10.05.2011

Wykład 5

Temat: Rynek pieniężny, rynek walutowy.

1. Rynek pieniężny - jest to rynek mający specyficzny przedmiot obrotu:

• Towarem jest pieniądz - ma swoją zmienną w czasie wartość

• Służy do dokonania wyceny wartości pieniądza w czasie

Obrót pieniądzem może mieć postać wielu operacji:

• Depozytowo-operacyjnych

• Depozytowo-kredytowych - na rynku detalicznym

• Na rynku pieniężnym obraca się również krótkoterminowymi dłużnymi instrumentami finansowymi, które nie mają statusu papierów wartościowych.

• Obligacje skarbowe i bony skarbowe - są papierami wartościowymi.

• Cechy rynku pieniężnego:

• Jest to rynek zależny od banku centralnego i kontrolowany przez bank centralny - w dużym stopniu

• BC ustala stopy procentowe

• Cena instrumentów finansowych rynku pieniężnego w dużej mierze zależy od wysokości deficytu budżetowego

• Jeżeli musimy jako skarb państwa wyemitować dużo papierów skarbowych należy dać większe oprocentowanie, aby były atrakcyjne

• deficyt budżetowy w Polsce w 2012 roku wyniesie 35 mld i będzie mniejszy niż w 2011 roku

• Jest to rynek, który jest źródłem utrzymania płynności wszystkich podmiotów (na optymalnym poziomie)

• Jest miejscem kształtowania bazowych stóp procentowych (ustala i ogłasza je bank centralny - jego organ rada polityki pieniężnej - stopy: referencyjna, lombardowa, depozytowa)

• Jest to rynek, który wyznacza poziom kursów walutowych

• Segmenty rynku pieniężnego (4):

• Rynek międzybankowy - największy segment

• Rynek krótkoterminowych instrumentów finansowych (bonów skarbowych, bonów komunalnych, bonów pieniężnych NBP, bonów komercyjnych, kwitów, certyfikatów depozytowych, czeków, weksli)

• Rynek krótkoterminowych dłużnych instrumentów finansowych

• Detaliczny rynek depozytowo-kredytowy

• Rynek wierzytelności (faktoring, forfighting, wykup wierzytelności leasingowych, obrót wierzytelnościami uregulowany w kodeksie cywilnym)

• Rynek międzybankowy:

• Uczestnikami rynku są tylko banki

• Jest to rynek hurtowy

• BC prowadzi operacje otwartego rynku - jest to przepływ pieniądza

• Zbiera nadpłynność albo

• Zwiększa płynność

• Kredyt redyskontowy

• Kredyt techniczny - jedyny kredyt BC, który nie jest oprocentowany - na 1 dzień

• Przepływ między BC i bankami komercyjnymi

• Przepływy między bankami komercyjnymi

• Rynek wolnych środków płynnych systemu bankowego

• Podstawowy rynek inwestycyjny dla banków nadwyżkowych

• Podstawowy rynek refinansowy dla banków deficytowych (mających deficyt płynności)

• Rynek ten jest źródłem ryzyka

• Operacje depozytowo-lokacyjne rynku międzybankowego:

• Depozyt międzybankowy - przyjęcie przez bank od innego banku określonej kwoty po określonej stopie i na określony termin

• Lokata międzybankowa - udzielenie jednemu bankowi prze inny bank pożyczki po określonej stopie i na określony termin

• Operacje są niezabezpieczone - bank który pożycza musi znać dobrze sytuację banku któremu pożycza

• Rynek międzybankowy jest nieregulowany

• Każdy bank ma swoją centralę, w której jest departament zarządzania płynnością, w którym pracują dealerzy:

• Dbają oni o utrzymanie płynności banku

• Jeśli bank poszukuje pieniądza - dealer dzwoni do banków, albo kontaktuje się przez platformę elektroniczną podaje kwotę i czas od banków otrzymuje kwotowanie, czyli ofertę stopy

• Wybieramy sobie najlepszą ofertę sygnalizujemy to bankowi spisujemy umowę finalizujemy umowę przepływ pieniądza

• Rodzaje operacji depozytowo-lokacyjnych przeprowadzanych na rynku pieniężnym:

• Operacje depozytowo-lokacyjne dzienne:

• Over night - operacja trwa od dziś do następnego dnia roboczego

• Tomorrow next - operacja trwa od jutrzejszego dnia roboczego do pojutrza, czyli następnego dnia roboczego (dnia spot)

• Spot next - operacje trwają od pojutrza do popojutrza

• Operacje depozytowo-lokacyjne terminowe (operacje forward)

• Forward - zaczynają się po dniu spot i kończą się w dniu, który ustalą sobie banki:

• 1 tydz., 2 tyg., 1 mies., 3 mies. 6 mies. 1 rok

• Indeksy rynku lokat międzybankowych:

• WIBOR - roczna stopa procentowa, po jakiej bank jest skłonny udzielić kredytu innemu bankowi

• WIBID - stopa, jaką bank jest gotów zapłacić za depozyt przyjęty od innego banku

• Stopa WIBOR jest zawsze wyższa niż WIBID

• Rozpiętość między tymi stopami nie może być większa 0,3%, lub 0,2%

• Stawki ustala się codziennie o 11.00 w każdy dzień roboczy

• Banki będące dealerami rynku pieniężnego (mające taki status) biorą udział w procedurze fixingu, podają swoje stawki orientacyjne (referencyjne, a nie transakcyjne), odrzuca się najwyższe i najniższe i z reszty oblicza się średnią

• Stawka POLONIA - pokazuje rzeczywistą stawkę, banki podają tylko te transakcje, które były realizowane po stawkach referencyjnych, stawka podawana jest codziennie o 18.00

• Publikuje się ją od 2005 roku

• Wprowadzono ją, bo w krajach strefy euro jest EONIA, a w Wielkiej Brytanii jest SONIA,

• Rynek walutowy:

• Waluta - miernik wartości i środek regulowania płynności w transakcjach międzynarodowych, czyli środek rozliczeniowy.

• Waluta krajowa - jednostka monetarna danego kraju

• Waluta zagraniczna - środek płatniczy innego kraju, innego/obcego państwa

• Aby wejść do strefy EURO trzeba spełnić warunki kondyngencji

• Dolar - jest najważniejszą, chociaż nie najsilniejszą walutą na świecie

• W dolarach jest najwięcej depozytów

• EURO - jest natomiast drugą z najważniejszych walut, a trzecią jest JEN, (ale jest dużo dalej)

• Rynek walutowy - miejsce gdzie można zamienić jedną walutę na inną, jest to miejsce spekulacji.

• Jest to miejsce interwencji banku centralnego

• Rynek zdecentralizowany:

• Technicznie

• Elektronicznie

• Nie ma parkietów, centrów, maklerów - wszystko załatwiane jest drogą elektroniczną

• Nie ma ograniczeń czasowych - jedyny z takich rynków, transakcje możemy realizować całą dobę.

• Jeżeli kupujemy waluty - przyjmujemy pozycje długą

• Jeżeli sprzedajemy waluty - zajmujemy pozycje krótką

• Jeżeli obracamy walutami - musimy dokonywać tego po kursie

• Kurs walutowy - cena, za która można kupić lub sprzedać jedną walutę za inną

• Wyrażenie jednostki monetarnej jednej waluty w jednostkach monetarnych innej waluty

• Kurs walutowy podaje się dwustronnie

• Publikujemy cenę kupna

• Publikujemy cenę sprzedaży

• Korzystamy ze standardu ISO

• BID - cena, po której kwotujący kupuje walutę bazową

• OFFER - cena, po jakiej kwotujący sprzedaje walutę bazową

• Np. EUR/PLN

• 3,7990/3,8100

• Oznacza to, ze kwotujący Np. bank kupuje 1 EURO za 3,7990 zł, natomiast kwotujący sprzedaje 1 EURO za 3,8100 zł.

• EURO - waluta bazowa

• PLN - waluta kwitowana

• Notowania zazwyczaj podawane są do 4 miejsc po przecinku.

• Typy kursów walutowych:

• Kurs względnie stały, ma 2 odmiany - albo kurs stoi albo zmiany są z góry ustalane, nie jest to zbyt popularne, aby sobie na to pozwolić należy mieć duże rezerwy

• Kurs stały w okresach wieloletnich

• Kurs stały pełzający

• Kurs zmienny, ma 2 odmiany: - rynek decyduje jak kształtuje się kurs danej waluty (popyt i podaż), państwo nie ustala kursów walutowych

• Kurs zmienny regulowany - pozostawia się BC możliwość interwencji na rynku walutowym, aby chronić walutę krajową przed deprecjacją lub asocjacją.

• Kurs swobodnie zmienny - praktycznie nie występuje, tylko rynek decyduje o kursie i nikt nie ma możliwości interwencji.

• Parytet - kurs walutowy w stosunku do innej znaczącej na świecie waluty.

• Uczestnicy rynku walutowego:

• Bankowi dealerzy (Banki)

• Nie bankowi dealerzy

• Nie tylko działają na własny rachunek, mogą świadczyć usługi wymiany walut na zlecenie klientów

• Bank centralny

• Administracja skarbu państwa

• Mogą ukierunkować rynek

• Nie działają na rynku w celach spekulacyjnych, ale realizują politykę rzadową i państwową

• Spekulanci

• Arbitrażyści - rzadko zawierają transakcje, czerpią zysk z różnic cen

• Celowo podejmują ryzyko, żeby czerpać z tego korzyści

• Osoby fizyczne

• Firmy

• Importerzy

• Eksporterzy

• Typy transakcji:

• Natychmiastowe - rynek spot, transakcje kasowe:

• Rozliczane w dniu zawarcia transakcji, albo najpóźniej w ciągu 2 dni roboczych po dniu zawarcia transakcji, nie ma ryzyka

• Terminowe - rynek forward:

• Dziś zawiązujemy transakcję ustalając:

• Warunki transakcji

• Termin transakcji

• W celach zabezpieczenia się przed ryzykiem niekorzystnej zmiany ceny

• W celach arbitrażowych

• W celach spekulacyjnych

3

---