Chciałabym się podzielić swoimi doświadczeniami w tej dziedzinie. Omawiając dział „Procenty” przez wiele lat widziałam, że nie dla wszystkich uczniów ta tematyka jest łatwa i zrozumiała. Podawane informacje i reguły nie zawsze były przyswajane w dostatecznym stopniu. Wiadomym jest że to, do czego dojdziemy sami, przeanalizujemy, przemyślimy, dotkniemy staje się bardziej zrozumiałe i na dłużej zostaje w pamięci.
Po omówieniu zagadnień procentowych w klasie I gimnazjum zapytałam: „Co moglibyśmy przedstawić na diagramach procentowych?” Odpowiedzi było wiele, dzieci chętnie się wypowiadały podając różne przykłady. Zaproponowałam więc, aby zastanowiły się, co same chciałyby przedstawić, omówić i jak to wykonać.
W efekcie wspólnie podjęliśmy decyzję, iż będzie to ankieta dotycząca żywności, jaką najchętniej i najczęściej kupują mieszkańcy naszego miasta, a jej wyniki zostaną przedstawione w postaci diagramów dowolnego typu i formatu.
Po rozmowie z uczniami napisanie instrukcji nie było zbyt dużym problemem. Temat ustaliliśmy wspólnie „Co jemy, a co jeść powinniśmy?” Następnie zaproponowałam pracę grupową po 3-4 osoby w grupie. Jednak niektóre dzieci wolały pracować parami uzasadniając to tym, iż łatwiej będzie się im spotykać.
Pracę podzieliliśmy w czasie na cztery etapy (każdy po tygodniu):
Opracowanie pytań ankietoych
Opracowanie jej wyników (liczbowo i procentowo)
Przygotowanie prezentacji (ankieta, wyniki, diagramy procentowe, wnioski)
Ustaliliśmy, iż po każdym etapie będzie możliwa konsultacja na forum klasy lub indywidualnie.
Prezentacja miała się odbyć również na forum klasy, a przygotowane przez grupy materiały wyeksponowane w pracowni.
Forma wykonania prac była dowolna w zależności od możliwości uczniów.
Każdy etap pracy miał być oceniony w poszczególnych grupach, jednakowo dla każdego uczestnika grupy. Każda grupa oceniana była przez nauczyciela i pozostałych uczniów. Zaznaczyłam w instrukcji, iż wykonanie poszczególnych etapów nagrodzimy plusami, po zgromadzeniu wszystkich plusów uczestnicy grupy otrzymają oceny bardzo dobre. Za najciekawszą i najefektowniejszą pracę grupa otrzyma szóstkę.
Grup było wiele, ponieważ prowadziłam równolegle cztery klasy pierwsze i wszystkie pracowały nad tym samym projektem. Jednak ankiety i prezentacje w każdej grupie różniły się znacznie. Świadczyć to mogło o samodzielności i indywidualnym podejściu do zagadnienia.
Pracując nad omawianym projektem po raz pierwszy obawiałam się przede wszystkim, iż nie wszystkie dzieci będą chciały w nim uczestniczyć. Te obawy nie sprawdziły się. Wszyscy uczniowie włączyli się do prac bardzo chętnie. Grupy, które się utworzyły, liczyły od 2 do 6 osób, nie miało to jednak większego wpływu na jakość wykonania pracy. Jednostki bardziej komunikatywne skupiły wokół siebie większą liczbę osób, natomiast ci bardziej zamknięci, nieśmiali pracowali parami lub we trójkę. Oczywiście cały czas starałam się kontrolować, czy któreś z dzieci nie wykonuje pracy za kolegę. Łatwo to sprawdzić w trakcie rozmowy dotyczącej wykonywania poszczególnych zadań, czy uczestnik grupy jest zorientowany w tym co zrobił, czy nie został odsunięty od prac lub sam nie usunął się w cień.
Prezentacje zostały wykonane przez uczniów w różnorodnych formach. Diagramy różniły się wielkością, techniką wykonania, rodzajem wykresu. Podam przykład. Jedna z grup przeprowadziła ankietę wśród swoich najbliższych i znajomych dotyczącą najbardziej lubianych owoców i warzyw oraz najczęściej kupowanych owoców i warzyw. Wyniki zostały zebrane w tabeli za pomocą liczb i procentów. Następnie dane przedstawione zostały na diagramie słupkowym na dużym arkuszu brystolu z przygotowanymi listewkami i uchwytem do zawieszenia w klasie. Grupa przygotowała również opis zawierający porównanie wyników i wnioski.
Tego typu projekt ugruntował wiedzę dotyczącą niektórych obliczeń procentowych, wykonywania diagramów, odczytywania informacji z diagramów. Jest to dobra metoda nauczenia pracy w grupie, dokonywania wyborów, rozwiązywania konfliktów, wyrażania własnych opinii, słuchania opinii innych, dokonywania samooceny i oceny innych. Dzieci kształciły również umiejętności z innych przedmiotów. Mogły m.in. wykazać się zdolnościami plastycznymi (wykonanie diagramu), krasomówczymi (przygotowanie wniosków i ich przedstawienie) itd.
Dobrym materiałem do pracy metodą projektu są wielokąty. Ja proponuję swoim podopiecznym wykonanie mozajek parkietowych z uwzględnieniem różnych możliwości wyboru wielokątów. Podaję tu również literaturę, z jakiej można skorzystać (np. „Śladami Pitagorasa” Szczepana Jeleńskiego). Wyrażenia algebraiczne można wykorzystać do utworzenia gier dydaktycznych lub krzyżówek. Bryły do opracowania projektu domu, wykonania nietypowych figur przestrzennych, itd. W zasadzie każdy dział matematyki jest dobry do pracy metodą projektu. Ważne jest, aby spotkało się to z zainteresowaniem i akceptacją uczniów. Naszym zadaniem powinno być ukierunkowanie pracy, wskazanie celu, podanie odpowiedniej literatury, jeśli jest konieczna do realizacji projektu, czuwanie nad prawidłowym i terminowym przebiegiem prac, ocenienie.
W wypadku oceny uważam, że należy oceniać poszczególne etapy pracy, a potem efekt końcowy. Mobilizuje to uczniów do doprowadzenia podjętych działań do końca.
|