sciaga3, IMIR, Semestr II


Uczestników stosunków międzynarodowych można określić jako podmioty zdolne do aktywności miedzynarodowej, a więc do zmieniania lub utrwalania w sposób zamierzony stanów środowiska międzynarodowego.

Należy pamiętać, że:1) uczestnik jest tylko jednym z elementów szerszej zbiorowości podmiotów podejmujących aktywność tego samego typu, 2) aktywność uczestnika jest częścią składową (elementem) całości stosunków międzynarodowych,3) każdy uczestnik ma swój udział w rezultatach zbiorowej aktywności, którymi są procesy i zjawiska międzynarodowe oraz odpowiadające im stany środowiska międzynarodowego. Organizacja międzynarodowa w teorii stosunków międzynarodowych to: celowy wielostronny związek (zrzeszenie) uczestników stosunków międzynarodowych, powstały w wyniku zawartego między nimi porozumienia i wyposażony w stałe organy. Członkami organizacji międzynarodowych mogą być państwa, organizacje i stowarzyszenia krajowe oraz osoby fizyczne. Przyjmuje się, że organizacjami międzynarodowymi są tylko związki wielostronne, to znaczy takie, w których reprezentowane są co najmniej trzy państwa lub osoby prawne i fizyczne pochodzące co najmniej z trzech pańśtw. Organizacje międzynarodowe powstają w wyniku porozumienia zawartego przez ich przyszłych członków - porozumienie to jest zazwyczaj statutem organizacji, określającym podstawy jej funkcjonowania, tj. cele organizacji, prawa i obowiązki członków, strukturę i kompetencje organów, sposoby podejmowania decyzji, metody wprowadzania ich w życie oraz kwestie finansowe. Najważniejszą cechą różnicującą organizacje międzynarodowe jest charakter członkostwa. Biorąc pod uwagę to kryterium, wyróżnia się dwie podstawowe grupy organizacji - międzyrządowe (członkami są państwa reprezentowane przez rządy) i pozarządowe (członkami są osoby fizyczne lub prawne pochodzące z różnych państw i działąjące bez pośrednictwa rządów). Organizacje międzynarodowe różnią się terytorialnym i przedmiotowym zakresem działania, rodzajem aktywności, funkcjami, stopniem rozbudowy struktur wewnętrznych i znaczeniem w stosunkach międzynarodowych.Jeśli weźmiemy pod uwagę dwie cechy organizacji międzyrządowych, tj. zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji, to można organizacje międzyrządowe podzielić na cztery podstawowe grupy: organizacje powszechne i wszechstronne - jedyną taką organizacją są obecnie Narody Zjednoczone, mające powszechne członkostwo oraz nieograniczony zakres kompetencji, obejmujący pokój i bezpieczeństwo, szeroko rozumiany rozwój społeczny i gospodarczy oraz prawa człowieka; organizacje powszechne o kompetencjach ograniczonych (tzw. funkcjonalne, wyspecjalizowane, celowe) - przykładem są organizacje wyspecjalizowane systemu Narodów Zjednoczonych, w tym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO); organizacje o ograniczonym członkostwie i ogólnych kompetencjach - organizacje regionalne zajmujące się szerokim zakresem spraw, takich jak: pokój i bezpieczeństwo, gospodarka, kultura, rozwój społeczny, np. Organizacja Jedności Afrykańskiej (OJA), Organizacja Państw Amerykańskich (OPA), Liga Państw Arabskich (LPA);organizacje o ograniczonym członkostwie i ograniczonych celach - dominująca liczebnie grupa organizacji o charakterze gospodarczym, polityczno-wojskowym, społecznym, kulturalnym, technicznym, np. Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA), Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EUROATOM), Unia Europejska (UE).



Wyszukiwarka