KONSPEKT ZAJĘĆ
TEMAT: Metody skutecznego uczenia się. Techniki pracy umysłowej i sztuka zdawania
egzaminów.
CELE: - poznanie i zrozumienie specyfiki procesu uczenia się,
- zaznajomienie uczniów z technikami pracy umysłowej i sposobami radzenia
sobie ze stresem przed egzaminem,
- zapewnienie atmosfery bezpieczeństwa na zajęciach.
MATODY: pogadanka, wykład, wizualizacja, burza mózgów.
POMOCE: karty ćwiczeń, flamastry, arkusze papieru.
CZAS: 2 x 45 minut.
TOK ZAJĘĆ:
1. Pytanie nauczyciela: po co się uczymy? Uczniowie mówią, nauczyciel notuje wypowiedzi
na tablicy.
2. Podział na grupy, wybór przewodniczących grup. Dyskusja w grupach na temat: co mi
sprawia trudności w uczeniu się, co mi w uczeniu się przeszkadza? Nauczyciel akcentuje,
że jest sytuacją typową, że w szkole dzieci „przeczekują'', a uczą się dopiero w domu,
podczas gdy na naukę powinien być przeznaczony przede wszystkim czas pobytu w szkole.
Przewodniczący grup relacjonują w skrócie trudności wymienione przez uczniów.
Nauczyciel zapisuje je na tablicy, od razu porządkując w dwie kolumny:
Trudności wewnętrzne, Trudności zewnętrzne.
Trudności są po to , by je przezwyciężać - dyskusja nad sposobem ich niwelowania.
3. Higiena pracy umysłowej - wykład z elementami dyskusji. Nauczyciel pyta: „Jak należy
stworzyć sobie warunki do skutecznego uczenia się ?'' Uczniowie odpowiadają, nauczyciel
uzupełnia ich wypowiedzi. Następnie wiesz przygotowane wcześniej plansze.
ZASADY UCZENIA SIĘ:
Ucząc się pamiętajmy o:
przygotowaniu miejsca nauki
ustaleniu kolejności uczenia się przedmiotów, przeplatając trudne treści łatwymi
systematycznym uczeniu się
stosowaniu aktywnych sposobów uczenia się
rozłożeniu w czasie powtarzania materiału
stosowania cichego, bardzo uważnego czytania, a potem ponownego głośnego czytania
i powtarzania nowych lub ważnych wersów.
HIGIENA PRACY UMYSŁOWEJ:
dbałość o mikroklimat pomieszczenia, gdzie odbywa się nauka
stosowanie efektywnego wypoczynku
właściwe odżywianie
Nauczyciel może poprzedzić wykład zadając uczniom pytania:
Jak należy się uczyć?
Jak przygotować miejsce pracy?
Co składa się na higienę pracy umysłowej?
ZASADY PRACY UMYSŁOWEJ:
zorganizuj sobie stałe miejsce do nauki
pamiętaj o właściwym oświetleniu
w czasie nauki stosuj przerwy
pamiętaj o systematyczności w uczeniu się
planuj swoją pracę
stosuj aktywne metody uczenia się
zeszyt, książkę trzymaj w odległości 30 cm od oczu
pozwól odpocząć oczom spoglądając w dal
pamiętaj o zachowaniu właściwej postawy przy nauce.
4. Na zakończenie tej części zajęć nauczyciel rozdaje uczniom przygotowany minitest.
Po dokonaniu samooceny, uczniowie analizują własne postępowanie w czasie nauki:
ustalają sposoby koniecznych zmian przy zachowaniu higieny pracy umysłowej.
Propozycja mini testu „ Jak uczę się?'' - jeśli masz więcej odpowiedzi twierdzących to
znaczy, że potrafisz się uczyć, gdy przeważają odpowiedzi nie - to znak , że musisz
jeszcze popracować nad metodami skutecznego uczenia się.
Czy masz stałe pory dnia, w których odrabiasz prace domową? TAK, NIE
Ile czasu dziennie zajmuje ci odrabianie pracy domowej, powtarzanie
materiału do sprawdzianu (klasówki)?
1,5 - 2 h
2,5 - 3 h
* Kiedy powtarzasz materiał wymagający opanowania pamięciowego?
rano, przed wyjściem do szkoły
wieczorem, tuż przed snem
* Czy przygotowując się do całodniowego sprawdzianu lub egzaminu
a) powtarzasz materiał, dzieląc go na partie i rozkładając powtórki
w czasie
b) powtarzasz materiał jednorazowo, tuż przed egzaminem
Czy stosujesz „głośne'' powtórki? TAK, NIE
Czy uczysz się systematyczne? TAK, NIE
Czy uważasz, że pozycja ciała podczas odrabiania lekcji ma znaczenie? TAK, NIE
Opisz Twoją pozycję ciała w czasie nauki
..............................................................................................................................
- Wiesz, co robisz, przygotowując miejsce do nauki (np.wietrzę pokój)
.............................................................................................................................
- Czy masz stałe godziny, w których powtarzasz treści `'trudne'' do opanowania
TAK, NIE (jakie)?
..............................................................................................................................
- Gdzie umieszczona jest lampka oświetlająca Twoje miejsce nauki (biurko)?
.............................................................................................................................
- Ile wynosi Twój czas nieprzerwanego odrabiania pracy domowej?
około 45 minut
tyle, ile trzeba, by odrobić wszystkie zadane prace
* Czy zawsze stosujesz czynny odpoczynek (2h) na świeżym powietrzu przed
odrabianiem pracy domowej, po lekcjach w szkole lub po rannym
odrobieniu pracy domowej, przed wyjściem do szkoły? TAK,NIE
5. Ankieta „ Czy umiesz zdawać egzaminy''. Uczniowie samodzielnie wypełniają, obliczają
wyniki, ustawiają się w grupach, w zależności od liczby uzyskanych punktów. Odczytują
głośno charakterystyki poszczególnych grup. Nie komentują uzyskanych wyników.
6. Rozmowa wprowadzająca - przygotowanie się do sprawdzianu na zakończenie klasy 6-ej
różni się od normalnego, codziennego odrabiania lekcji. Szóstoklasista jednocześnie
uczęszcza do szkoły odrabia na bieżąco zadania domowe i przygotowuje się do egzaminu.
Jest zmęczony i jednocześnie podniecony perspektywą tego szczególnego egzaminu i
planami, które się z nim wiążą ( gimnazjum, nowi koledzy, koleżanki, nauczyciele itp.).
7. Organizacja pracy szóstoklasisty. Wykład uzupełniany wypowiedziami uczniów.
Wybierz porę dnia i określ czas przeznaczony na naukę
Materiał wymagający opanowania pamięciowego powtarzaj wieczorem
Treści trudne powtarzaj w godzinach wydolności organizmu
Zagadnienia z danego przedmiotu powtarzaj mniejszymi partiami, a częściej
Powtarzanie rozpoczynaj od zagadnień najłatwiejszych i zrozumiałych
Łącz odrabianie pracy domowej bieżącej z danego przedmiotu z powtarzaniem do
egzaminu
g) Przedmiotów nie egzaminacyjnych ucz się w osobnym bloku, co najmniej po
godzinnej przerwie
Wykorzystuj swój indywidualny sposób uczenia się i wypoczynku
Ucz się z drugą osobą
j) Sporządż plan materiału do powtórki
k) Do powtarzania dobieraj przedmioty kontrastujące ze sobą
l) Przynajmniej 1 dzień w tygodniu pozostaw wolny od nauki.
Uczniowie notują zasady w zeszytach.
8. Doświadczenie roli egzaminatora i egzaminowanego:
- Kim wolisz być? - osobą pytającą, czyli nauczycielem, czy pytaną.
Uczestnicy ustawiają się w dwóch grupach:
- Ćwiczenia w parach.
Osoba A zadaje 2 dowolne pytania osobie B. Na zadane pytania trzeba odpowiedzieć.
Bardzo krótkie omówienie, jak czuli się w tych rolach. Celem tego ćwiczenia jest
doświadczenie, że pytający jest również w trudnej sytuacji. Uczniowie niejednokrotnie
podkreślają, że rola odpowiadającego na pytania jest łatwiejsza.
- Tworzenie pozytywnego obrazu egzaminu: Podział klasy na 5 -6 osobowe grupy.
Uczniowie siadają wygodnie w różnych miejscach sali. Zamykają oczy, oddychają
spokojnie. Starają się wyobrazić sobie dokładnie dzień egzaminu, wszystkie czynności,
jakie będą wykonywać od momentu przebudzenia do chwili rozpoczęcia pisania
egzaminu. Otwierają oczy.
9. Przed egzaminem - prezentacje w formie plakatów i omówienie czynności.
Należy porządnie się wyspać.
Nie jeść za dużo - niestrawność.
Nie należy brać nie wypróbowanych środków uspakajających (można zaparzyć
melisę), zjeść czekoladę.
Stosować ćwiczenia relaksacyjne.
Przygotować ubrania dzień wcześniej.
Wizualizacja egzaminu (zobaczyć budynek, zapoznać się z salą).
Sposób na tremę - regularne oddychanie: wdech - pauza - wdech - pauza.
Efekt pierwszego wrażenia na komisji trwa 15 - 30 sekund. Nie przebierać się
na ten moment - być sobą, nie czuć się przebierańcem. Nie zakładać
ekstrawaganckich strojów.
Zachować kontakt wzrokowy z członkami komisji, uśmiechać się.
10. Do sali należy wejść pewnie w sposób otwarty, nie stajemy tyłem do komisji,
nie odpowiadamy za drzwiami.
11. Liczy się to co wiemy, korzystamy z materiałów żródłowych, robimy notatki,
pytania czytamy kilka razy.
Nie zadajemy zbędnych pytań komisji.
Pamiętajmy o tym, żeby umieć się odstresować przed egzaminem.
Rozwiązywanie testów na sprawdzianie:
1. Nie zatrzymuj się nad pytaniem, na które nie potrafisz odpowiedzieć. Szkoda na to
czasu. Zostaw pytanie, które sprawia ci trudność, i jedż dalej.
W czasie rozwiązywania testu nie oceniaj zawartych w nim pytań i odpowiedzi.
Udzielaj zwięzłej odpowiedzi na zadane pytania.
Zanim zakreślisz odpowiedzi, czytaj uważnie każde polecenie i zadanie.
Przyjrzyj się warunkom i punktacji testu.
10. Zakończenie zajęć.
4