 0,7% = 10,3% (wilgotność)

3) Żyto: temperatura 36⁰C

7% - 1,1% = 5,9% (wilgotność)

1) wzrokowo - suche, zanieczyszczone

w dotyku -niegładkie, suche

zapach - zakurzony, lekko wilgotny

2) wzrok - suche, zanieczyszczone, piasek, kurz

w dotyku - zakurzone, niegładkie, suche

zapach - zakurzony, lekko wilgotny

3) wzrok - bardzo suche, kamienie trawa, kurz, piasek

w dotyku - zimne, niegładkie, zakurzone, suche

zapach - suchy zapach kurzu, suche

Wnioski:

Najwyższą temperaturę ma żyto i najmniejszy stopień wilgotności, natomiast najniższą temperaturę ma owies przy czym posiada on najwyższy stopień wilgotności. Z tego wynika, że im wyższa temperatura tym niższa wilgotność i odwrotnie.

Żadne z badanych ziaren nie nadaje się do transportu ponieważ mają one zbyt dużą wilgotność. To transportu nadaje się ziarno o zawartości wody 0,5% lub mniej, gdyż tylko wtedy zastają prawie całkowicie zatrzymane procesy życiowe.

---