System ochrony w Polsce: 1.prawny a) konstytucja RP, b) kodeks pracy (rozdział 10), c) inne ustawy (dotyczą organów nadzoru państwowego nad warunkami pracy- pip, inspekcja sanitarna, ustawa o nadzorze technicznym- prawo budowlane, prawo górnicze, geologiczne, atomowe, d) polskie normy: -ust. o normalizacji, układowe przepisy pracy: -układy zbiorowe pracy, -regulaminy pracy obowiązujące w danym zakładzie pracy. 2. System organizacyjny- wszystkie organy i organizacje, które uczestniczą w realizacji i kształtowaniu zadań. A) ogólnokrajowy, B) zakładowy. System organ. w Polsce: parlament RP- rząd= niezależna izba kontroli. Rząd 1)ministerstwo pracy i polityki społ. 2) minist. Zdrowia, instytut medycyny pracy, instytut sanitarny, 3) ministerstwo gospodarki, urząd nadzoru technicznego. Ergonomia- ergo- praca, nomos- zasada. To nauka, która mówi jak dostosować stanowisko pracy do człowieka oraz odwrotnie. To nauka, która zajmuje się badaniem warunków pracy, przystosowaniem środowiska pracy, maszyn i urządzeń do zapewnienia optymalnych warunków pracy. Pojęcie ergonomii wprowadził po raz pierwszy Wojciech Jastrzębowski.Ergonomia dzieli się na: a)formę, b)sposób działania;a)koncepcyjna- początek,plany,projektowanie. b)korekcyjna-poprawa stanowiska pracy, maszyn. Nauka interdyscyplinarna- musi współpracować z innymi dyscyplinami nauki. 1. Nauki o człowieku (socjologia, psychologia pracy). 2. Nauki techniczne:-budowa i konstrukcjamaszyn,-inżynieria transportu,-architektura i budowa obiektów,-materiałoznawstwo,-bezpieczeństwo pracy. 3. Nauki organiczne:-organizacja pracy,-ekonomika pracy,-zarządzanie jakością,-zagospodarowanie przestrzeni,-prawo pracy. Zależności między człowiekiem, maszyną a środowiskiem pracy zależy jego:-pamięć,-uwaga,-poziom stresu,-polecenia. Warunki środowiska materialnego:-oświetlenie,-poziom hałasu (drgania),-temperatura,-promieniowania itp. Warunki pracy na stanowisku roboczym:-postawa ciała,-rytm i tempo pracy,-przerwy w pracy. Maszyna urządzenie:-urządzenia sterownicze,-sygnalizacja maszyny. Asymilacja-dostosowanie się do warunków np. atmosferycznych aby przetrwać. Mobbing w pracy- dyskryminacja w pracy. Placówka wypoczynku- półkolonie,wczasy,domki kempingowe,hotele,szkoła, obiekty typowo wypoczynkowe. Warunki niezbędne do bezpieczeństwa: nie więcej niż 20 osób pod opieką 1 opiekuna-powyżej 10r życia. poniżej 10r życia nie więcej niż 15 osób. w przypadku niepełnosprawności wyżej podane ograniczenia ulegają zmniejszeniu. Dokument, które potrzebne są do zarejestrowania jako placówka wypoczynku:- karta kwalifikacyjna obiektu, którą wypełnia organizator wypoczynku (składa się ją do kuratorium oświaty),- pozwolenie z sanepidu,- pozwolenie z sanepidu,- powiadomić rejonową komendę straży pożarnej,- burmistrza, wójta,-zgłoszenie organizacji wypoczynku do kuratorium oświaty,-wykaz kadry pedagogicznej i medycznej, dane kierownika, lekarz, pielęgniarka, ratownik-potwierdzenie tych kwalifikacji,-program pracy z dziećmi lub młodzieżą(lub szczegółowy przebieg trasy),-karty kwalifikacyjne uczestników,-decyzja kwalifikacji. Złożyć do 14dni. Dany obiekt musi spełnić warunki takie jak:-toalety, blok żywienia (postępowanie z odpadami),-zaopatrzenie w wodę,-sprawdzenie terenów (ogrodzenie), oznakowanie (dróg ewakuacyjnych),-sprzęt gaśniczy w stosunku do obiektu do ilości osób,-czy posiadają atesty i termin ważności. Nauczyciele, kierownictwo w placówce:-osoba pełnoletnia,-odpowiednie kwalifikacje,- mogą być studenci wszystkich specjalności pedagogicznych,-trenerzy i instruktorzy sportowi,- instruktorzy PTTK,-słuchacze kolegiów nauczycielskich,-wykształcenie średnie (liceum),-nie dotyczy to instruktorów harcerskich,-zaświadczenie lekarskie dotyczące zawodu,-predyspozycje do pracy wychowawczej.Obowiązki wychowawcy w placówce wych.:-zapoznać się kartami kwalifikacyjnymi uczestników,-wypełniać dziennik zajęć,-opracować plan pracy wych.,-organizować zajęcia zgodnie z rozkładem dnia,-zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom,-sprawowanie opieki w zakresie higieny,wyżywienia, zdrowia i innych czynności opiek.-wych. Obowiązki organizacyjne wypoczynku:- zadbać o dokumentację,-zapewnienie właściwego wyżywienia,-bezpieczne korzystanie z kąpielisk,-organizowanie wycieczek górskich i krajoznawczo- turystycznych. Kąpielisko zorganizowane-położone nad źródłem wody. Na stałe przystosowane do kapieli, oznakowane, trwale przeznaczone do kąpieli wyznaczone miejsca do kąpieli, urządzenia sanitarne. Kąpielisko prowizoryczne-woda i plaża przeznaczona do korzystania sezonowego. Prowizoryczne miejsca do kąpieli. Minimum toalety do korzystania. Bezpieczeństwo w górach:-właściwe przygotowanie do wyjścia w góry:-ubiór (właściwa kurtka, buty, ciepła odzież nawet w lato),-odpowiedni sprzęt (tel. kom.,latarka z żarówką i baterią zapasową, kompas, GPS,mapa),- pożywienie (kanapki, picie),-nie należy przed wyjściem pić alkoholu, -apteczka (gazy opatrunki, koc termoizolacyjny, rękawiczki jednorazowe, nożyczki, bandaże.) Cynności, które musi wykonać wychowawca:-dokładnie zaplanować trasę,- zapewnić przewodnika,- poinformować rodziców,- wszystkie dane osobowe wszystkich, którzy biorą w tym udział, -informujemy o godzinie alarmowej, -ubezpieczenie dzieci NW, -sprawdzić pogodę. Bezpieczeństwo w szkole polega na:-tym że dyrektor dba o nie w placówce jak i poza nią,-niedopuszczanie do tego aby zajęcia nie odbywały się bez opieki.-musi być nauczyciel dyżurujący,-minimalna temp. 18stopni Celsjusza w pomieszczeniach,-jeśli w sali są przedmioty zagrażające zdrowiu, szukamy drugiej sali,-wyposażenie w apteczkę i instrukcję udzielania pierwszej pomocy,-nauczyciel nie powinien podawać żadnych leków,-nauczyciel w-f powinien przejść szkolenie udzielania pierwszej pomocy.Kiedy zdarzenie uwarzamy za wypadek przy pracy:-zdarzenienagłe,-wywołne przyczyną zewnętrzną,-zwiazane z pracą zawodową,-kiedy powoduje uraz lub śmierć. Dotyczy to wypadków przy pracy:-w wykonaniu zwykłych poleceń,-w drodze z miejsca lub siedziby pracy,-podczas podróży służbowej,-podczas wykonywania poleceń służbowych,-podczas szkoleń BHP i szkoleń samoobrony. Wypadek przy pracy:-utrata słuchu,wzroku,mowy i zdolności rozrodczej, -wszystkie uszkodzenia naruszające funkcjonowanie ciała,-kiedy doszło do choroby lub zagrożenia życia,-kiedy jest choroba psychiczna,-kiedy jest niezdolność do pracy fizycznej,-kiedy nastapiło zeszpecenie ciała.Wypadek zbiorowy przy pracy:-kiedy uczestniczą min.2 osoby. Postępowanie w razie wypadku:-zabezpieczenie miejsca wypadku,-udzielenie pomocy,-zawiadomienie jednostek specjalnych,-sporządzenie protokołu powypadkowego.Wycieczki szkolne:-powiadomić rodziców, opiekunów prawnych,-pozwolenie od obydwojga rodziców,-umowa z przewoźnikiem,-kontrola policyjna autokaru i kierowcy.