płeć kulturowa - zachowanie postrzegane przez dane społeczeństwo za charakterystyczne dla

danej płci

status społeczny - miejsca w danym układzie społecznym, które zajmuje człowiek

rola społeczna - aktywny aspekt statusu, zespół praw i obowiązków związanych daną

pozycją; schemat zachowań związany z daną pozycją

Składowe roli społecznej

-zachowania zakazane

-zachowania nakazane

-margines swobody

Podejścia do roli społecznej

-podejście funkcjonalno-strukturalne - składnik struktury społecznej,

porządkujący rzeczywistość społeczna

-podejście interakcyjne - powstają w procesie interakcji, nie są z góry ustalone

definicja sytuacji - po zmianie sytuacji zmieniają się role społeczne i zachowania

Człowiek żyje w wielu systemach społecznych

status czynny - związany z obecnie pełnioną rolą

status utajony -

Kolizja ról - rodzic-nauczyciel i jego dziecko trafia do jego klasy

Instytucja - wszystkiego rodzaju ustalone wzory zachowania społecznego

-formalna - regulowana regułami (ale bzdura)

-nieformalna - istnieje wyobrażenie, że coś się w jakiś sposób robi

Kontrola społeczna - wszystkie mechanizmy uruchamiające i wymuszające współdziałanie,

które utrzymują porządek społeczny

-kontrola formalna - regulaminy, itp.

-kontrola nieformalna - wzory zachowań

Sankcje społeczne

-związane z przemocą fizyczną

-odnoszące się do sfery ekonomicznej

-odniesienie towarzyskie

konformizm - dostosowanie swojego zachowania do zachowań i sposobu myślenia grypy,

podstawą konformizmu jest chęć akceptacji

dewiacja - zachowanie niezgodne ze standardami normatywnymi, składającymi się na

grupową wizję ładu

grupa społeczna - każdy zbiór osób, który łączą jakiekolwiek godne uwagi stosunki

międzyludzkie, członkowie grup mają (lub mogą mieć) podobne prawa lub przywileje

grupa pierwotna - niewielka, występowanie zażyłości, stosunki osobowe (a nie rzeczowe)

między członkami

grupa abstrakcyjna - zależy od wielkości grupy, np. naród

grupa odniesienia - grupa do której się porównujemy i zależnie od jej cech/zachowań/stanu

czujemy się lepsi lub gorsi, ma znaczenie porównawcze

teoria względnego upośledzenia - ludzie zawsze czują się gorsi lub lepsi w stosunku do

innych

grupa własna - w jej obrębie istnieje pokój, względny brak wrogości, negatywne podejście do

grupy obcej i jej zachowań

Socjalizacja - proces kulturalizacji

-pierwotna - w grupie pierwotnej, najsilniejsza, kończy się gdy odkrywamy, że nie

tylko nasi rodzice, ale i inni mają konkretne wymagania co do zachowań

-wtórna - wynika z kontaktu z innymi grupami/społecznościami, traw do końca życia

-resocjalizacja - proces wymazywania i zastępowania złych wyuczonych zachowań

Socjalizacja pierwotna

-naśladownictwo

-wytworzenie odruchów naturalnych

-poprzez przekaz symboliczny

Socjalizacja etapy

I - „zabawa w” - przyjmowanie ról

II - „gry” - zmiana ról społecznych

III - „uogólniony inny” - zdolność do postrzegania siebie w sposób przedmiotowy

Kultura - wszystko to czego ludzie uczą się, przekazują z pokolenia na pokolenie, pewne

wzory zachowań, wszystko co człowiek ukształtował, wytworzone ręką człowieka,

zbiorowy dorobek, zbiór znaków kultury

-mieć kulturę lub jej nie mieć - pojęcie bardzo wartościujące

-pałac kultury, dobra kultury - pojęcie wartościujące

Płaszczyzny zjawisk kultury

-materialna

-sfera psychologiczna

-zachowań

-aksjonormatywna

Wartości kultury

-deklarowane

-realizowane

Dziedziny, które dotyczy kultura

-sfera zachowań międzyludzkich

-sfera kultury bytu

-kultura symboliczna

Kultura

-atrybutywna - ogólnoludzka, nie przypisana do żadnej grupy

-dystrybutywna - dotyczy danego kręgu, np. kultura Francji

znak - coś co odsyła, znak pozostaje w relacji z desygnatem, który to jest definicją znaku

oznaka - naturalne zdarzenia świadczące o zaistnieniu jakiegoś stanu, niezależne od

człowieka, ale przez niego interpretowane

nowoczesność - od schyłku średniowiecza (lub XVI/XVII) rewolucja systemu społecznego

kultura dzika - przekaz ustny, nie ma żadnych instytucji, odtwarzanie kultury wiejskiej

kultura wysoka - kosmopolityczna, ogólnoeuropejska

W kulturze ludowej statusy są przypisane i trudno mówić o socjalizacji wtórnej, dominująca cechą tych ludzi jest nieufność

społeczeństwo przemysłowe - oparte na podziale pracy, podział czasu na czas wolny i pracy,

podział pracy, potrzeba mieszania specjalności

społeczeństwo rolnicze - brak podziału na czas wolny i czas pracy

społeczeństwo tradycyjne - średnio daje się zastosować pojęcie roli społecznej, ważne

zaufanie, większe znaczenie socjalizacji wtórnej

rodzina przednowoczesna - niejasne związki pokrewieństwa, głowa domu - mężczyzna

rodzina tradycyjna - opisuje ideał rodziny

społeczeństwo nowoczesne = społeczeństwo przemysłowe

Modernizacja

-dotyczy sposobów komunikacji

-sprzężona z kapitalizmem

-pojawienie się prasy(w tym masowej), radia, telegrafu, telefonu, kina i telewizji

-często jest wynikiem działań politycznych - wyścig zbrojeń

Ponowoczesność

-pojawienie się społeczeństwa postindustrialnego

-zmiany sposobów gospodarowania

-społeczeństwo coraz mniej związane z przemysłem, a bardziej z usługami

Czynniki sprzyjające globalizacji

-rozwój komunikacji

-proces integracji gospodarki światowej

-demokratyzacja ustrojów politycznych

-zmniejszenie znaczenia państw narodowych

-zmniejszenia znaczenia granic

Fale globalizacji

- połowa XIX wieku - Wielki Kryzys

-lata 90. - rozproszenie inteligencji

-upadek socjalizmu

-uwolnienie rynków finansowych

Problemy z globalizacją

-nierówność

-kwestia wiochy (??)

Władza - 2 ujęcia

-zdolność do działania przy pomocy innych ludzi

-rodzaj relacji społecznej - 2 strony: podlegający władzy i sprawujący władzę

Władza wymaga

-komunikowania

-analizy skutków sankcji i skutków podporządkowania się

Jeżeli władza nie stosuje sankcji to już nie jest władzą, poprzez brak skutecznośći. Sankcje muszą być skuteczne i egzekwowane. Władza nie polega tylko na decyjach, ale również ma wpływ na to jakich decyzji nie ma.

Władza może się opierać o podstawy

-tradycyjne

-legalne

-charzymatyczne

Nowoczesne państwo

-terytorium

-aparat rządzący (biurokracja)

Biurokracja - bezosobowe, równe traktowanie, przewidywalne wyniki, komunikacja przy wymianie dokumentów, hierarchiczny podział kompetencji i odpowiedzialności.

Wykonawcą decyzji jest urzędnik(ma kompetencje, formalnie niezależny, stałe

wynagrodzenie.

Dyscyplina - oparta na dobrowolnej kontroli i uporządkowanym życiu codziennym

Demokracja

-rządy ludzi

-reprezentacja

-powszechność

Marks

-3 pojęcia klas

-posiadający i nieposiadający

-praca lub jej brak

-korzystanie lub nie z pracy najemnej

-kapitalizmu ma wbudowany mechanizm samo destrukcyjny prowadzący do

polaryzacji klas

Max Weber

-klasy związane ze sferą ekonomiczną

-ważny element - rynek

Uzależnienie demokratyzacji od dochodu na głowę mieszkańca, jeśli przekroczy się dany poziom dochodu można mówić o państwie demokratycznym.

Klasa średnia - stabilizator demokracji, zbiorowość osób, względnie wykształconych, które są

na tyle zamożne, że mogą sobie pozwolić na czas wolny

Zarobki - linia wyraźnego działu miasta i wsi

Kapitał społeczny

1-zasoby społeczne i aktywności, zdolność do kolektywnego działania

2-zasoby społeczne, które posiada dana jednostka

Kapitał kulturowy

1-zbiór umiejętności, pojawiający się w życiu człowieka

2-coś związanego ze stylem życia

Ruchliwość społeczna - przemieszczanie się między różnymi pozycjami społecznymi

-międzypokoleniowe - z pokolenia na pokolenie, zmienia się pozycja danej osoby

-wewnątrzpokoleniowa

-pionowa

-awans społeczny

-degradacja

-pozioma - przejście między pozycjami o podobnym szczeblu

Znaczenie ruchliwości społecznej

-wyznacznik równości szans

-miara otwartości społeczeństwa

Od końca XIX wieku badania ruchliwości.

ruchliwość strukturalna - związana ze zmianami struktury

We wszystkich państwach uprzemysłowionych gwałtowny skok ruchliwości

Boom edukacyjny

-w pl po roku 68

-USA po II wojnie

Kategoria stylu życia - podstawowy sposób segregowania ludzi

Konsumpcja kulturowa

-wykształcona elita

-dzieci (wycieczki szkolne)

Klasa wyższa - trzon konsumentów kultury

-burżuazja - dzięki kasie (boże ale te wykłady były płytkie) - mieszczański repertuar i

kolacja (ale bzdury)

-inteligencja - wiedza (to nie jest oczywiste) - awangardowy spektakl (bo oni już na

normalne nie mogą chodzić…. kurwa ale bzdury)

Klasa średnia - wysokie aspiracje kulturalne, partycypują w kulturze, bo jest czymś

wartościowym

2 instytucje propagujące kulturę

salon - klasa wyższa, poznają kulturę już w domu, w wydaniu salonowym (co

kurwa?!?!)

szkoła - członkowie klasy średniej tam ją poznają (podobno socjologowie nie myślą

stereotypowo)

społeczeństwo industrialne - opiera się na pokojowym podziale pracy

Typy uspołecznienia

-wspólnota - Gemeinshaft

-stowarzyszenie - Gesselshaft

---