Konspekt prezentacji maturalnej: Język współczesnej reklamy. Scharakteryzuj na wybranych przykładach.
I. Literatura podmiotu:
Spot reklamowy "Kopytko" (Plus GSM).
Reklama prasowa marki Knorr z hasłem "Co Knorr to Knorr".
Reklama prasowa marki Winiary z hasłem "Winiary - dobre pomysły, lepszy smak!".
Reklama prasowa marki Soraya z hasłem "Jak pięknie dziś wyglądasz".
Reklama prasowa marki Apap z hasłem "Najczęściej wybierany przez Polaków".
Reklama prasowa marki L'Oreal z hasłem "L'Oreal - jesteś tego warta".
Reklama prasowa marki Kiwi z hasłem "Pasta Kiwi - but ożywi".
Reklama prasowa marki Tchibo z hasłem "Podaj to, co najlepsze".
Reklama prasowa marki Carlsberg z hasłem "Prawdopodobnie najlepsze piwo na świecie".
(Lub dowolne inne reklamy, które masz pod ręką, a o których będziesz mówić)
II. Literatura przedmiotu:
Bralczyk J., "Język na sprzedaż", Gdańsk 2004.
Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., "Teoria i praktyka propagandy", Wrocław 1997.
Dybalska R., "Czy białe może być czarne? O reklamowych mechanizmach językowej manipulacji" [w:] "Język Polski w Szkole", 1998/99, nr 6, s. 84-91.
Goślicki J., "Sztuka reklamy", Kraków 1993.
Kochan M., "Slogany w reklamie i polityce", Warszawa 2003.
Lewiński P. H., "Retoryka reklamy", Wrocław 1999.
Skowronek K., "Reklama : studium pragmalingwistyczne", Kraków 2001.
Szczęsna E., "Poetyka reklamy", Warszawa 2001.
Zarówny W., "Język reklamy" [w:] "Nauki Humanistyczne", 1998, nr 4, s. 239-242.
III. Ramowy plan wypowiedzi:
Określenie problemu:
Definicja reklamy. Po łacinie "reclamo" oznacza "krzyczeć do kogoś". Reklama jest informacją połączoną z komunikatem perswazyjnym. Ma na celu wypromowanie określonej marki, produktu, idei... Skuteczna reklama powinna spełniać wymagania formuły AIDA (attention - zwrócić uwagę, interest - wzbudzić zainteresowanie, desire - wywołać chęć posiadania, action - nakłonić do działania, czyli do kupna);
Różne rodzaje reklamy: telewizyjna, prasowa, radiowa, bilboardy...;
Funkcje reklamy: informowanie, nakłanianie, utrwalanie, edukowanie;
Choć w reklamie występuje wiele istotnych elementów (jak dźwięk czy obraz), najważniejszy wydaje się być język;
Określenie celu prezentacji: scharakteryzowanie języka reklamy.
Kolejność prezentowanych treści:
slogany reklamowe często są rymowane, dzięki czemu łatwiej zapadają w pamięć (np. "Pasta Kiwi - but ożywi", "Ubranie to wyzwanie", "Bez fusów, bez minusów");
hasło reklamowe często nie przekazuje żadnej istotnej treści. Jest proste i uniwersalne, dzięki czemu ludzie je zapamiętują, czasem nawet zaczynają używać go co dzień (np. "Kopytko" z reklamy Plus GSM, " No to Frugo", "Co Knorr to Knorr", "A świstak siedzi i zawija je w te sreberka");
język reklamy dostosowany do języka odbiorców. Dlatego np. w reklamach adresowanych do młodzieży używa się takich sformułowań jak: "Laski zapodają taniec brzucha na stole", "Twoja paczka", "Bezalkoholowe? Ale buja";
w reklamach często występują tajemnicze sformułowania, nie zawsze zrozumiałe dla odbiorcy ("Regenerujący krem Q10 dla mężczyzn", "Odmładzający krem do rąk z retinolem", "Proszek Vizir Green Power z systemem TAED");
w reklamach przeważa słownictwo nacechowane emocjonalnie - bardzo często pojawia się przedrostek "-naj", dominują sądy oceniające (np. "Podaj to, co najlepsze", "Gilette - najlepsze dla mężczyzny", "Winiary - dobre pomysły, lepszy smak");
język reklamy często posługuje się porównaniami (np. "Żaden proszek nie wybieli tego prześcieradła. Nowy Vizir wybieli", "Duracell - działa zdecydowanie dłużej", "Ariel - nr 1 w Europie");
język reklamy często podkreśla ekonomiczność wyboru danego produktu/ usługi/sklepu (np. "Jeśli nie widać różnicy, to po co przepłacać", "Dosia - jakość za rozsądną cenę", "Lidl jest tani");
reklama często posługuje się trybem rozkazującym (np. "Głodowi powiedz stop", "Przyłącz się do nas", "Tymbark - kochaj życie");
reklamy zwracają się do odbiorców na "ty" (np. "L'Oreal - jesteś tego warta", "Twoje rzeczy są tak piękne, jak ty", "Teraz twój ruch");
operowanie grą słów (np. "Łódka Bols", "WTK Soplica", "Maćku, pić kup");
odwołania do powszechnie znanych tekstów, np. piosenek, powiedzeń... (np. "Smacznego lekkiego życia", "Gdzie ceny tną, tam ludzie lecą", "Ostatnie kuszenie fiskusa");
powtarzanie tych samych sformułowań (np. "Na czas, na miejsce, na pewno", "Dla ciała. Dla zmysłów", "Z okazji braku okazji");
stosowanie pytań (np. "Męczy Cię kaszel?", "Dlaczego Polacy najczęściej wybierają Apap?", "Zjadłbyś coś dobrego?");
język reklamy często odwołuje się do powszechnie cenionych i pożądanych wartości jak piękno, dobro, szczęście...(np. "Życie jest piękne", "Uwierz w szczęście", "Naturalna woda");
reklama często komplementuje odbiorcę (np. "Jak pięknie dziś wyglądasz", "Wszystko w Tobie jest wyjątkowe, począwszy od skóry", "Kobiety to wiedzą");
reklamy powołują się na sądy, których prawdziwości odbiorca nie jest w stanie potwierdzić (np. "Twój kot kupowałby Whiskas", "Smakuje ludziom na całym świecie", "70% dentystów używa szczoteczek Oral-B");
reklamy odwołują się do cech, które powinien posiadać konsument towaru (np. "Woda dla aktywnych", "Renault to pełnia życia", "Dla kobiet, które pragną wiele... i więcej");
stosowanie intrygujących sformułowań (np. "Jutro zaczyna się dziś", "Kuchnie na miarę ...czasu", "Prawdopodobnie najlepsze piwo na świecie");
Wnioski:
reklama posługuje się specyficznym, łatwym do zidentyfikowania językiem;
autorzy reklam często sięgają po te same środki stylistyczne, którymi posługują się poeci (homonimy, hiperbole, anafory, peryfrazy, porównania, pytania retoryczne...);
większość reklam jest do siebie bardzo podobna - zachwala świetną jakość lub wyjątkowo niską cenę produktu;
ale bywają też reklamy oryginalne, operujące humorem czy ciekawą grą słów (np. reklamy Plus GSM przygotowane przez kabaret Mumio);
język współczesnej reklamy jest kształtowany przez rzeczywistość, ale też - i to coraz częściej - to język reklamy kształtuje rzeczywistość (wyrażenia z reklam wchodzą do języka potocznego).
IV. Materiały pomocnicze:
Reklamy prasowe.
Telewizyjna reklama Plus GSM.
Kartka z cytatami.