POJĘCIE SEKTORA PUBLICZNEGO
utożsamiany z sektorem państwowym (ogólnonarodowy)
sektor państwowy + własność samorządów lokalnych
sektor państwowy + własność samorządów lokalnych + własność organizacji samorządowych
SEKTOR FINANSÓW PUBLICZNYCH = SEKTOR RZĄDOWY + SEKTOR SAMORZĄDOWY + SEKTOR UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
SEKTOR RZĄDOWY
Organy władzy publicznej
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa
Sądy i trybunały
Jednostki budżetowe , zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze których organem założycielskim jest organ państwowy
Inne osoby prawne dla których organem założycielskim jest jednostka samorządu terytorialnego, z wyłączeniem: przedsiębiorstw, bankówi prawa handlowego
Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (państwowe)
Państwowe instytucje kultury
Polska Akademia Nauk
Państwowe Fundusze Celowe
Państwowe szkoły wyższe
Jednostki badawczo-rozwojowe
Narodowy Fundusz Zdrowia
SEKTOR SAMORZĄDOWY
Jednostki samorządu terytorialnego
Organy samorządu terytorialnego
Związki samorządu terytorialnego
Jednostki budżetowe , zakłady budżetowe i gospodarstwa których organem założycielskim jest jednostka samorządu terytorialnego
Inne osoby prawne dla których organem założycielskim samorządu terytorialnego, z wyłączeniem: przedsiębiorstw, prawa handlowego
Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej JST
Samorządowe instytucje kultury
Samorządowe fundusze celowe
SEKTOR UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Fundusze celowe zarządzane przez ZUS
Fundusze celowe zarządzane przez ZUS
Prawo Wagnera: prawo stałego wzrostu prawo stałego wzrostu wydatków publicznych.
Przyczyny wzrostu wydatków publicznych:
przyczyny historyczne
przyczyny polityczne
przyczyny społeczne
przyczyny ekonomiczne
W kontekście rozważań nad prawem Wagnera trzeba uwzględnić poglądy innego wybitnego finansisty niemieckiego, Wilhelma von Wilhelma von Gerloffa Gerloffa, który sformułował prawo narastającego oporu wobec podatków. Istota tego prawa polega na tym, że wzrost podatków publicznych nieuchronnie prowadzi do wzrostu podatków, a to z kolei staje się podstawą indywidualnego i zorganizowanego oporu podatników przed rosnącymi podatkami.
Metody finansowania budżetowego (budżetowania)
a) metoda brutto -całość dochodów i wydatków jednostki organizacyjnej wchodzi pełnym kwotami do budżetu państwa
lub samorządu terytorialnego
b) metoda netto -jednostka pokrywa swe wydatki z własnych dochodów rozliczając się z właściwym budżetem swym wynikiem finansowym
Formy organizacyjno prawne sektora finansów publicznych
Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone jedynie w formach przewidzia-nych ustawą.
Należą do nich:
metoda netto
1) Jednostka budżetowa
metoda brutto
2) Zakład budżetowy
3) Gospodarstwo pomocnicze
4) Środki specjalne
5) Fundusz celowy
JEDNOSTKA BUDŻETOWA:
Jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
ZAKŁAD BUDŻETOWY:
1. Zakładami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które:
a) odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania,
b) pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych, z określonymi wyjątkami.
Zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu dotację przedmiotową. W zakresie określonym w odrębnych przepisach zakład budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji. Nowo tworzonemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa dotacja z budżetu na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe Łącznie dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50% jego dochodów własnych.
2. Zakłady budżetowe tworzą, łączą i likwidują:
1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych lub wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów -państwowe zakład budżetowe,
2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego -gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe.
GOSPODARSTWO POMOCNICZE
Gospodarstwem pomocniczym jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.
Gospodarstwo pomocnicze Gospodarstwo pomocnicze
1. pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych, z zastrz. p 2
2. może otrzymywać z budżetu dotacje, przedmiotowe oraz na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe
3. sprzedaży usług na rzecz macierzystej jednostki budżetowej dokonuje według kosztów własnych
4. wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku
Gospodarstwo pomocnicze tworzy i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody
1) właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody - w przypadku w gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych,
2) zarządu jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.
FUNDUSZ CELOWY FUNDUSZ CELOWY
Funduszem celowym jest fundusz ustawowo powołany, którego Funduszem celowym jest fundusz ustawowo powołany, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych, a wydatki przychody pochodzą z dochodów publicznych, a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań.
Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz. wskazany w ustawie tworzącej fundusz.
Fundusz celowy, który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu: Fundusz celowy, który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu:
1) państwa - jest państwowym funduszem celowym,
2) województwa - jest wojewódzkim funduszem celowym.