Uprawa roli - wykład 09.01.2013
Rodzaj nawozów azotowych powinien być dobrany do rodzaju gleby, uprawianych roślin, sposobu i terminu nawożenia.
Potrzeby pokarmowe P i K roślin warzywnych
Duże potrzeby: chrzan, cykoria sałatowa, dynia, kalafior, kapustne, marchew (odmiany późne)
Nawożenie warzyw polowych: Na podstawie metody uniwersalnej.
Praktyczny aspekt metod pomiaru : W celu wydania zaleceń nawozowych.
Nawożenie P
P jest trudno przyswajalny i mało ruchliwy, dostępność zależy od wielu czynników
Potrzebny roślinom przede wszystkim w początkowym okresie rozwoju
Krzywe i współczynniki sorpcji zależą od zawartości Fe, Al., Ca i pH.
Rodzaj gleby i wielkość sorpcji: optymalny odczyn - sorpcja 1,5-2; gleby lekko kwaśne - sorpcja 3,0; gleby kwaśnne - sorpcja 4-5
½ do ¼ P wprowadzamy jesienią pod orkę zimową pozostałą wiosną pod kultywator, gdy dawka jest wysoka.
Nawozy P można rozrzucać razem z organicznymi, minimum kilkudniowy odstęp między wapnowaniem a nawożeniem P
Warzywa liściowe i korzeniowe o dużym współczynniku pobierania i akumulacji metali ciężkich (rośnie dostępność wiosną) - bezpieczniej nawozić P jesienią.
Nawożenie K
Potas może być wymywany na glebach lekkich - nie stosujemy dużych jednorazowych dawek, ponieważ zwiększa to lokalne stężenie soli.
Można nawozić pogłównie zwłaszcza rośliny o długim okresie wegetacji
Dawki powyżej 150 kg K2O na ha rozdzielamy na dwie dawki.
Rośliny nawożone siarczanowymi dolami potasowymi akumulują więcej azotanów.
W przypadku roślin wrażliwych nawozy chlorkowe można zastosować je na kilka tygodni przed siewem nasion.
Nawożenie Mg
Ocena zasobności gleb mineralnych w magnez dostępny dla roślin warzywnych
Przy niewielkiej zawartości łatwo rozpuszczalnych form magnezu można przyjmować za optymalne górne liczby graniczne
Najtańszy sposób nawożenia magnezem - wapno magnezowe
W przypadku objawów na liściach - stosujemy siarczany magnezowe
Dawki Mg, Ca, Cl pod rośliny warzywne
Mg : 60 - 120 mg/dm3
Ca : 1000 - 2000
Cl : 100
Mikroelementy
Przy regularnym nawożeniu wprowadzamy mikroelementy z obornikiem/kompostem - przy optymalnym pH
Nawożenia mikroelementami powinno się stosować po uprzedniej analizie gleb lub materiału roślinnego bo ich nadmiar w glebie/roślinie może być szkodliwy
Do oznaczenia mikroelementów stosuje się mieszaninę kwasu wersetowego, cytrynowego, amoniaku i octanu wapnia.
Mikronawozy stosujemy tuż przed siewem nasion pod bronę, kultywator w mieszaninie z piaskiem lub w postaci r-ru. Borax z superfosfatem lub solą potasową.
Przyczyny niedoborów: przewapnowanie gleb lekkich - B, Mn, sorpcja Cu na glebach torfowych, niedobór Mo na glebach kwaśnych ubogich w P i dużych wymaganiach roślin, niedobory Fe, Zn - rzadkie w naszych warunkach glebowo klimatycznych
Nawożenie a wartość biologiczna warzyw
Zanieczyszczenia w warzywach lub owocach - każda substancja, która nie została celowo dodana do żywności
Metale ciężkie - pobieranie i akumulacja zalezy od ich zawartości w glebie, właściwości gleby, makro i mikroelementów, gatunku i odmiany uprawnej rośliny.
Nawożenie roślin pod osłonami
Wady gleby : duża zmienność właściwości fizycznych, zmienność właściwości chemicznych, trudność w odkażaniu.
Klasyfikacja podłoży:
Uprawy hydroponiczne - roślina jest żywiona r-rem soli w wodzie
Bez podłoża np. hydroponika stagnująca, NFT
Zalety: wysokie plony, optymalna ich jakość, lepsze wykorzystanie powierzchni szklarniowej, redukcja kosztów produkcji, poprawa warunków fitosanitarnych, zwiększenie cykli uprawowych
Podłoże mineralne np. wełna mineralna, keramzyt, wełna szklana, perlit, żwir, piasek, lawa wulkaniczna, wermikulit
Podłoże syntetyczne np. pianka polifenolowa, pianka poliuretanowa
Podłoże organiczne np. torf, włókno kokosowe, trociny, słoma kora, węgiel brunatny
Podłoża powinny mieć następujące właściwości: zapewniać roślinom odpowiednie właściwości fizyczne, charakteryzować się dużą trwałością, nie zawierać czynników chorobotwórczych, wykazywać mały wpływ na pożywki, charakteryzować się niską ceną i łatwością utylizacji.
Wiodące podłoża: wełna mineralna, włókna kokosowe i drzewne, trociny sosnowe.
Wełna mineralna:
Wady - mały dopuszczalny błąd w nawożeniu, wysokie koszty założenia, większe ryzyko pojawienia się patogena w ryzosferze
Zalety - można kontrolować pH, Ec; stabilne warunki powietrzne, brak patogenów i substancji toksycznych; prowadzenie upraw w podłożach inertnych daje nam możliwość prowadzenia uprawy w układach zamkniętych i recykling pożywki.
Trociny sosnowe:
Wady - osiada pod koniec okresu wegetacyjnego, rozkłada się materia organiczna, pogarszają się z czasem warunki powietrzne
Zalety - jest to podłoże biodegradowalne,
Uprawy niehydroponiczne
Podłoże organiczne np. torf, włókno kokosowe, trociny, słoma kora, węgiel brunatny