Zagadnienia do egzaminu:

1. Istota rozwoju człowieka

• Wstęp - psychologia rozwojowa - historia, znaczące nazwiska, zadania

• Pojęcie rozwoju i zmian rozwojowych, koncepcje rozwoju;

• Mechanizmy, zasady i czynniki rozwoju człowieka;

• Kontekst i czynnik rozwoju człowieka - środowisko historyczno-materialne i społeczne, rodzina,

• Rozwój jako realizacja zadań życiowych - koncepcja Havighursta/Ericssona

2. Rodzice i rodzina - ich rola w rozwoju człowieka.

• Znaczenie jakości i sposobu zaspokajania potrzeb;

• Przywiązanie i więzi emocjonalne;

• Modelowanie społeczne i uczenie się w rodzinie;

3. Etapy życia i rozwoju człowieka, zadania rozwojowe każdego okresu:

• okres prenatalny i poród;

• niemowlęctwo;

• wczesne dzieciństwo;

• wiek przedszkolny;

• młodszy wiek szkolny (szkoła podstawowa);

• adolescencja;

• dorosłość: wczesna, średnia, późna dorosłość,

• starość i umieranie

4. Specyfika rozwoju (i starzenia się) poszczególnych sfer życia człowieka, funkcjonowanie człowieka z uwzględnieniem zagrożeń i ich konsekwencji:

• rozwój fizyczny i ruchowy, pojęcie rozwoju psychoruchowego;

• rozwój emocjonalny i jego znaczenie dla pozostałych sfer funkcjonowania człowieka;

• socjalizacja, rozwój społeczny i moralny;

• rozwój seksualny człowieka - norma i patologia;

• komunikacja i mowa;

• rozwój poznawczy, percepcja, pamięć, myślenie

• kształtowanie się i rola osobowości

5. Różnice indywidualne w rozwoju człowieka

• uwarunkowania genetyczne i temperament

• sprawność intelektualna i specyfika rozwoju poznawczego,

• doświadczenia i indywidualna linia życia - osobowość;

• rozpoznawanie i uwzględnianie różnic indywidualnych u uczniów w toku nauczania i wychowania;

6. Stymulowanie rozwoju człowieka

• diagnoza stanu i rozpoznanie potrzeb

• wyrównywanie różnic i dysharmonii

• kompensowanie deficytów;

• stwarzanie warunków do kształtowania uzdolnień, stymulowania wybitnego rozwoju

• jednostki i placówki realizujące zadania wspomagania rozwoju człowieka

7. Starzenie się człowieka, norma i patologia starości

Egzamin pisemny w formie kilku pytań otwartych typu scharakteryzuj, opisz wyczerpująco choć zwięźle dane zagadnienie.

Pytania typu:

Omów okres adolescencji - specyfikę, najważniejsze przemiany i osiągnięcia tej fazy?

Opisz rozwój emocjonalny człowieka…

Wymień i krótko scharakteryzuj czynniki rozwoju człowieka.

Literatura:

Literatura podstawowa

Birch A. Malim T. (1995) Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Wyd. PWN Warszawa .

Boyd D. Bee. H (2008) Psychologia rozwoju człowieka. Wyd. ZYSK i S-KA Poznań

Schaffer R. (2006) Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia Wyd. U.J. Kraków

Przetacznik -Gierowska M. Tyszkowa M. (2003) Psychologia rozwoju człowieka. Wyd. PWN W-wa

Schaffer R. H (2009) Psychologia dziecka Wyd. PWN W-wa

Vasta R. Haith M.M. Miller S.A. (1995) Psychologia dziecka. Wyd. WSiP Warszawa

PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

dr Irena Niemiec

---