WYKŁAD 11 14.12.2005
Mała amplituda uderzeń skrzydła. Skrzydło i dłoń słabo manewrowalne. Minimalna prędkość lotu 6m/s a maksymalna szybkość biegu to 2m/s, stąd taka luka 4m/s, a wiec niemożliwy start z ziemi musiały się wspiąć na drzewo i wtedy korzystając z grawitacji rozpędzić się do minimalnej prędkości lotu.
Praptaki żerowały na ziemi, używały lotu pewno tylko do ucieczki przed drapieżnikami.
-U tetropodów redukcja palców 5 i 4, stad pozostałe 1,2,3 ale rozwój dowodzi homologii 2,3,4 - prawdziwa sprzeczność dowodów
-przed przednim palcem miejsce na pierwszy, tylny palec na przedłużeniu zawiązka k. łokciowej jak u innych czworonogów, nawet przejściowy zawiązek palca 5.
Jednak przebieg rozwoju narządów tez może się zmieniać
Stąd interpretacja: przesterowanie rozwoju poprzez przesunięcie w fazie(frame shift) ekspresji genów.
Poza tym: liczba paliczków stosowna do 1 2
2 3
3 4
Ptasioogonowe (Ornithurae) (ptaki pierwotnie opatrzone pygostylem)
Czaszka: szwy zanikają, gałęzie żuchwy zrośnięte w kostną symfyzę
-tendencje do utraty zębów: przynajmniej 3x
-pygostyl(pierwotnie wielki)
-mostek, u latających z grzebieniem
-dwie duże kostki nadgarstka
odpromieniowa: radiale
odłokciowa: ulnare - rozwój embrionalny dowodzi ze to kość gruszkowata.
-dystalne kk. nadgarstka zrośnięte z kk. śródręcza, a kk. śródręcza zrośnięte przynajmniej proksymalnie w k. lotkową
-k. łokciowa: odgięta do tyłu, wzdłuż kulszowej
Confuciusornis - wczesna kreda
Najprymitywniejszy bezzębny ptak, nawet tysiące egzemplarzy
Nawet dzisiejszy ptak o takich proporcjach kończyn miałby problemy ze startem do lotu - ogromne skrzydła pierzaste w stosunku do szkieletu skrzydła.
Wspinały się żeby startować do lotu - silne pazury
Dwa długie pióra w ogonie(u niektórych brak)
Występowało wole
Żołądek mięśniowy i gruczoły
Niektóre ptaki(grzebiące, gołębie, papugi): wole- wyraźny uchyłek przełyku do przechowywania i rozmiękczania pokarmu
Sapeornis
Przedramię dłuższe od ramienia, pazury dłonie nie różnią się wielkością
-pierwotne ptaki(przed Ornithotharaces) wspinały się do startu - silne pazury
potwierdzenie hipotezy arborelanej - lot powstał z „góry na dół” tzn. jako udoskonalenie skoków z wysokości albo do kontroli skoków w dół(spadania), albo do przedłużania skoku np. z jednego drzewa na drugie, jak to sugerują nowoodkryte czteroskrzydłe terapody
Ornithothoraces
k. krucza smukła wydłużona, przewężona w środku
stopa: brak szczątkowego metatarsale V
pojawia się otwór trójkątny
ścięgna mięśnia piersiowego przechodzące przez ten otwór pozwalają na (?) skrzydła.
k. lotkowa w pełni wykształcona, k. śródręcza także dystalnie zrośnieta
palec przedni 1-2 człony, mały ale funkcjonalny
palec środkowy największy 2-3 człony, podtrzymuje lotki
palec tylny szczątkowy 1-2 człony
pazury dłoni szczątkowe, u niektórych dzisiejszych na palcach 1 i 2
alula(?) - do laminarnego przepływu przy lądowaniu, umożliwia wolny lot.
Enantiornithes
Przedramię dłuższe od ramienia
k. krzyżowa, przynajmniej 8 kręgów
znane ze wszystkich kontynentów
pierwotne Ornithothoraces
niektóre bezzębne
Gobipteryx
Wylegające się Enantiornithes miały silnie skostniały szkielet skrzydła, u dzisiejszych niewielki stopień skostnienia.
Histologia kości udowej: *dorosłe Enantiornithes - k. blaszkowata warstwowa
*pisklę - k. blaszkowata włóknista
*Neornithes - k. blaszkowata włóknista
Euornithes (Ornithurae s.str.) - nowoczesne ptaki
-Trzony kręgów heteroceliczne
-k. krucza z wyraźnym wyrostkiem przedkruczym
-duże synsacrum
-pubis i ishium bardzo blisko siebie
-k. lotkowa
pierwotne:
-zęby w zębodołach
-gałęzie żuchwy połączone ruchomo
Neornithes
-bezzębne
-k. łydkowa z mostkiem nadsciegnowym
Podział:
1. Paleognatyczne (Palaeognathae)
2. Neognatyczne (Neognathae)
Podział został oparty na morfologii - połączenie palatinum/pterygoideum
P- nieruchome, szew
N- ruchomy,- staw sródkostny
Aparat szczękowy
*prokinetyzm
*rynchokinetyzm - specyficzny dla Paleognatycznych, kość nosowa nie ma połączenia z kością szczękową
1. Paleognatyczne (Palaeognathae)
naziemne, dobrze biegające, wcale albo słabo latające
pygostyl słabo wykształcony(nawet u latających czyli kusaczy) albo całkiem znikły
Rozród:
Brak heteromorficznych chromosomów(?) płciowych
Prawdziwy narząd kopulacyjny
Poza strusiem samice większe, sukcesywnie poliandryczne tzn. tokują i parzą się sukcesywnie z wieloma samcami i składają im jaja do wysiadywania
Pisklętami opiekuje się wyłącznie samiec - pleć wybierająca
*struś - dwurodzicielska opieka ale wywodzi prawdopodobnie z powyższej
Wykład 11
3