Platon uznawany jest za ojca socjologii ( „państwo”), a Arystoteles za ojca psychologii(„psyche”-dusza, napisał też „polityke”-zjawisko sfer społecznych). Według Hipokratesa wszystkie uczucia znajdują się w mózgu, błędne jest powiedzenie Arystotelesa, że mózg jest tylko chłodnicą. August Cante przeciwstawił się różnym autorytetom. Socjologia to nauka o społeczeństwie. Socjologia to zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi, struktury tych zbiorowości, zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach, wynikające ze wzajemnego oddziałowywania ludzi na siebie. Psychologia to nauka o zachowaniu i procesach psychicznych oraz ich zależnościach od fizycznego stanu organizmu stanu umysłu i środowiska zewnętrznego. Socjologia dzieli się na: ogólną (struktury społeczne, teoria społeczna), szczegółowa (socjologia wsi, wychowawcza, kliniczna, sądowa, pracy, wojska). Psychologia dzieli się na: teoretyczną (ogólna, zwierząt człowieka, dzieci, młodzieży, dorosłych), psychologię stosowaną (wychowawcza, kliniczna, sądowa, pracy). Adam Smith zauważył, że jeden człowiek może wytworzyć 20 szpilek a 10 pracowników 4800 sztuk. Ford- taśma przy produkcji w fabryce samochodów, a Taylor (człowiek może pracować jeśli ma wynagrodzenie). Atrybuty organizacji: calowy i programowy charakter. Organizacja to zbiorowość społeczna, która ma określony cel, jest relatywnie wyodrębniona z otoczenia. Rekrutacja jest szerszym pojęciem niż selekcja. Rekrutacja zewnętrzna: szersza ilość osób, lepsi specjaliści, większa motywacja (jesteśmy nowi) łatwość przeprowadzenia, zwiększenie miejsc pracy. Rekrutacja wewnętrzna: sprawdzony pracownik, którego znamy i ma on doświadczenie, motywacja związana z awansem, świeższe spojrzenie i rozwój. Procedury stosowane przy selekcji: Metoda kompensacyjna ( wszystkie etapy się sumuje, jak się jest w czymś słabszym to można podciągnąć się w innym temacie), Bieg przez płotki ( trzeba zaliczyć każdy etap), hybrydowa ( łączy obie poprzednie metody). Grupa to co najmniej 2 osoby, które wchodzą ze sobą w stosunki realizacji wspólnego celu (teoria Gryfina). Etapy rozwoju grupy: wzajemna akceptacja (zapoznanie się ze sobą- mogą tworzyć się sympatie i antypatie), powolna ewolucja (faza burzy- komunikowanie się), motywacja i wydajność (członkowie akceptują swoje role, tworzy się harmonia), kontrola i organizacja (etap dojrzałości, grupa efektywna i wydajna). Facylitacja społeczna to napięcie wynikające z obecności innych i możliwości oceny naszego działania czego rezultatem jest lepsze wykonanie zadań łatwych a gorsze wykonanie zadań trudniejszych. Deindywiduacja ( zagubienie tłumie) utrata normalnej kontroli nad zachowaniem, co prowadzi do wzrostu impulsywności i patologiczności czynów. Komunikowanie wg Ostrowskiej to proces porozumiewania się jednostek, jego celem jest dzielenie się informacją, proces odbywa się na różnych poziomach: masowe, organizacyjne, międzygrupowe, grupowe, interpersonalne. Funkcje komunikowania: w aspekcie globalnym ( umożliwia przekaz zdobyczy naukowych, kulturowych), w aspekcie organizacji ( rozładowanie napięć i konfliktów, planowanie, motywacja pracowników, kontrola zadań). Wśród zjawisk występujących w trakcie działalności grupy można wyróżnić: konformizm, próżniactwo społeczne, facylitację społeczną, syndrom grupowego myślenia,„burzę mózgów”. Konformizmem jest dostosowywanie przez ludzi swoich postaw, przekonań i zachowań do norm przyjętych w grupie. Asch w swoich badaniach nad konformizmem stwierdził, że wpływ grupy zaznacza się u 37%, z czego 30 % wykazuje całkowite poddanie się grupie.
Co nasila i osłabia konformizm: wielkość grupy, aktywizacja normy, przedmiot normy, atrakcyjność grupy
Konformizm osłabiają: potrzeba dominacji, potrzeba niezależności oraz posiadanie osobowości twórczej. Natomiast na zwiększenie konformizmu wpływa płeć: kobiety ulegają częściej niż mężczyźni. Kolejnym czynnikiem jest poziom samooceny: zaufanie do siebie i poczucie własnej wartości nie sprzyjają konformizmowi. Im silniejsza pozycja w grupie tym mniejsza podatność na wpływ jej członków. Również przekonanie o własnych kompetencjach. Częściej ulegają osoby o dużej potrzebie afiliacji czyli towarzyskości, zależy im na przynależności do grupy, gdzie mogą zrealizować potrzebę.
Cechy charakterystyczne próżniactwa społecznego to: rozproszenie odpowiedzialności, zasada równości, strategia chowania się w tłumie, społeczny standard.
Syndrom „grupowego myślenia” opisał Irving Janis. Jest to zjawisko podjęcia przez grupę, nawet specjalistów, błędnych decyzji. Uzależnione jest od wystąpienia określonych warunków. BURZA MÓZGÓW-To zjawisko grupowe powodujące wytworzenie przez członków grupy twórczych pomysłów. Zasady dotyczące „burzy mózgów” głoszą, że najważniejsze jest generowanie jak największej liczby pomysłów i odraczanie wartościowania. Dzięki temu można uzyskać jak najbardziej oryginalne i twórcze rozwiązania.
Zespół - grupa staje się zespołem, gdy do realizacji celu(zadania) potrzebne jest współdziałanie wszystkich członków (Hardingham). Grupa zadaniowa służy do realizacji celów instytucji lub przedsiębiorstwa.
Fazy rozwoju zespołu: niedojrzałość - następuje zapoznanie się członków grupy, pierwsze nici sympatii i antypatii, ten etap kończy się poczuciem przynależności do grupy, pojawia się świadomość „my”, wyłania się lider nieformalny; eksperymentowanie - ustalają się stosunki społeczne w grupie, może nastąpić zmiana lidera w zależności od potrzeb grupy, to etap największych napięć i konfliktów; konsolidacja - na tym etapie grupa pracuje najlepiej i najbardziej efektywnie; dojrzałość - spada efektywność, ponieważ kończy się praca grupowa i następuje rozstanie członków zespołu. liczebność, skład, umiejętności członków; osobowość kierownika; normy grupowe; spójność; atrakcyjność grupy; struktura komunikowania się; stopień zróżnicowania pozycji.
Korzyści i ograniczenia wynikające z pracy zespołowej. Korzyści: praca w zespole uwalnia zdolności twórcze i energię; potrzeba przynależności zaspokajana daje większy zapał do pracy; większa wydajność wspólna praca, informacje zwrotne; niektóre zadania wymagają pracy zespołowej; podnosi jakość produktów i usług; usprawnia komunikację. Ograniczenia: za dużo czasu na usprawnianie komunikacji i stosunków interpersonalnych; niektórzy nie potrafią pracować w zespołach (niska potrzeba przynależności); walka konkurencyjna między zespołami; efekty pracy jednostek bywają lepsze.
W trakcie pracy zespołowej mogą pojawić się problemy związane z efektywnością zespołu: strata ponoszona w procesie polega na tym, że najlepszy członek zespołu ma słabą pozycję w grupie, nie ma możliwości oddziaływania na pozostałych członków lub milczy ze względu na możliwą ocenę innych osób lub konformizm; wewnątrzgrupowe związane z dominacją jednej osoby lub trudnościami komunikacyjnymi, kiedy wszyscy mówią naraz; brak jasnego rozwiązania. Rywalizacja między członkami zespołu może prowadzić do rozpadu zespołu, gdyż pojawiają się uczucia wrogie w kontaktach międzyludzkich prowadzące często do agresji. Nie ma wtedy możliwości współpracy, współdziałania.
HIERARCHIA POTRZEB MASLOWA: potrzeby fizjologiczne, potrzeby bezpieczeństwa, potrzeby przynależności i miłości, potrzeby szacunku, potrzeby samorealizacji, potrzeby poznawcze, czyli wiedzy, rozumienia i ciekawości, potrzeby estetyczne. Koncepcja Abrahama Maslowa porządkuje potrzeby ludzkie hierarchicznie. Najważniejsze dla jednostki jest zaspokojenie potrzeby aktualnie dominującej. Każda kolejna potrzeba powinna być zaspokojona, aby człowiek mógł kierować się potrzebami wyższego rzędu. KONCEPCJA MCCLLELANDA: potrzeba przynależności, potrzeba osiągnięć, potrzeba władzy.