Ćwiczenia prowadzone (wspomagane)
- te ćwiczenia wykonuje pacjent z pomocą odpowiednio dawkowanej siły zewnętrznej, terapeuta podtrzymuje kończynę i prowadzi ruch, a bodziec do wykonania ruchu wychodzi od samego pacjenta, który stara się współdziałać w wykonaniu ćwiczenia
Cele:
Wzmocnienie mięśni osłabionych przez umożliwienie im pracy z pomocą
Odtwarzania i utrwalanie pamięci wzorców ruchowych w przypadku niedowładów mięśni (odtwarzanie poczucia wyobrażenia danego ruch)
Poprawa trofiki przez zwiększenie efektywności działania „pompy mięśniowej”
Utrzymanie pełnego zakresu ruchów z stawach
Zapobieganie niekorzystnym zmianom wynikającym z bezruchu
Wydłużenie w czasie oddziaływania terapeutycznego u pacjentów z pełną świadomością mogących ćwiczyć samodzielnie
Wskazania:
Osłabienie mięśni- są zbyt słabe aby wykonać ruch w pełnym zakresie
Siła mięśni od +1 do -2: ćwiczenia czynne wspomagane w odciążeniu
Siłą mięśni od +2 do -3: ćwiczenia czynne wspomagane przeciwko sile grawitacji
Zaburzenia pamięci wzorców ruchowych
Metodyka:
Przestrzeganie stałych faz ruchu
Ćwiczenia pod kontrolą wzroku (też aparaty pokazujące napięcie i aktywność mięśni na ekranie)
Pozycje izolowane, stabilizacja odcinków proksymalnych
Dokładne wytłumaczenie i opisanie ruchu, ważna słowna mobilizacja w czasie wykonywania ćwiczeń
Wspomaganie nie może być zbyt duże, bo wtedy będą to ćwiczenia bierne właściwe; wielkość siły wspomagającej jest odwrotnie proporcjonalna do siły mięśnia, musi ona być tak dawkowana aby umożliwiała wykonane ruchu, a nie zastępowała pracy ćwiczonych mięśni- muszą maksymalnie pracować aby nastąpił przyrost ich siły
Rozciąganie mięśni przed rozpoczęciem ruchu sprzyja uzyskaniu silniejszego skurczu
Chwyt pewny, wygodny i bezpieczny
Ćwiczony odcinek powinien być w odciążeniu lub podtrzymywany
Zakres ruchu o ile to możliwe powinien być pełny
Tempo i liczba powtórzeń uzależnione są od aktualnej siły mięśni
Największa jest siła w połowie zakresu ruchu
Największa siła wspomagająca jest na początku- bo mięśnie dysponują małą siłą i trzeba pokonać siłę bezwładności kończyny
W środkowym zakresie ruchu nie ma siły wspomaganej, pacjent jest w stanie samodzielnie wykonać ruch
Na końcu znów siła wspomagająca jest duża, bo siła mięśnia znów spada, a także dochodzi opór rozciąganej skóry, mięśni i innych tkanek okołostawowych
Uwagi do zlecenia: pacjent wykonuje maksymalnie ruch do momenty gdy potrafi, gdy już nie może to my mu pomagamy, ale nasza pomoc spełnia funkcję podrzędną, pacjent jest skoncentrowany cały czas w czasie ćwiczenia, także wtedy gdy my wykonujemy ruch. Bardzo ważna jest aktywność pacjenta przez cały czas
Ruch ma być płynny, spokojny
Dawkowanie: na początku mniej setów i powtórzeń, np. 3-3, a później np. 3 sety po 10 powtórzeń
Ćwiczenia samowspomagane
- pacjent siłą mięśni kończyny zdrowej wspomaga pracę osłabionych mięśni kończyny chorej
- do wspomagania pacjent może użyć zestawu bloczkowo- ciężarkowego, ciężar wspomaga wtedy ruch a w czasie powrotu mięśnie antagonistyczne wykonują ćwiczenie czynne z oporem (?)
Metodyka:
Pacjent przy ćwiczeniu, np. zginania w czasie powrotu ze zgięcia stara się prowadzić ruch kończyną chorą a nie biernie kończyną zdrową
Ćwiczymy równocześnie kończyną niedowładną i zdrową
Wspomaganie- dowolny ruch w dowolnym stawie, ale o co najmniej takim samym zakresie ruchu
Gdy zakres ruchu w stawie jest większy niż 180˚ (przy ruchu funkcjonalnym), to: albo dzielimy ruch na 2 sektory ruchu, albo ćwiczymy od pozycji neutralnej
1 bloczek kierunkowy- powinien być ustawiony w płaszczyźnie ruchu, linka prostopadle do osi długiej kończyny w połowie zakresu ruchu (ale działaniu mięśni- np. staw barkowy)
2 bloczek pomaga pacjentowi w ruchu
Sposoby wspomagania: pośredni (za pomocą bloczków, laski gimnastycznej, skakanki) i bezpośredni (bezpośrednio drugą kończyną)
10