Pyt. 20. rola i zadania służb społecznych ds. pomocy dziecku i rodzinie perspektywa europejska.
Organizacje europejskie, które działają na rzecz dzieci, koncentrują się głównie na wywieraniu wpływu na instytucje UE i prowadzeniu działalności informacyjnej. W mniejszym stopniu zajmują się wdrażaniem projektów dotyczących bezpośrednio dzieci. Z kolei stowarzyszenia w Polsce dużą rolę przywiązują do pracy z najmłodszymi. Wiele z nich pomaga dzieciom niepełnosprawnym, ciężko chorym i nieszczęśliwym. Tym z rodzin patologicznych, pokazuje się świat przyjazny, bez przemocy, a osieroconym - daje ciepły, rodzinny dom. Polskie organizacje nie zapominają także o dzieciach wybitnie uzdolnionych, które - jedynie dzięki specjalnym stypendiom - mogą w pełni rozwinąć swoje talenty.
Organizacje w Unii Europejskiej
Europejska Sieć na Rzecz Dzieci
Jest to koalicja organizacji, które prowadzą wspólną kampanię na rzecz dzieci. Za cel stawia sobie wypracowanie europejskiej strategii działania na rzecz najmłodszych oraz spowodowanie, by sprawy dzieci znalazły swoje miejsce w legislacji i programach Unii Europejskiej. Dotychczas na swym koncie ma zorganizowanie seminarium
- Dzieci a Wspólny Rynek,
- konferencji
- Dzieci jako obywatele europejscy, oraz Forum Dzieci, w którym wzięli udział najmłodsi obywatele Europy. Obecnie prowadzi kampanię „Dzieci są także obywatelami Europy”.
Międzynarodowe Porozumienie "Ratujmy Dzieci „
Ruch w ramach tzw. grupy europejskiej skupia organizacje „Save the Children” z krajów UE i spoza niej. Członkowie organizacji należących do Porozumienia pracują z dziećmi, które żyją w szczególnie trudnych warunkach. Opiekują się dziećmi uchodźców, Romów i koczowników. Pracują też z najmłodszymi, których rodzice przebywają w więzieniu. Porozumienie utrzymuje stałe kontakty z instytucjami europejskimi i prowadzi lobbying na rzecz praw dziecka w europejskiej polityce socjalnej. Angażuje się w europejskie programy przeciwdziałające seksualnemu wykorzystywaniu dzieci.
Europejskie Forum na Rzecz Dzieci
Organizacja prowadzi działalność na rzecz dobra dzieci. W instytucjach europejskich podejmuje zagadnienia dotyczące najmłodszych. Stara się wywierać wpływ na kształtowanie aktów prawnych i rozporządzeń dotyczących dzieci w Europie. Prowadzi przegląd różnych kierunków polityki europejskiej dotyczącej dzieci (dzieci a Internet, Dzieci a reklama, a także Równe szanse a opieka nad dzieckiem). Forum prowadzi badania na temat wdrożenia Konwencji Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych w krajach UE Organizacja przygotowuje międzynarodowe spotkania poświęcone problemom dzieci. Forum było organizatorem konferencji Prawa dziecka w Europie. Dorastanie w Europie , prawo do integracji oraz seminarium Krok po kroku strategie jutra na rzecz dobra dziecka.
Organizacje w Polsce
Na terenie kraju działa ponad cztery tysiące zarejestrowanych fundacji, stowarzyszeń i towarzystw, których praca polega na niesieniu pomocy najmłodszym w trudnych chwilach życia. Jedną z najstarszych organizacji działającym na tym polu jest, założone w 1919 roku, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Początkowo prowadziło działalność na rzecz sierot społecznych po I wojnie światowej. Z upływem lat coraz więcej uwagi Towarzystwo zaczęło poświęcać ochronie i promowaniu praw dziecka. Towarzystwo organizuje wypoczynek wakacyjny i rehabilitacyjno-leczniczy.
Fundacja "Dziecięce Listy do Świata" tworzy i realizuje nowatorskie działania, biorąc pod uwagę konieczność przeciwdziałania pojawiającym się zagrożeniom i patologiom. Poszukuje nowych sposobów kontaktu z dzieckiem, by poznawać jego potrzeby i pomóc mu rozwiązać najważniejsze problemy. Ważnym elementem działalności fundacji są spotkania integracyjne. Przy fundacji działa klub terapeutyczny "Świat przyjazny dziecku", który zajmuje się terapią dzieci z zaburzeniami zachowania oraz znajdujących się w kryzysie rodzinnym.
W ramach swej działalności klub realizuje m.in. programy przeciwalkoholowe "Bezpieczna młodość" dla dzieci i młodzieży z rodzin w kryzysie i problemowych, i "Drogą własnego rozwoju" zapobiegający patologiom społecznym (przestępczości, uzależnieniu alkoholowemu, narkotykom). W ramach Fundacji "Dziecięce Listy do Świata" prowadzi działalność Ogólnopolskie Forum na Rzecz Praw Dziecka. Organizacja zajmuje się m.in. tworzeniem narodowej strategii pomocy dzieciom - Polskiej Białej Księgi, która ma być polskim wkładem w prace Społecznego Komitetu ds. Specjalnej Sesji Narodów Zjednoczonych w Sprawach Dzieci.
Zapobieganie sieroctwu społecznemu postawił sobie za cel Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy. Stara się zapewnić każdemu potrzebującemu dziecku możliwości rozwoju w najbardziej korzystnym środowisku rodzinnym. Gdy jest to środowisko naturalne - pomaga rodzinie biologicznej, zaś w przypadku rodziny zastępczej - zajmuje się przygotowaniem rodziny adopcyjnej do przyjęcia i wychowywania dziecka. Oferuje konsultacje w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych, wychowawczych i społecznych. Zachęca do samoorganizacji i wzajemnej pomocy rodzin adopcyjnych i zastępczych.
Nieco inaczej pomaga dzieciom osieroconym i opuszczonym Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce. Swą misję opieki nad nimi realizuje poprzez budowanie i utrzymywanie wiosek dziecięcych, w których zamieszkują maluchy wraz z przybranymi matkami. Organizacja zapewnia rodzinom utrzymanie i pomaga "matkom" w rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Z kolei Fundacja SOS działa m.in. na rzecz obrony życia poczętego. Prowadzi w całej Polsce domy pomocy dla samotnych kobiet oczekujących dziecka i pomaga ofiarom przemocy w rodzinie.
W 2005 r. Fundacja Dzieci Niczyje rozpoczęła opracowanie programu wypełniającego zdiagnozowana lukę w istniejącej ofercie ochrony i opieki nad dziećmi pokrzywdzonymi przestępstwami i ich rodzinami. Programowi nadano nazwę "Opiekun dziecka - ofiary przestępstwa".
Program ma na celu poprawę sytuacji dzieci, które padły ofiarą przestępstwa i uczestniczą w procedurach prawnych: przesłuchaniach, rozprawach sądowych.
Ideą programu jest wsparcie i pomoc dla rodziców/opiekunów prawnych dzieci. Są oni zaskoczeni sytuacją w której ich dziecko jest ofiarą przemocy: fizycznej, psychicznej czy seksualnej. Nie wiedzą jakie podjąć działania, aby pomóc dziecku oraz skutecznie i bezpiecznie przeprowadzić je przez postępowanie w prokuraturze i przed sądem karnym. Oferta pomocy jest zawsze zindywidualizowana i dobrana do potrzeb każdej rodziny.
Główne cele, jakie realizuje program, to:
1) dostarczenie wiedzy rodzicom, opiekunom dziecka - ofiary przestępstwa w zakresie:
istniejących przepisów prawnych,
procedur prawnych,
kompetencji policji, prokuratury i sądu,
możliwości pomocy dziecku i rodzinie (pomoc socjalna, medyczna psychologiczna),
udzielenie wsparcia psychicznego rodzinie w sytuacji kryzysu;
2) przygotowanie dziecka do uczestniczenia w procedurze przesłuchania przez sąd:
dostarczenie wiedzy adekwatnej do poziomu rozwoju dziecka dotyczącej procedury przesłuchania,
emocjonalne wsparcie dziecka w trudnej sytuacji uczestniczenia w procedurze przesłuchania;
towarzyszenie przedstawicielom prawnym dziecka pokrzywdzonego przestępstwem w rozprawach sądowych.
Założeniem programu Opiekun dziecka - ofiary przestępstwa jest współpraca z wolontariuszami, ale rolę opiekunów mogą również pełnić stali pracownicy organizacji lub placówki.