Konstytucja kwietniowa-wladza wykonawcza, Politologia, 1 rok UJ


Konstytucja kwietniowa- Władza wykonawcza

  1. Prezydent

Sama już systematyka konstytucji wskazywała na szerokie kompetencje Głowy Państwa. Prezydent otrzymał władzę zwierzchnią względem parlamentu i rządu - jednolitą i niepodzielną, w myśl roty przysięgi był odpowiedzialny jedynie przed Bogiem i historią. Konstytucja nadała mu prerogatywy niewymagające kontrasygnaty odpowiednich ministrów. (art. 14.2) Do najważniejszych prerogatyw należało: wskazanie kandydata na urząd Prezydenta i zarządzenie głosowania powszechnego (będące bezpośrednim skutkiem skorzystania z tego uprawnienia), wyznaczenie na czas wojny swego następcy, mianowanie i odwoływanie Prezesa Rady Ministrów, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, powoływanie sędziów Trybunału Stanu, mianowanie i zwalnianie Naczelnego Wodza i Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, rozwiązywanie Sejmu i Senatu przed upływem kadencji, oddawanie członków Rządu pod sąd Trybunału Stanu, dysponował prawem łaski. (art. 13) Za kontrasygnatą odpowiednich organów(art. 14.1) Prezydent mianował Premiera Rady Ministrów, a na jego wniosek poszczególnych ministrów, zwoływał i rozwiązywał Sejm i Senat, wyznaczał terminy ich sesji, był Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, wydawał dekrety o stanie wojny lub pokoju, reprezentował państwo w stosunkach międzynarodowych (art. 12). Mógł wstrzymywać ustawy- veto zawieszające. Ponadto Prezydent nie był pociągany do odpowiedzialności za wydane przez niego akty urzędowe ani czyny niezwiązane ze sprawowaniem władzy w czasie urzędowania. (art. 15). Kadencja prezydencka przewidziana była na 7 lat od dnia objęcia urzędu. (art. 20.1) Na wypadek wojny okres ten przedłuża się do upływu trzech miesięcy od zawarcia pokoju (art.24). Organem wybierającym prezydenta RP było Zgromadzenie Elektorów, w składzie:

Jeżeli jednak ustępujący Prezydent skorzysta z uprawnienia do wskazania swego następcy, wyboru dokonać mieli obywatele w głosowaniu powszechnym z pomiędzy dwóch kandydatów. (art.16) W tym wypadku kadencja mogła zostać przedłużona o czas niezbędny do ukonczenia postępowania wyborczego.(art. 20.2) Brak jakichkolwiek przepisów na temat tego, czy dana osoba może dostąpić reelekcji.

  1. Rząd

Rząd składał się z Prezesa Rady Ministrów oraz poszczególnych Ministrów. Wyposażony był w tzw. domniemanie kompetencji; kierował pracami niezastrzeżonymi dla innych organów. Konstytucja przewidywała wzmocnienie pozycji Premiera, który miał reprezentować rząd na zewnątrz, kierować jego pracami i ustalać ogólne zasady polityki państwowej. W kompetencjach Ministrów leżało kierowanie pracami poszczególnych resortów (art. 25). Organizację Rządu określał dekret prezydencki, pod którym wymagany podpis był premiera i odpowiednich ministrów. Członkowie Rządu mogli wydawać rozporządzenia wykonawcze do aktów ustawodawczych pozostające w zgodzie z tymi aktami, ogłaszane później w Dzienniku Ustaw (art.27). Rząd był odpowiedzialny politycznie przed Prezydentem RP, parlamentarnie przed Sejmem i konstytucyjnie przed Trybunałem Stanu. Rząd mógł zostać rozwiązany przed czasem bezpośrednio przez Prezydenta lub na wniosek połączonych izb Sejmu i Senatu. W przypadku wotum nieufności wobec Rządu udzielonego przez obie izby, prezydent mógł albo odwołać rząd, albo też rozwiązać parlament. Do odpowiedzialności konstytucyjnej Rząd może być pociągnięty przez Prezydenta RP lub Sejm i Senat w Izbach połączonych większością 3/5 głosów przy obecności co najmniej ustawowej liczby posłów obu Izb (art.30).



Wyszukiwarka