wyk-ad 1, Biotechnologia CM UMK USM, Semestr II, Nutraceutyki (dr. Krintus), Stare wykłady i seminaria


Nutraceutyki - żywność funkcjonalna w profilaktyce i terapii chorób cywilizacyjnych.

Choroby cywilizacyjne - przewlekłe choroby wynikające z postępu technicznego. Charakteryzują się tym, że występują w krajach rozwiniętych i doprowadzają całe społeczności do inwalidztwa i przedwczesnej śmierci. Do nich zaliczamy:

64 choroby m.in.: nerwice, depresje, cukrzyca, alergie, Alzheimer, Parkinson, choroby wieńcowe, miażdżyca, nadciśnienie, otyłość, nowotwory, choroby skórne.

Organizacja zdrowia WHO podała w latach 90-tych, że za stan zdrowia społeczeństwa w danym kraju wpływa:

W ramach tych 60% wyróżnia się:

100 000 osób zapada na zawał z 1 mln osób chorych na chorobę niedokrwienną. 80% cukrzyków choruje na cukrzycę typu II.

Choroby dietozależne

Są to choroby wynikające z nieprawidłowego żywienia (odżywiania). Mogą wynikać z: niedoboru witamin, minerałów, makro - i mikroelementów, nadmiaru tłuszczów i cukrów. Należą do nich m.in.: osteoporoza, nowotwory, choroby układu krążenia - miażdżyca, cukrzyca typu II, choroby jelit, próchnica, kamica żółciowa.

W pierwszej kolejności poznano choroby wynikające z niedoboru składników pokarmowych np. beri-beri. Później w wyniku nagromadzenia dowodów epidemiologicznych, klinicznych oraz doświadczalnych wykazano, że nie tylko niedożywienie, ale również przekarmianie powoduje ryzyko dla zdrowia.

Brak potasu (banany, pomidory) nadciśnienie

Nadwyżka soli nadciśnienie

Niedobór magnezu miażdżyca

Niedobór fluoru próchnica

Nadwyżka cukru próchnica

Błędy żywieniowe w Polsce

Do najczęściej popełnianych przez ogół społeczeństwa błędów żywieniowych należą:

Choroby układu krążenia

Choroba niedokrwienna serca (ChNS):

Przewlekła choroba mięśnia sercowego (choroba wieńcowa) jest najczęściej spowodowana zwężeniem tętnic wieńcowych w następstwie zmian miażdżycowych.

Czynniki ryzyka choroby wieńcowej (miażdżycy)

Obwód w tali: K do 88 cm (norma)

M do 102 cm (norma)

Miażdżyca tętnic

Przewlekły proces zapalny związany ze zmianami w wewnętrznej warstwie naczyń krwionośnych zwanej błoną wewnętrzną (intima). Zmiany polegają na stopniowym rozwoju blaszki miażdżycowej, któremu towarzyszy utrata elastyczności ściany naczyniowej.

Ściana tętnicy składa się z 3 warstw:

  1. Tkanki łącznej (adventitia)

  2. Warstwy mięśni gładkich i elastycznej tkanki łącznej (media)

  3. Warstwy komórek śródbłonka naczyniowego, bezpośrednio kontaktującego się z krwią, w której zachodzi proces zapalny (intima)

Powstawanie blaszki miażdżycowej

Blaszka miażdżycowa zmniejsza światło naczynia krwionośnego. Jej wnętrze wypełniają komórki piankowate, oddzielone od krwioobiegu okrywą włóknistą, bogatą w elastyczne białka produkowane przez komórki mięśni gładkich. Blaszka miażdżycowa może być stabilna lub niestabilna w zależności od procentowego składu lipidów oraz od pokrycia włóknikiem.

Blaszki miażdżycowe stabilne - obładowane lipidami pokryte wierzchnia warstwą włóknistą, która pozostaje w równowadze dzięki wytwarzaniu kolagenu i jego rozkładowi. Limfocyty T w niestabilnych blaszkach miażdżycowych wydzielają interferon gamma, który hamuje syntezę kolagenu przez komórki gładkich. Połączenie zmniejszonej syntezy kolagenu i jego przyspieszonej degradacji prowadzi do redukcji grubości powierzchniowej warstwy włóknistej, następnie szczelin i pęknięć.

Pęknięcie blaszki miażdżycowej powoduje ekspozycję krwi na wysoce trombogenie substancje zawarte w złogach (kolagen, czynnik tkankowy), co prowadzi do aktywacji płytek, ich adhezji i agregacji, powstania trombiny, odkładania fibrynogenu i włóknika oraz miejscowe tworzenie skrzepliny. Agregaty płytkowe i skrzepliny, poprzez embolizację dystalnych segmentów tętnicy wieńcowej, mogą stać się przyczyną miejscowego niedokrwienia mięśnia sercowego lub zawału.

U większości pacjentów choroba niedokrwienna serca spowodowana jest zwężeniem tętnic wieńcowych poprzez bogate w lipidy blaszki miażdżycowe w dużych i średnich naczyniach. Szczególnie podatna na rozwój miażdżycy jest przednia tętnica zstępująca, zaopatrująca w krew lewą część mięśnia sercowego.

Ograniczenie dopływu krwi do serca może wynikać z dwóch różnych przyczyn:

Leczenie choroby niedokrwiennej serca

Leczenie oparte jest zazwyczaj na 4 zasadach:

  1. Eliminacja istniejących czynników ryzyka (otyłość, nadciśnienie tętnicze, poziom cholesterolu, tytoń)

  2. Zmiana stylu życia (dieta niskotłuszczowa, umiarkowana aktywność fizyczna, rehabilitacja)

  3. Leczenie farmakologiczne

  4. Leczenie kardiologiczne, czyli poszerzenie zwężonych tętnic wieńcowych, zabiegi chirurgiczne.



Wyszukiwarka