TRZY KONSTRUKTY OSOBOWOŚCI WG FREUDA
SUPEREGO (NADJAŹŃ)
Sumienie rządzi się zasadą powinności. Wymiar nadający normy, standardy, postępowania. Jest to efekt kontaktu z normami społecznymi. Jeśli superego jest zbyt silne i nadmiernie, zbyt mocno tłumimy impulsy z ID pojawia się nerwica.
EGO
Warstwa najbardziej świadoma. Wypadkowa SUPREGO i ID. Zasada realizmu. EGO broni się przed impulsami zagrażającymi mu. Mechanizmy obronne mają bronić EGO.
MECHANIZMY OBRONNE:
racjonalizacja - interpretowanie zdarzeń, które pomagają mi zachować dobre zdanie o sobie;
mechanizm wyparcia - zepchnięcie do nieświadomości treści przykrych;
ID
Zasada przyjemności. Warstwa osobowości, która jest rezerwuarem popędów, instynktów, energii biologicznych wspólnych człowiekowi i zwierzętom.
instynkt życia - Libido - ogół energii ukierunkowanych na życie; Ceros - instynkt seksualny jako część Libido.
instynkt śmierci - Tanatos - w człowieku są instynkty niszczenia, czasem kierowane przeciwko nam samym (samobójstwo);
kultura - czyli normy społeczne, system wartości jako tło w którym zaczyna się kształtować nasza osobowość, natura, środowisko, świat w którym żyjemy. Według Freuda kultura chce stłumić naturę.
PTSD
Efekt zaburzeń po traumie.
ZALETY PSYCHOANALIZY:
a) dostrzeżenie znaczenia motywacji nieświadomej;
b) dostrzeżenia znaczenia wczesnego dzieciństwa - zrąb osobowości kształtuje się w pierwszych pięciu latach;
c) otwartość na metody dotychczas pomijane, np. analiza marzeń sennych;
d) mechanizmy obronne;
e) wyakcentowanie roli terapii bazującej na katharsis (oczyszczenie);
WADY PSYCHOANALIZY:
a) przecenianie znaczenia instynktu seksualnego czyli panseksualizm;
b) determinizm nieświadomości;
c) pesymistyczna koncepcja człowieka - człowiek jako zwierze realizujące swe instynkty;
d) brak empirycznej weryfikacji - założenia Freuda trudne do potwierdzenia bądź obalenia;
PSYCHOLOGIA HUMANISYCZNA
Początek tej psychologii nastał w latach 50. w Stanach Zjednoczonych. Wokół czasopisma „Journal of Humanistic Psychology” skupiali się badacze, psychologowie, którzy skupiają się na tym co czyni człowieka człowiekiem; na atrybutach ludzkich.
CELE HUMANISTÓW: a) skoncentrować się na człowieku zdrowym i starać się oferować mu pomoc, by mógł żyć możliwie najpełniej, by mógł rozwijać się i osiągać samorealizację;
b) skupić się na wymiarach typowo ludzkich i na charakterystycznych dla człowieka aktywnościach np. miłość, przyjaźń, transcendencja (przekraczania granic), religia, altruizm, wolność.
PRZEDSTAWICIELE PSYCHOLOGII HUMANISTYCZNEJ:
Abraham Maslow, Carl Rogers
TEZY SFORMUŁOWANE NA ŁAMACH CZASOPISMA „JOHP”:
człowiek jest czymś więcej niż sumą części
człowiek istnieje w środowisku ludzkim
człowiek jest świadomy
człowiek działa celowo