ZASADY - ogólne normy postępowania; określają metody realizacji celów i zadań.
ZASADY OPIEKUŃCZE - ich specyfika polega głównie na tym, że obejmują swym zakresem przede wszystkim działania opiekuńcze i określają podstawowe warunki, w których sprawowana opieka zyskuje walory merytoryczne, moralne i wychowawcze w zakresie wszystkich możliwych do osiągnięcia na tej drodze celów
ZAS. OPIEKI SPRAWIEDLIWEJ
Musi występ na każdym zajęciu (np. w świetlicy),na każdej jednostce lekcyjnej. Elementy: *sprawiedliwość to godne traktowanie podopiecznego; *sprawiedliwe wywieranie kar za przewinienia; *każdemu dziecku należy się optymalna opieka.
ZAS. OPTYMALIZACJI OPIEKI
Przejawia się tym,że to działalność respektująca w sposób zrównoważony.
Opieka optymalna - zaspokajanie potrzeb w zakresie i stopniu uwzględniającym jego samodzielność i własne możliwości, zaradność i wysiłek przy wzrastaniu autonomii wychowanka
Optymalizacja opieki - działalność szanująca w sposób zrównoważony właściwie pojęte potrzeby i interesy podopiecznych, opiekuńcze i społeczne i dotyczące jej uznawane powszechnie normy moralne, wychowawcze i prawne
ZAS. AKTYWNOŚCI PODOPIECZNYCH
Stwarzanie warunków do jak największej aktywności podopiecznych
Rodzaje współdziałania podopiecznych w procesie ciągłej i pełnej opieki :
Bierne korzystanie
Aktywne zachowanie się
Samodzielne zaspokajanie wielu potrzeb lub czynne współdziałanie w tym zakresie
Wciąż korzystając lecz i organizując samodzielne zadania
Przejęcie na siebie samodzielności
ZAS. WYCHOWAWCZEGO CHARAKTERU OPIEKI
Opiekun powinien sobie stawiać przede wszystkim cele wychowawcze, czyli powinien wywoływać pewną zmianę w osobowości dziecka - w jego zachowaniu i postępowaniu.
ZAS. ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAW. NA POTRZEBY PODOPIECZ.
Żąda od opiekuna, aby postępował z podopiecznymi w ten sposób, że cały czas w procesie opieki i wychowania musi utrwalać pozytywne potrzeby,a wygaszać potrzeby negatywne.
Ta zasada odnosi się do :
Dzieci w domach dziecka bez możliwości adopcji
Dzieci zdemoralizowanych
Aktualizacja dzieci zaniedbanych
Tworzenie dobrych tradycji w domu w zakresie form i norm
ZAS. WŁAŚCIWEGO ŁĄCZENIA ŚWIADCZEŃ OPIEKUŃCZYCH
Zastosowanie programu, czynności, opieki i wychowania przez takie formy, zasady, środki, aby dostosować ten program i cel do możliwości rozwojowych, umysłowych każdego dziecka.
PRAUFNOŚĆ -
pierwotne zaufanie na początku do najbliższych, a potem do osób obcych; dziecko uczy się postawy pozytywnego ustosunkowania się. Hasło : „najbliższym można zaufać”; występ w momencie urodzenia się dziecka. Dziecko uczy się pozytywnego ustosunkowania się.
PRANIEUFNOŚĆ -
Powstaje w momencie zaburzenia, jeżeli zaufanie zostało zerwane, niewykształcone. Jeśli potrzeby miłości, bezpieczeń., przynależności pozostają niezaspokojone to dziecko przestaje ufać najbliższym osobom z otoczenia, a potem całej społeczności.
PRZYWIĄZANIE:
To poczucie istnienia związku i przynależności z określoną osobą. Kształtuje się ono w 1 r.ż.,dlatego rozłąka dziecka z matką w tym okresie ma najgorsze konsekwencje.
IMPRINTING:
Czyli wdrukowanie; to koncecja przywiązania, następuje w ciągu 24 godz po narodzinach, rodzice wdrukowują dzieci w specyficzne cechy.
DEPRESJA ANAKLITYCZNA:
Występ u dzieci (z działu sierot społecznych i duchowych). Jest to: *utrata odporności organizmu, bardzo duża umieralność, znaczne zmniejszenie aktywności ruchowej, uboższa mimika twarzy, przytulanie się do wszystkiego i do wszystkich
OKRES KRYTYCZNY U DZIECA:
Gdy nie ma więzi emocjonlanej i nie ma zaspokojonych potrzeb. Okres ten występ od urodzenia do 6 m.ż. - deprywacja.
J. KORCZAK - sąd koleżeński, rady samorządowe:
*rozstrzygały one sprawy sporne dotyczące dzieci i samych wychowawców; **stworzył kasę oszczędności w celu gospodarowania finansami; *** wprowadził : pocztówkę pamiątkową, listę pochwał i uchybień, sąd koleżeński, kasę oszczędności, kasę pożyczkową, plebiscyt życzliwości
Dobry wychowawca wg Korczaka powinien :
dążyć do wszechstronnego poznania dziecka
poznawać samego siebie, doskonalić swą pracę
nie może być dozorcą, ani prokuratorem, powinien być bardziej lekarzem, który leczy
życzliwość wobec dziecka bez względu na sytuację i wydarzenia
stworzyć atmosferę tolerancji
stworzyć związek emocjonalny z wychowankiem
JÓZEF BABICKI:
*twórca systemu rodzinkowego
Cechy opiekuna - wychowawcy wg Babickiego :
jako pierwszy zauważył złe wpływy wychowania instytucjonalnego
przygotowanie fachowe ( nie może wypływać tylko z teorii, ale i z praktyki ).
„Trzeba najpierw miłować, odczuwać, rozumieć.”
Konsekwencja w postępowaniu i cierpliwość niezbędna w czekaniu na efekty.
Umiejętność samodoskonalenia, chęć, by wychowankowie dążyli wzwyż.
Takt w postępowaniu ( źródło w subtelności odczuwania innych, empatia ).
Musi posiadać prawdę wewnętrzną - autentyczność w prezentowaniu swoich cech
Młodość ducha
Obiektywizm i jasność sądów
SIEROCTWO PODZIAŁ:
sieroctwo - sytuacja, w której dziecko pozostaje bez rodziców
1).sieroctwo naturalne - bez rodziców, bo umierają, giną;
1a).półsieroctwo - gdy jeden rodzic nie żyje
2).sieroctwo społeczne - gdy rodzic lub oboje są pozbawieni praw rodzicielskich z różnych przyczyn (w określonym czasie). Gdy rodzice biologiczni żyja, ale nie opiekują się dzieckiem,bo nie mogą, nie chcą, nie potrafią tego robić.
3). Sieroctwo duchowe - występ w domach, gdzie dziecko czuje się odrzucone emocjonalnie, gdy rodzice nie mają czasu dla dziecka. Dziecko ma poczucie osamotnienia.
3 stopniach sieroctwa (wg A. Szymborska) :
sieroctwo społeczne może być w różnym stopniu w zależności od tego, jaki kontakt ma dziecko z rodzicami.
najwyższy - występuje gdy dziecko nie ma w ogóle kontaktu z rodzicami i przebywa w placówce, nie zna rodziców, albo po oddaniu do placówki już ich nie widziały. To brak jakiejkolwiek więzi rodzinnej
średni - dotyczy dzieci, których rodzice utrzymują z nimi kontakt sporadycznie, np. raz na 2 lata; dziecko wie, że ma rodziców, ale więź jest luźna
najniższy - dzieci, które utrzymują dosyć regularny kontakt z rodzicami, np. raz w miesiącu, rodzice czasem coś kupują, interesują się osiągnięciami
3 typy reakcji dziecka na rozłąkę z matką :
Rozpacz, kiedy dziecko płacze bez przerwy kilka dni, odmawia jedzenia. Próby nawiązania kontaktu są bezskuteczne. Dziecko nie je, nie bawi się.
Osłupienie - dziecko nie płacze, nie porusza się, nie okazuje emocji, drewniana mimika, oczy bez wyrazu
Dziecko próbuje ponowić więź z matką max. 3 razy ( ponieważ jest to bolesne )
SKUTKI ROZŁĄKI Z MATKĄ:
*mała odporność na infekcje
*depresje - mała aktywność, wtulanie się w poduszke
*lepkość uczuciowa - przytulanie się do obcych
*utrata wagi
*pogorszenie samopoczucia
*opóźnienie w rozwoju fiz., psych., społecznym