Uzależnienia
Uzależnienie (inaczej toksykomania) to zaburzenie związane ze stosowaniem substancji lub zachowań polegające na niewłaściwym ich używaniu, aż do wystąpienia objawów klinicznych, tj. Upośledzenie funkcjonowania lub zaburzenia emocjonalne.
Uzależnienie fizjologiczne (fizyczne) to nabyta silnie potrzeba zażywania jakiejś substancji, odczuwana jako szereg dolegliwości fizycznych (np. Bóle, biegunki, uczucie zimna, wymioty, drżenie mięśni, bezsenność) Zaprzestanie jej zażywania (odstawienie) prowadzi do upośledzenia zespołów objawów, które określa się, jako zespół abstynencyjny (zespół z odstawienia czyli przykre doznanie psychiczne oraz fizyczne, które pojawiają się po odstawieniu środka uzależniającego.
|Uzależnienie psychiczne cechuje:
wzrost napędu związanego zposzukiwaniem środka uzależniającego
wzrost tolerancji na działanie środka (obniżenie efektu przyjemności, który on dostarcza)
kompulsywna kosumpcja środka kosztem swojego zdrowia
osłabienie woli
obsesje, i natręctwo myślowe utrzymujące się i nawracające nawet po wieloletniej abstynencji
samooszukiwanie się, usprawiedliwiające wykonywanie danej czynności
fizyczne wyniszczenie,
wypalenie emocjonalne prowadzących w skrajnych przypadkach do samobójstwa
Zależność psychiczna to stan, w którym osoba dotknięta tą chorobą nie potrafi bez pomocy z zew. Przerwać zachowań kompulsywnych (natrętnych, przymusowych) związanych ze zdobywaniem i konsumpcją.
Uzależnienie może wywołać:
jedzenie
tv
seks
internet
słodycze
kupowanie
praca
hazard i gry komputerowe
Uzależnienie społeczne ( socjologiczne) wiąże się z zażywaniem środków toksycznych pod wpływem panującej mody lub w grupie ludzi podobnych do siebie (np. Kibiców), w kręgach młodzieży z tzw. Subkultur lub pod wpływem więzi z inną osobą. Istotą zjawiska jest ostre uzależnienie od grupy, co pociąga za sobą bezwględne respektowanie panujących w niej zasad i obyczajów.
Ponadto osoba uzależniona w miarę pogłębienia się choroby rezygnuje z ważnych dla siebie wcześniej altywności, wypada z ról społecznych (utrata pracy, usunięcie ze szkoły, konflikty rodzinne, zanik zainteresowańm, zawężenie kontaktów do grupy narkomańskiej).
Teoria rozwoju uzależnień
medyczna - uzależnienie traktuje się jako chorobę w sensie medycznym, zaś jego przyny tkwią we właściwościach przyjmowanego środka i organizmu osoby uzależnionej. Należy brać pod uwagę : efekty farmakologiczne działania środka i jego zdolność do wywoływania euforii wraz z przykrymi objawami zespołu odstawienia, czynniki genetyczne, czynniki wzmacniające związane agresją oraz czynniki fizjologiczne
psychologiczna- wg której uzależnienie stanowi przejaw zaburzeń jednostkowych gdzie przyjmowanie środków psychoaktywnych to zew. Przejaw adaptabilno-obronnych mechanizmów osobowości
pedagogiczna- uzależnienie jest efektem wadliwego przebiegu socjalizacji jednostki, czego podstawową przyczynę stanowi zaburzenie funkcjonowania środowiska rodzinnego, wadliwie funkcjonujący system szkolny oraz interakcje z osobami już uzależnionymi
socjologiczna- uzależnienie jest konsekwencją przemian zachodzących we współczesnym życiu społecznym oraz zmian cywilizacyjnych
biopsychiczne- indywidualna wysoka podatność na uzależnienie, pobudliwość psychiczna, niska odporność na stres, zaburzenie rozwoju osobowości, uszkodzenie mózgu, choroby somatyczne i związane z nimi dolegliwości
psychospołeczne- brak zaspokojenia potrzeb psychicznnych lub trudności w ich zaspokojeniu w skutek wadliwego oddziaływania środowiska wychowawczego, szkolnego i rodzinnego, niepowodzenie życiowe w sferach: zawodowej, szkolnej, osobistej, co jest podstawą do ucieczki przed niekorzystną, stresującą i nieakceptowaną sytuacją życiową i społeczną w świat iluzjai
kulturowe- moda, dostępność środków, postawy hedonistyczne, brak odległych celów i perspektyw życiowych, bunt przeciwko obowiązującemu systemowi wartości i stylowi życia, chęć odniesienia sukcesu
Fazy uzależnienia
poznawanie stanu odurzenia czyli pierwsze kontakty ze środkiem odurzającym. Dominuje tu społeczne i psychologiczne motywy jego zażywania, bowiem sam środek nie stwarza jeszcze przedmiotu porządania
stan odurzenia przyjemnością j.w. Którym sam kontakt ze środowiskiem uzależniającym staje się dla jednostki źródłem zaspokojenia określonych potrzeb, stąd motywy używania wiąże się już z przyjemnymi odczuciami. Następuje stopniowe uzaleŻnienie się od środka i postępujący wzrost tolerancji na jego działanie
stan odurzenia celem nadrzędnym, czyli stn zaawansowanego uzaleŻnienia, co wiąże się z tym , że uzywanie środka toksycznego, staje się głównym celem, którego realizacji podoporządkowuje się wszelkie...Istniejące dotąd kontakty społeczne zostają zerwane, a te które powstają ograniczają się do kontaktów z osobami ze środowiska uzależniowego
stan odurzenia normą, tj. Najbardziej zaawansowane stadium uzaleŻnienia, powiązane z zależnością tak silnie, iż używanie środka staje się koniecznością dla utrzymania normalnego funkcjonowania. Coraz rzadziej doświadcza się stanów euforycznych, a ich osiąganie wiąże się z przyjmowaniem dawek niebezpiecznych dla życia. Następują gwałtowne zmiany w stanie.... w skrajnym przypadku prowadzącym do śmierci
Konsekwencje uzaleŻnienia
Fizyczne (mające wpływ na zdrowie) o charakterze:
a) bezpośrednim (funkcjonowaniw ośrodkowego ukł. Nerwowego, oddechowego, hormonalnego, krążenia)
b) pośredniego (poprzez stany chorobowe, związane z niektórymi nałogami)
Psychologiczne czyli utrata zaufania do siebie i samokontroli, obniżona samoocena, utrata zainteresowania zwykłymi czynnościami i celami życiowymi, bowiem nołóg zaczyna być centralnym czynnikiem wzmacniającym