Wymiar pośredni- wyznacza położenie elementów teoretycznych Tolerowanie-określanie obszaru, w którym powinien zawierać się wymiar, aby mógł być uznany za poprawny Pole tolerancji-dopuszczalny obszar zmienności Pasowanie-wzajemna relacja wałka i otworu, określony różnicą ich wymiarów przed połączeniem Odchyłka podst- wyznacza położenie znormalizowanego pola tolerancji
Błąd pomiaru-niezgodność wyniku pomiaru z wartością poprawną wielkości mierzonej
Błąd systematyczny-zmieniają się w wynikach pomiaru wg określonego prawa, ma konkretną przyczynę Błąd przypadkowy- ma liczne i drobne przyczyny, które mogą się sumować lub odejmować w kolejnych pomiarach tej samej wielkości. Nie można przewidzieć wartości bezwzględnej, ani znaku, nie ma poprawki
Błąd gruby- jest podczas nieprawidłowo dokonanego pomiaru, łatwo zauważalny, wynik z tym błędem należy odrzucić
Błąd graniczny-granica przedziału, której wartości nie przekroczy żaden błąd przypadkowy, podczas pomiaru ten błąd wyznacza obszar niepewności pomiaru(można to liczyć)
Niedokładność pomiaru-zestawienie algebraicznej sumy wszystkich błędów sys. Z błędami granicznymi Poprawka-suma błędów granicznych z przeciwnym znakiem. Dodawana do pomiaru, po uzupełnieniu obszaru niepewności otrzymuje się wynik poprawny
Odchylenie standardowe δ-wskażnik liczbowy charakteryzujący rozrzut wyników pomiaru
1.obl wartości średniej
2.obl obl δ
3. obl sr
4. wynik Pomiaru przyjąć jako
Łańcuch wymiarowy-zespół wymiarów połączonych wspólnymi bazami wymiarowymi w jeden obwód
Metody deterministyczne- polega na rozwinięciu funkcji wymiarowej w szereg Tylora wokół punktu przestrzeni n wymiarowej wyznaczonej wymiarami nominalnymi
Metoda ta jest efektywna w przypadkach badania łańcuchów złożonych
współ. wpływu
Metody stochastyczne(analityczne)-polegają na obliczeniu odchylenia standardowego wymiaru zależnego. Jeżeli wym X1, X2… traktowane jako niezależne b1, b2… przy czym wspólczyniki wpływu są Q1, Q2... to wymiar zależny będzie miał odch std
Met symulacyjne- komputerowym modelowaniu matematycznym obróbki elem i ich losowego kojarzenia( cykl polega na losowym doborze odchyłek wym niezależnych łańcucha i obl wynikającej odchyłki wym zależnego Zamienność całkowita- wymiary są zawsze utrzymywane w założonych polach tolerancji. Wym montażowy zależy od wym obróbkowych montażowych części. Polega na syntezie łan wym
Zamienność częściowa- tolerancje wymiarów montażowych części zostaną rozszerzone w stosunku do tolerancji zapewniających zachowanie zamienności całkowitej. Wym montażowy może być poza założonym polem tolerancji
Zamienność konstrukcyjna- przewiduje się urządzenie regulacyjne- można uzyskać założony wymiar montażowy Zamienność tech.- zastosowanie obróbki podczas montażu w celu uzyskania założonego wymiaru montażowego. Naddatek jest tolerowany.
Zam selekcyjna- podczas montażu kojaży się elementy z różnych grup i uzyskuje się pasowanie o lepszej jakości, ze zmniejszoną tolerancją pasowania
Prota przylegająca- prosta styczna do zarysu rzeczywistego na zewnątrz materiału, której największa odległość od zarysu rzecz jest możliwie najmniejsza
El średni-spełnia warunek minimum sumy kwadratów odchyleń od elem rzeczywistego Odchyłka kształtu- największa odległość elem przylegającego od rzeczywistego względnie suma odległości skrajnych od elementu średniego
Tolerancja kształtu-największa dopuszczalna odchyłka kształtu, ma wymiar długości i jest wyrażana w mm Odchyłka położenia-największa w całym zadanym obszarze, odległość elementu zastępczego od tegoż elementu w położeniu nominalnym, wyznaczanym wzg elementu odniesienia w którym jest również pewien element zastępczy Pole tolerancji położenia-obszar w przestrzeni lub na płaszczyźnie w którym powinien znajdować się Ele zastępczy o tolerowanym położeniu(mm) Odchyłka równoległości dwóch pł-różnica odległości odpowiednich płaszczyzn przylegających Tolerancja współosiowości-ma zastosowanie do nominalnie współosiowych otworów lub czopów, osią odniesienia jest oś walca przylegającego lub oś wspólna
Tolerancja pozycji-wyznacza dopuszczalne odchylenie osi, punktu lub pł od położenia nominalnego
Tol bicia promieniowego- największa dopuszczalna odchyłka bicia wyznaczana w dowolnym przekroju Tol bicia osiowego- odnosie się do nominalnie płaskiej powierzchni czołowej przedmiotu obrotowego. Jest to tol dla średnicy wyznaczonej w obszarze tolerowanej powierzchni Zasada pow przylegającej-rzeczywista powierzchnia przedmiotu powinna mieścić się w obrębie powierzchni nominalnej o wym MML. Żaden wymiar lokalny nie może być mniejszy(W) lub większy(O) od LML. Jest tym większa im bardziej wym lokalne odbiegają od MML. MML-wym lokalny to zasada=0
Zasada max materiału-występuje przy tolerowaniu pozycji. Tolerancja położenia ma podaną wartość wtedy, gdy wymiar elementu o tolerowanym położeniu pokrywa się z MML