Wykład VI, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna


03.12.2010

Wykład 6

Temat: Norma prawa finansowego.

norma prawna wzór zachowania dla adresata, ma charakter generalny i abstrakcyjny

prawo - zbiór reguł

norma prawna bezwzględnie wiążąca

norma prawna względnie wiążąca

przepis prawa - najmniejsza cząstka tekstu prawnego, artykuł, paragraf, punkt, ustęp, często niosąca treści fragmentaryczne; charakter pierwotny (przepisy są punktem wyjścia norm); tworzy go prawodawca w procesie tworzenia prawa.

norma prawna - najmniejsza cząstka systemu prawnego; składa się z dyspozycji, ma charakter wtórny, tworzą ją podmioty stosujące prawo w procesie stosowania prawa

Normy prawa finansowego służą realizacji celów polityki społeczno-gospodarczej i finansowej państwa. Prawo finansowe stanowi instrument osiągania tych celów, a jego normy prawne mają stymulować wyznaczone zachowania. Norma prawno finansowa ma charakter 2-stronny, jest interaktywno atrybutywna (zobowiązująco uprawniająca) i może mieć charakter techniczny (wyraża uprawnienia i obowiązki prawno-finansowe za pomocą wzorów, parametrów i opisu technik finansowych).

Cechy normy prawa finansowego

Do cech specyfikujących normy prawa finansowego należy zaliczyć:

  1. obiektywizm (tworzenie przesłanek powstania obowiązku)

  2. automatyzm (fakt uruchamiania działania normy bez konieczności uprzedniej, władczej ingerencji organu stosującego prawo)

  3. ekonomizacja (dążymy do unormowania za pomocą norm kategorii ekonomicznych)

Budowa normy prawa finansowego

powołanie się na akt normatywny (źródło prawa), z której wynika jej obowiązywanie

Hipoteza: składa się na następujące elementy:

Zdarzenia prawne (fakt prawny) - to wszystkie te okoliczności wymieniane w przepisach prawa finansowego, które pociągają za sobą, wywołują, czy też rodzą skutki prawne;

  1. zachowanie bezprawne (to czyn niezgodny z prawem, np. stosunki karno-skarbowe materialne i procesowe; stosunki w zakresie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych; naruszenie przepisów prawa dewizowego, podatkowego , celnego przepisow ustawy budżetowej)

  2. zachowania zgodne z prawem

- czynności prawne co najmniej dwustronne; umowa kupna sprzedaży, umowa darowizny, umowa leasingu; czynności prawne jednostronne: jednostronne oświadczenie woli, przyjęcie, odrzucenie spadku, pełnomocnictwo - zasila budżet państwa (opłata);

- akt finansowy (to władcze jednostronne oświadczenie woli organu finansowego oparte na przepisach prawa finansowego dotyczące konkretnej osoby konkretnego zdarzenia;

- konstytutywne orzeczenie sądowe - powoduje powstanie bądź zmianę czyichś uprawnień lub obowiązków; rozwód (rozwiedziony małżonek ponosi odpowiedzialność za zaległe zobowiązanie podatkowe); deklaratoryjne orzeczenie sądowe potwierdza istniejący stan rzeczy, nie rodzi skutków prawnych(nie zmienia stanu prawnego); przyjęcie testamentu; stwierdzenie nabycia spadku.

Dyspozycja normy prawa finansowego określa się zachowania wynikające z faktów prawnych, wymienionych w hipotezie normy oraz odnoszących się do wskazanych adresatów. Na dyspozycje normy składa się przedmiot normy i podmiot normy.

Przedmiot normy - określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu a zobowiązanie drugiego, zachowanie może być szczegółowo określone co do czasu, miejsca i sposobu jego wykonania.

Podmiot normy - z jednej strony adresat czynny, uprawniony, z drugiej strony bierny, zobowiązane, który podjął zachowanie według wzorca określonego w hipotezie normy.

Sankcja - ujemne konsekwencje zachowania niezgodnego z nakazem lub zakazem a także następstwa prawne zachowania niezgodnego z bodźcem wyrażonym w dyspozycji normy prawa finansowego.

Odpowiedzialność w prawie finansowym.

odpowiedzialność prawna oznacza ponoszenie lub potencjalność ponoszenia przez określone podmioty (tzw. podmioty odpowiedzialności) określonych przepisami prawa ujemnych konsekwencji (sankcji), pewnych zdarzeń lub stanów rzeczy.

Przesłanki odpowiedzialności w prawie finansowym

  1. Niezbędność szczególnej ochrony interesów fiskalnych władz publicznych. (jest to funkcja ochronna)

  2. Kształtowanie wśród adresatów norm prawnych właściwych postaw względem obowiązujących norm postępowania (f. wychowawcza)

  3. Zapobieganie/ przeciwdziałanie naruszeniom prawa (f. prewencyjna)

  4. Doprowadzenie do przywrócenia pożądanego przez ustawodawcę stanu (f. egzekucyjna) 4. a) pośrednio zmuszenie skłonienie podmiotu do realizacji ciążących na nim obowiązku (f. egzekucyjna) 4. b) bezpośrednio na mocy prawa lub stosownego orzeczenia organu (f. restytucyjna)

  5. Ukaranie sprawcy naruszenia prawa (f. represyjna)

  6. Wyrównanie uszczerbku powstałego wskutek niewykonania lub wadliwego wykonania obowiązku lub kompetencji (f. kompensacyjna)

Elementy konstrukcji prawnej odpowiedzialności

  1. krąg podmiotów (kto odpowiada?)

  2. Przedmiot (za co i dlaczego?)

  3. Podstawa prawna (wskazanie przepisu prawnego danego aktu normatywnego?)

  4. Postać i forma (zachowanie bezprawne w postaci przestępstwa lub wykroczenia, bądź czynu niedozwolonego albo naruszenie kompetencji lub obowiązku)

  5. Cel (czemu służy?)

  6. Tryb i procedura (karna, cywilna, administracyjna, finansowa)

Egzamin (03 czwartek 02.2011) zerówka w 3 tyg. stycznia

Odpowiedzialność prawna podmiotów biernych prawa finansowego może opierać się na równocześnie na stosowaniu:

  1. Sankcji wynikających z naruszenia dyscypliny finansów publicznych

  2. Sankcji systemowych pr. fin.

  3. sankcji karnych oraz sankcji karnych skarbowych

Rzadziej:

  1. S. administracyjnych

  2. s. cywilnych ponieważ mają one swoje odpowiedniki w postaci sankcji finansowych (np. sankcji cywilnej wyrażającej się obowiązku zwrotu nienależnego świadczenie pieniężnego)

  3. s. pracowniczych

Odpowiedzialność prawna podmiotów czynnych prawa fin. może obejmować odpowiedzialność:


Wyszukiwarka