UKLAD POKARMOWY ZOLADEK-Leki wymiotne:APOMORFINA-lek wymiot o dzial osrodkowym,jest agonista rec dopaminerg(odruch wymiot jest bezp pobudzany przez dopamine,osrodek wymiotny znajduje się w dnie komory czwartej mozgu).Wymioty nastep bardzo szybko po wstrzyknieciu i utrz się do kilkunastu min.Podana doustnie nie dziala bo rozklada się w przew pok.W dawkach wyzszych od max pow depresje oddechowa i nadmierne dzial wymiotne.Objawy te znosi nalokson i inni antag rec opioidowego.EMETYNA-alkaloid korz wymiotnicy,stosow rownierz jako lek p.pierwotniakowy i wykrztusny(w dawkach nizszych od wymiotnych).Nie wchlania się z przewodu pok.Mech dzial polega na draznieniu blony sluz zoladka,wymioty nast. Po 15-40 min po podaniu.SIARCZAN MIEDZI-podawany doustnie jako 1% roztwor,dziala wymiotnie przez draznienie blony sl zoladka.Wymioty kilka min po zazyciu.Nie wchlania się z przew pok.W stezeniach ponad 10% dziala zraco,w duzych dawkach może spow smierc w wyniku uszkodz narzadow miarzszowych. Leki przeciwwymiotne:METOKLOPRAMID-zwieksz napiecie miesnia zwieracza wpustu zoladka ,rozkurcza odzwiernik,nasila perystaltyke dwunastnicy,dziala dopaminolitycznie.Przyspiesz przejscie tresci pok w gornym odcinku przew pok.Lek hamuje wymioty apomorfinowe,wym spowod pobudzeniem strefy chemoreceptorowej pnia mozgu,wymioty po zabiegach operacyjnych,wywolane przez opioidy,lewodope(bez wplywu na jej skutecznosc),wiekszosc lekow cytostat,w chorobie popromiennej,w wymiotach ciezarnych( nie wiadomo czy jest szkodliwy dla plodu).Powoduje poprawe w .zarzucaniu zoladkowo-przelykowym(tzw.reflux),tow czasami chor wrzodowej.Nie hamuje wymiotow poch blednikowego.Lek podawany jest glownie doustnie.Dzialania nieporz:niepokoj,sennosc,uczucie zmeczenia,zab zwiaz z dzial dopaminolitycznym-ostre dystonie,bezsennosc,bole glowy,nudnosci,zab oddawania stolca,pojedyncze przypadki dyskinezji pozapiramidowych.Dzial pozapiram mogą zwiekszac neuroleptyki,leki cholinolit hamuja dzial metoklopramidu. Przeciwwskaz:krwawienia z przew pok,guz chromochlonny nadnerczy(przelom nadcisnieniowy),padaczka.CISAPRID-podobnie do metoklopramidu modyfikuje czynność przew pok,jednak w odroznieniu od niego nasila perystaltyke okreznicy i może powodowac biegunki.Nie powod dzialania pozapiramidowego pon nie dziala dopaminolitycznie.Nie zwieksza wydz prolaktyny.Dziala na receptory serotoninerg 5-HT4 w przew pok.Ma zastos glownie zaburz motoryki zoladka i jelit oraz w refluksie zoladkowo-jelitowym.DOMPERIDON-jest dopaminolitykiem,dziala jednak glownie obwodowo bo nie przenika przez bariere krew-mozg,dlatego dzial p.wymiotne jest stos slabe.Pow hiperprolaktynemie bo wplywa na rec dopaminerg w tylnym placie przysadki.Stos glownie w zaburz motoryki zoladka,nieskuteczny w refluksie.Neuroleptyki,Antagonisci receptora H1:Sa to leki które silnie ham wymioty zwlaszcza poch blednikowego (chor lokomocyjna) DIMENHYDRYNAT-CHLOROPIRAMINA-PROMETAZYNA-******* Cholinolityki :SKOPOLAMINA-najskuteczniejsza z tej grupy,stos w celu zapobieg chor lokomocyjnej.W rozwinietej chor lok potrzebne sa wieksze dawki,pow zahamow psychoruchowe.Nie należy stos jej w wymiotach innych niż kinetozy.ATROPINA i zw zblizone-stos w celu hamow wymiotow poch zoladkowego,zwiaz ze stanem skurczowym.Antagonisci rec 5-HT3:Maja zastos w wymiotach po radioterapi i chemioterapi lekami cytostat.Wykorzystuje się fakt ze wymioty te sa spowod uwalnianiem w przew pok serotoniny i pobudz receptora 5-HT3.Inne leki sa w tych wymiotach nieskuteczne lub malo skuteczne.ONDANSETRON-pierwszy lek z tej grupy,stosow doustnie lub we wstrzyknieciach,dziala 60 min po zarzyciu.Oprucz zastos w radio i chemioterapi może być stos w wymiotach pooperacyjnych.Jest zwykle dobrze tolerow,do dzialan nieporz zalicza się bole i zawroty glowy oraz zaparcia.Podobnie dzialaja TROPISETRON i GRANISETRON.Leki wplyw na wydzielanie soku zoladkowego,****Farmakoterapia choroby wrzodowej:Leki neutralizujace:*********Leki oslaniajace:Maja za zadanie oslaniac blone sl zoladka przed dzialaniem soku zoladkow.Dzialaja wylacznie miejscowo.Nieselektywne leki oslaniajace dzialaja na cala blone sluzowa zoladka,najw znaczenie w tej grupie ma ZASAD WEGLAN BIZMUTAWY-od dawna stos w leczeniu chor wrzodowej,ma niewielkie dzial neutralizujace,chroni blone sluzowa zol,dzieki tworzeniu kompleksow z bialkami,barwi kal na czarno.Selektywne leki oslaniajace maja powinowactwo do uszkodz blony sl.Sa bardzo skuteczna grupa lekow,szybko pow poprawe,przyspieszaja gojenie nadzerki,sposrod wszystkich lekow p.wrzodowych skutecznie zapob nawrotom.CYTRYNIAN POTASOWO-BIZMUTAWY-jest lepszy od poprzedniego ze wzgl na char koloidalny roztworow,w kontakcie z wydzielina nadzerki tworzy kompleksy Bi-bialko,które wypelniaja zmiane,oslamiaja ja przed dzial soku i umozliw jej wygojenie.Warunkiem wytw kompleksow jest pH pon 4.Ma zastos w chor wrzod zoladka i dwunastnicy.Poprawa nastepuje szybko(2-5 dni) u wiekszosci chorych.4-tygodniowa kuracja pow wygojenie u wieksz chorych.Dzial nieporz:Prakt nie wchlania się z przew pok-malo dzial niep,barwi kal na czarno,może barwic jezyk,niekiedy dyskomfort i uczucie pelnosci w nadbrzuszu.Nie stos u chorych z niewydol nerek-kumulacja i objawy zatrucia.SUKRALFAT-sol glinowa sulfonowanej sacharozy,pod wplywem kw solnego przybiera gesta,lepka konsystencje o powinow do blony sl glownie w miejscach zmienionych,stanowiac bariere fizyczna dla kwasu,pepsyny i kw zolciowych.Minimalne ilosci ulegaja wchlonieciu ale przy prawidl f.cji nerek nie pow wzrostu stez glinu we krwi.Wskazania:Chor wrzod zoladka i dwunastnicy,4-tygodniowa kuracja pow u wiekszosci chorych wygojenie(lepsze wyniki w dwunastnicy),stosowana profilakt zmniejsza liczbe nawrotow.Nablonek nadzerki wygojonej po leczeniu sukralfatem ma wieksza odpornosc na dzial HCL(po leczeniu cymetydyna zmniejszone).Dzial nieporz:zaparcia,suchosc w jamie ustnej,nudnosci.Zmniejsza stezenie doustnych lekow p.zakrzepowych. Antagonisci rec H2:CYMETYDYNA-antagonista konkurencyjny,odwracalny,bez dzial na H1.Hamuje stymulowane przez histamine wydzielanie kw solnego(histamina wiazac się z rec H2 pobudza cyklaze adenylowa prowadzac do zwieksz stez cAMP-przekaznika w procesie tworzeniaHCL),zmniejsza rownierz wydzielanie stymulow przez gastryne i czesciowo-acetylocholine,co pow ze lek ten hamuje wszystkie fazy wydziel zoladkowego.Wskazania:Glownie chor wrzod dwunastnicy,pow szybkie cofanie się dolegliwosci i gojenie nadzerki u wieksz chorych po 4 tygod leczenia.W chor zoladka uzyskuje się gorsze wyniki.Po leczeniu cymetydyna nablonek jest bardziej wrazliwy na dzial HCL(dyskusyjne zapob nawrotom).lek jest tez skuteczny w zespole Zollingera-Ellisona redukujac wytw HCL,dozylnie w przygotowaniu do zabiegow operacyjnych w zniecz ogolnym(zapob zachlysniecia kwasna wydzielina).Bywa stosowana w ukladowej mastocytozie i bialaczce bazofilowej z hiperhistaminemia.Zaleta- istnienie formy iniekcyjnejDzialania nieporz:Najwiecej sposrod wspolczes lekow p.wrzodowych,bol i zawroty glowy,uczucie zmeczenia,bole miesniowe,zaparcia lub biegunki,wysypki skorne.Zaham wydziwl HCL może być przyczyna zakazen bakteryjnych i drozdzakowych,podczas leczenia może nastapic perforacja wrzodu.Może pow dzialania osrodkowe-zab swiadomosci,omamy,majaczenia,spiaczka(u chorych starszych i z uposl czynnoscia watroby i nerek)Dlugotrwale stosow może spow ginekomastie u mezczyzn i mlekotok u kob.Nagle odstawienie leku może spow zaostrzenie choroby.Jeśli to możliwe w czasie leczenia cymet nie podawac innych lekow,zwlaszcza metaboliz w watrobie(hamuje czynność enzymow mikrosomalnych).RANITYDYNA,FAMOTYDYNA i NIZATYDYNA-obecnie podstawowe preparaty,maja podobna skutecznosc ale pow mniej dzial nieporzad-nie powod zaburz osrodkowych,ranitydyna w niewielkim stopniu hamuje enzymy mikrosomalne a famotydyna i nizatydyna wogole nie jest metaboliz w watrobie,oba nie wyw tez zaburz hormonal. Sa stos doustnie ,zaleta famotydyny jest stos raz na dobe,ranitydyna 2 razy.Leki cholinolityczne:PIRENZEPINA-selekt cholinolityk,o zwiekszonym powinow do rec M1.Hamuje wydziel kwasu sol proporcjonalnie do stezenia w surowicy,z tym ze jej dzial ogranicza się do zmniej objet wydz sok zol.hamuje tez w mniejsz stopniu wydzielanie stymul przez histamine i pentagastryne.Zmniejsza się rownierz wydz sluzu i pepsyny.Wskazania: Zastosowana w chorobie wrzodowej pow wygojenie 80-90% wrzodow dwunastnicy i ok. 60% zoladka po 4 tyg stos.Zmniejsza dolegliwosci i czestosc nawrotow.Jest rownierz stos w nierzytach zoladka i dwunastnicy,zespole Zollingera-Ellisona,dozylnie w ostrym wrzodzie stresowym i powrac krwawieniach z zoladka i dwunastn.Jest lekiem o duzej skutecz i mniejszych zagroz niż antag rec H2.Dzial.nieporz:W dawkach terap mniej nasilone niż po niesel cholinolit.Suchosc w ustach,zab akomodacji,zaparcia,biegunki,bole glowy.Raczej nie powod zmian cisnienia i czestoskurczu.Inhibitory pompy protonowej: hamuja ATP-aze zalezna od jonu potasowego i wodorowego znajdujaca się w kom okladzinowych zol,ktorej dzial jest niezbedne do wytw protonu(HCL).OMEPRAZOL-Hamuje wydziel kwasu niezal od bodzca,nie wplywa na wydz pepsyny,zwieksza wydz gastryny.W ciagu 4 tyg stos pow wygojenie 90-100% wrzodow dwun i 80% zol.Korzystnie dziala row u chorych z opornoscia na antag rec H2.Wskazania:chor wrzodowa zol i dwun rownierz przebiegajaca z zakarz H.pylori razem z antybiotykami,refluksowe zapal przelyku,zespol Zollingera-Ellisona.Dzial nieporz: Brak pow dzial niep,mogą to być nudnosci,wymioty,bole glowy,rzadko podw cisnienia.Przeciwwskazania:nadwrazliwosc,ciaza,karmienie piersia,owrzodzenie na tle nowotworowym.Nie zaleca się stos u dzieci.Podobnie dzial LANSOPRAZOL i PANTOPRAZOL.Inne leki:MIZOPROSTOL-syntetyczny analog prostaglandyny E1 dzialajacy cytoprotekcyjnie na blone sluz zol i dwun.Zwieksza wydz sluzu i wodoroweglanow,hamuje wydz HCL przez pob rec prostaglandynowego kom okladzinowych.Chroni blone sluz m.in. przed drazniacym dzial lekow p.zapal.Skutecz leku podobna do cymetydyny,mniejsza w wrzodach zol.Wskazania:leczenie i profilaktyka wrzodow zol i dwun,krwot uszkodzenia i nadzerki spow NLPZ.Przeciwwskaz:Nadwr na prostagland,ciaza(mozliw krwawienia i poronien).Dzial nieporz:Stos czeste biegunka,nudnosci,wymioty,bole brzucha i glowy.Może pow spadek cisnienia,dlatego zaleca się ostroznosc u chorych z chor ukladu krazenia.