1.Pojęcia: biodegradacja, ekologia w ujęciu klasycznym, ekologia w znaczeniu poszerzonym, inżynieria ekologiczna, emisja, wielkość emisji, zanieczyszczenie, środowisko, zanieczyszczenia powietrza pierwotne i wtórne
Inżynieria ekologiczna - jest to nauka o technicznych i technologicznych podst. metodach i sposobach zabezpieczania środowiska rozważanego o analizę doraźnych skutków i przyszłych zmian wywołanych naturalnymi czynnikami
Ekologia - dział biologii zajmujący się wyższymi stadami materii organicznej od organizmu dobiosfery. Bada zależności pomiędzy organizmem a otaczającym je środowiskiem
Ekologia w znaczeniu szerszym - jest to słowo zastępcze dla dziedziny wiedzy zajmującej się ochrona i kształtowaniem środowiska życia człowieka
Środowisko - ogół elementów przyrodniczych w tym przekształconych w wyniku działalności człowieka (powietrze, woda, powierzchnia ziemi wraz z gleba, rośliny, zwierzęta, krajobraz)
Emisja - to wprowadzone bezpośrednio lub pośrednio w wyniku działalności człowieka elementy do środowiska
Wielkość emisji - rodzaj i ilość wprowadzonych subst lub energii w określonym czasie
Zanieczyszczenie - to emisja, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub środowiska, powoduje szkody w dobrach materialnych i pogarsza walory estetyczne krajobrazu
Biodegradacja - jest to naturalny rozkład materii organicznej przy udziale mikroorganizmów
Zanieczyszczenia pierwotne - zanieczyszczenie bezpośrednio emitowane ze źródła
Zanieczyszczenia wtórne - zanieczyszczenia powstające w atmosferze na skutek chemicznych lub fizycznych przemian zanieczyszczeń pierwotnych lub innych substancji emitowanych do atmosfery ze źródeł stacjonarnych i ruchomych
2.Procesy tworzenia i usuwania zanieczyszczeń z powietrza
Procesy usuwania zanieczyszczeń powietrza - stosowanie różnych filtrów odpylaczy i katalizatorów
Źródła zanieczyszczeń powietrza pochodzenia:
- naturalnego - wulkany, pożary lasów, burze piaskowe,
-antropogenicznego (powstałego w wyniku działalności człowieka) - energetyczne: spalanie paliw, przemysłowe: procesy technologiczne w cementowniach i hutach, komunikacyjne: transport samochodowy, wodny i lotniczy
-komunalnego - gospodarstwa domowe, oczyszczalnie ścieków i wysypiska
3.Globalne i lokalne zagrożenia środowiska przyrodniczego: intensyfikacja efektu cieplarnianego, dziura ozonowa, smog kwaśny, smog utleniający, kwaśne opady. Czynniki sprzyjające powstaniu tych zjawisk
Zagrożenia środowiska - zmiana warunków klimatycznych, zmniejszenie się ozonu w atmosferze, deficyt wody pitnej, deforestacja, pustynnienie, stepowienie
O charakterze regionalnym i lokalnym - smog kwaśny i utleniający, kwaśne deszcze, skażenie gleb i wód
Intensyfikacja efektu cieplarnianego - zaburzenie naturalnego bilansu cieplarnianego atmosfery w kierunku zmiany ilości ciepła wyprodukowanego przez ziemie
Smog kwaśny - przesycenie atmosfery tlenkami siarki SOx. Czynniki sprzyjające powstawaniu smogu to duża emisja dwutlenku siarki, specyficzne warunki pogodowe, bezruch powietrza, wilgotność względna(mgła), obecność pyłu w powietrza
Smog utleniający -złożona mieszanina gazowych składników spalin i innych gazów przemysłowych
Kwaśne opady - to opady, głównie deszczowe, o kwaśnym odczynie (pH do ok. 4-4,5)
Dziura ozonowa - zjawisko spadku stężenia ozonu (O3) w stratosferze atmosfery ziemskiej
4.Strategie postępowania przedsiębiorstwa wobec środowiska. Strategia „czystszej produkcji”
Czystsza Produkcja jest strategią ochrony środowiska polegającą na ciągłym, zintegrowanym, zapobiegawczym działaniu w odniesieniu do procesów, produktów i usług, zmierzającym do zwiększenia efektywności produkcji i usług oraz redukcji ryzyka dla ludzi i środowiska przyrodniczego. Idee to - zapobieganie lub zmniejszanie do minimum ilości powstających zanieczyszczeń podczas procesu technologicznego, wytwarzanie czystych produktów
5.Urządzenia odpylające: schemat budowy, mechanizm odpylania, skuteczność odpylania (odpylacze grawitacyjne, grawitacyjno-inercyjne, odśrodkowe, elektrostatyczne, filtracyjne i odpylacze mokre)
Odpylacze:
Grawitacyjne - Cząstki pyłu wpadające poziomo wraz ze strumieniem gazu do komory, pod wpływem siły grawitacji opadają na dno, a oczyszczony gaz przepływa dalej, skuteczność 30%
Grawitacyjno inercyjne (żaluzjowe) - ich działanie opiera się na uderzaniu cząstek pyłu w przeszkodę i ich swobodnym opadaniu, skuteczność 30%
Odśrodkowe - są to odpylacze wykorzystujące siłę odśrodkową cząstek wpadających do urządzenia. Strumień gazu jest wprowadzany z dużą prędkością, stycznie do części cylindrycznej cyklonu. Cząstki pod wpływem zawirowania i siły odśrodkowej uderzają o ścianki i opadają na dno, a oczyszczony gaz jest odprowadzany górą przez otwór wylotowy, skuteczność 60 - 90%
Filtracyjne - działanie polega na przepuszczaniu strumienia zanieczyszczonego gazu przez filtry tkaninowe, ceramiczne lub papierowe, skuteczność 95 - 99,9%
Elektrostatyczne - ładują cząsteczki pyłu, które następnie są wyłapywane na elektrodach naładowanych przeciwnie, skuteczność 99,9%
Mokre - stosuje się te same siły, co w odpylaczach suchych, alesą zwiększone poprzez uprzednie nawilżenie cząstek pyłu cieczą lub woda. Wyróżniamy skrubery i płuczki, skuteczność wysoka ok 95%
6.Metody pierwotne, bezpośrednie i wtórne odsiarczania gazów przemysłowych
Metody pierwotne -sucha, bezpośrednia, wysokotemperaturowa: metoda FSI, w której wiązanie sorbentu następuje w zakresie temperatur 750-1250°C
Metody bezpośrednie - mieszanie z paliwem subst alkalicznych, iniekcja subst alkalicznych ponad strefę spalania, stosowanie kotłów fluidalnych z dodatkiem złóż dolomitu
Metody wtórne - odsiarczanie gazów, które opuściły miejsce powstawania
7.Katalityczne metody usuwania NOx z gazów przemysłowych
Redukcja katalityczna - selektywna SCR 2No + 4HN3 +2O2 = 3N2 + 6H2O
nie selektywna Co + No = ½ N2 + Co2
8.Jednoczesne usuwanie SO2 i NOx z gazów przemysłowych
Metodą jednoczesnego odsiarczania spalin i redukcji NOx jest technologia radiacyjna oczyszczania spalin przy użyciu wiązki elektronów. Zanieczyszczenia SO2 i NOx pod wpływem wiązki elektronów ulegają utlenieniu i następnie w reakcjach z parą wodną i amoniakiem przechodzą w sole amonowe, które są wykorzystywane, jako nawóz sztuczny. Ponadto pod wpływem działania wiązki elektronów następuje także rozkład lotnych związków organicznych
9.Czynniki skażające wody naturalne
Organizmy chorobotwórcze, subst zużywające tlen, subst powodujące eutrofizacje cywilizowana, toksyczne subst organiczne i nieorganiczne, nietoksyczne sole
10.Ocena, jakości wód naturalnych według kryterium fizycznego, chemicznego i bakteriologicznego
Kryterium fizyczno chemiczne - polega na badaniu czynników fizycznych (barwa, mętność, zapach, przewodność, pH, temp, plamy olejowe) i chemicznych (zawartość subst organicznych i nieorganicznych)
Kryterium bakteriologiczne - polega na zbadaniu zawartości org.
11.Substancje zmniejszające ilość O2 rozpuszczonego w wodzie
Substancje organiczne : (ubytek tlenu jest tym większy, im większy jest stopień zanieczyszczenia wód substancjami organicznymi)
12.Wskaźniki: BZT5, ChZT, utlenialność
Utlenialność - jest to umowny wskaźnik określający zużycie nadmanganianu potasu (KMnO4) przez zawarte w wodzie lub w ściekach łatwo utleniające się substancje organiczne i nieorganiczne
BZT - określa zapotrzebowanie tlenowe mikroorganizmów, rozkładających (utleniających) na drodze biochemicznej substancję organiczną podatną na taki rozkład (biodegradację), a także zużycie tlenu na utlenienie substancji nieorganicznych łatwo się utleniających
ChZT - wskaźnik określający ilość tlenu zużytego na utlenienie związków organicznych i nieorganicznych zawartych w wodzie lub w ściekach mierzona metodą dwuchromianową
13.Parametry charakteryzujące warunki tlenowe w wodach: % nasycenia wody tlenem, tlen rozpuszczony
Procent nasycenia wody tlenem - jest jednym z podstawowych wskaźników stopnia zanieczyszczenia wód powierzchniowych
Tlen rozpuszczony - jest niezbędny do życia wodnych organizmów żywych. Ma podstawowe znaczenie dla wszelkich procesów chemicznych i biochemicznych zachodzących w wodach naturalnych
14.Eutrofizacja, jako skutek i przyczyna zanieczyszczenia wód naturalnych
Przyspieszony wzrost w zbiornikach wodnych subst odżywczych i produktywności bakteriologicznej spowodowany działalnością człowieka
Produktywność biologiczna - zakwity wód, wysoki poziom mułu, duży przyrost roślin wodnych, duża ilość bakterii, mętna woda
Subst odżywcze - ścieki z pól rolnych, kwaśne opady, subst powierzchniowo czynne, ścieki z koksowni i gazowni
15.Mechaniczne oczyszczanie wód zużytych: cel, urządzenia i procesy
Cel: doprowadzenie składu fizyko-chemicznego ścieków wprowadzanych do środowiska naturalnego do poziomu dopuszczalnego przepisami prawa, po to, aby zminimalizować degradację środowiska, do którego zostają one wprowadzone
Urządzenia: flotowniki, odtłuszczacze, kraty, sita, piaskowniki, osadniki
Procesy: sedymentacja, filtracja, flotacja, cedzenie
16.Biologiczne oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego i z zastosowaniem złóż biologicznych
Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego - polega na ich napowietrzeniu z charakterystycznym zespołem drobnoustrojów tzw. osadem czynnym oraz na oddzieleniu osadu od oczyszczanych ścieków w osadnikach wtórnych
Złoża biologiczne - to urządzenia wykorzystujące powszechne zjawisko rozwoju mikroorganizmów na skutek biologicznego rozkładu związków organicznych. W odróżnieniu od metod osadu czynnego większość masy biologicznej jest przytwierdzona do powierzchni wypełnienia złoża, na którym się rozwija w postaci błony biologicznej.
17.Procesy chemiczne w oczyszczaniu ścieków
Neutralizacja - chemiczne zobojętnianie ścieków o kwaśnym lub zasadowym pH, które prowadzi do przejścia cieków silnie kwaśnych lub zasadowych do postaci o odczynie bliskim neutralnemu pH
Utlenianie - stosuje się je, aby utlenić zanieczyszczające związki organiczne i nieorganiczne oraz aby zdezynfekować ścieki
Redukcja chromu - stosuje się w tym celu redukcję chemiczną oraz redukcję elektrolityczną oraz strącanie
Wymiana jonowa - powszechnie stosowana reakcja, przede wszystkim dla uzdatnienia wód z obiegu chłodniczego i kotłowego
18.Podział odpadów, katalog odpadów, kody odpadów, odpady biodegradowalne, niebezpieczne i obojętne
Podział odpadów: odpady przemysłowe, bytowe, rolne
Katalog odpadów: określa grupy, podgrupy i rodzaje odpadów oraz ich kody wraz z lista odpadów niebezpiecznych
Kody odpadów: podzielone są na 20 grup
Odpady biodegradowalne - odpady, któreulegają rozkładowi tlenowemu i beztlenowemu
Odpady niebezpieczne - są to odpady, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny i okoliczności stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi i środowiska
Odpady obojętne - odpady, które nie podlegają jakimkolwiek znaczącym fizycznym, chemicznym lub biologicznym przekształceniom
19. Zasady racjonalnej gospodarki odpadami
Zapobieganie powstawaniu odpadów bądź ich minimalizacja, odzysk odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec, przekształcanie odpadów w celu ich wykorzystania, unieszkodliwianie odpadów, odzyskiwanie subst i materiałów z odpadów w celu ich wykorzystania
21. Recykling, recykling organiczny, przekształcanie termiczne i biochemiczne odpadów, jako metody wykorzystania i unieszkodliwiania odpadów
Recykling - to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach, w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu
Recykling organiczny - proces obróbki tlenowej i beztlenowej w kontrolowanych warunkach i przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w którym z biodegradowalnych części odpadów opakowaniowych powstaje materia organiczna lub metan
Przekształcenie termiczne odpadów - ma w efekcie końcowym zapewnić odpowiedni poziom ich przekształcenia, wyrażony, jako maksymalna zawartość nieutlenionych związkóworganicznych, które nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia życia i środowiska