NARZĄD WZROKU

Części składowe oka:

>>Błona Włóknista:

1) Twardówka - zabarwiona na biało, grubsza w tylnej części, zbudowana z pasm włókiem tkanki łącznej, posiada otwory dla n. wzrokowego, tętnic rzęskowych i żył wirowatych; granica z naczyniówką - blaszka brunatna, zawierającą wiotką tkankę łączną wraz z licznymi kom. barwnikowymi. Granica z rogówką - okrężny kanał - zatoka żylna, przez która odpływa z komór gałki ocznej ciecz wodnista oka.

2) Rogówka - część przednia, przezroczysta, gładka, nie posiada naczyń krwionośnych, dobrze unerwiona, jednolite załamywanie promieni świetlnych, pokryta wielowarstwowym nabłonkiem przednim.

>>Błona naczyniowa:

1) Naczyniówka - stanowi tylna część błony naczyniowej, biegną w niej rozgałęzienia tętnic rzęskowych oraz naczynia żylne, zawierają gęsta siec n. włosowatych, pokryta od zewnątrz częścią wzrokową - siatkówką; granica z siatkówką-blaszka podstawna

2) Tęczówka - przednia część błony naczyniowej, posiadający w środku otwór -źrenicę, posiada dwa mięśnie zwieracz i rozwieracz źrenicy umożliwiając zmianę wielkości źrenicy. Zawiera również barwnik, który nadaje kolor oczom.

Worek spojówkowy - szczelina włosowata między spojówką powiek i gałką oczną

Twory widoczne na dnie oka:

- Plamka żółta - obszar najprecyzyjniejszego widzenia. Znajdują się w niej głównie czopki, pozwalające na tworzenie obrazów ostrych i barwnych. Czopki różnią się od siebie wrażliwością na fale światła. Kombinacja pobudzeń różnych czopków daje pełne wrażenie odbioru barw, natomiast równomierne pobudzenie wszystkich - wrażenie bieli. Zakres fal światła widzialnego dla człowieka to 400-700 nm

- Plamka ślepa - jest to miejsce, w którym włókna nerwowe tworzą nerw wzrokowy. Brak elementów światłoczułych.

Drogę promienia świetlnego na siatkówkę - fala świetlna przechodzi przez rogówkę, komorę przednia oka(wypełniona płynem), źrenicę, ulega załamaniu na soczewce, przechodzi przez galaretowate ciało szkliste. Ostatecznie światło pada na siatkówkę -dając obraz rzeczywisty, pomniejszony i odwrócony. Promień świetlny pobudza rozmieszczona na siatkówce fotoreceptory. W zewnętrznych cz. kom. wrażliwych na światło znajduje się purpura wzrokowa-rodopsyna, która pod wpływem światła rozpada się na cześć białkową - opsyne i niebiałkowy retinen, który wywołuje impulsy elektryczne w błonie komórkowej receptora. Następnie biegnie w nerwie wzrokowym, który w dole środkowym czaszki ulega skrzyżowaniu. Po skrzyżowaniu droga tworzy pasmo wzrokowe docierające do ciała kolankowatego bocznego. Ciało to jest podkorowym ośrodkiem wzroku. Dalej droga tworzy promienistość wzrokową i dociera do korowego ośrodka wzroku.

Struktury oka biorące udział w procesie

akomodacji - tęczówka, twardówka, soczewka; mięsień rzęskowy, włókna obwódkowe

Akomodacja- przystosowanie się oka o obserwacji obiektów z różnej odległości zmieniając kształt soczewki. Jeśli jakiś obiekt znajduje się w odległości większej niż punkt dali(6m), oko nie akomoduje i jednocześnie się nie męczy. Mięsień rzęskowy jest w stanie rozkurczu, włókna obwódkowe napinają się i rozciągają obwód torebki soczewki. Soczewka jest spłaszczona. W miarę zbliżania się odległości od obiektu następuje odruchowy skurcz mięśnia rzęskowego, który rozluźnia włókna obwódkowe, wskutek czego zmniejsza się napięcie torebki, a soczewka przyjmuje kształt coraz bardziej kulisty(ogniskowa zmienia się w taki sposób, że obraz cały czas skupiony jest na siatkówce).

Krótkowzroczność - gdy siła refrakcyjna oka jest zbyt duża i promienie skupiane są przed siatkówką - powstaje obraz rozmazany. Korekta -soczewki rozpraszające, laserowa modyfikacja krzywizny rogówki.

Dalekowzroczność - siła ref. jest zbyt mała i promienie skupiane są za siatkówką. Korekta - soczewki skupiające.

Astygmatyzm - siła łamiącą oka nie jest równomierna (przyczyna może być nieprawidłowa krzywizna rogówki). Powstające obrazy na siatkówce są rozmazane ze względu na nierównomierność skupiania fal świetlnych..

Zaćma - zmętnienie soczewki gałki ocznej. Choroba może być wrodzona, występować na skutek urazu lub starzenia

Jaskra- wzrost ciśnienia śródgałkowego, ucisk siatkówki, zwyrodnienie fotoreceptorów

Aparat ochronny oka - brwi, rzęsy, powieki, gruczoł łzowy, drogi odprowadzające łzy

Mięśnie zewnętrzne gałki ocznej - oka proste: górny, dolny, przyśrodkowy, boczny
oka. Skośne - górny i dolny poruszają symetrycznie oczami podlegają naszej woli są unerwione przez nerwy czaszkowe IV-skośny oka górny, VI-prosty boczny, III resztę

Nerwy czaszkowe dochodzące do gałki ocznej :II wzrokowy, III okoruchowy, IV bloczkowy, VI odwodzący

NARZĄD PRZEDSIONKOWO-ŚLIMAKOWY

Ucho zewnętrzne:

-małżowina uszna - kształt wydłużonej, powyginanej płytki, szkielet zbudowany z chrząstki sprężystej, dzięki czemu daje się łatwo odkształcić stale powracając do pierwotnej formy, bogato ukrwiona, m. szczątkowe (m. górny ucha),

-przewód słuchowy zewn. - chrząstkowy: utworzony przez chrząstkę przewodu słuchowego- w bocznej 1/3 części; kostny: w 2/3 przebiega w kości skroniowej; bocznie rozpoczyna się otworem słuchowym zewn., na końcu przyśrodkowym przewodu kostnego znajduje się bruzda bębenkowa, wysłany skórą, na której w części chrzęstnej wyrastają grube, krótkie włosy (gruczoły łojowe- wydzielina+ złuszczony nabłonek-> woskowina), zamyka go błona bębenkowa, przebieg śrubowaty-ku górze a nast. ku dołowi, otoczony ślinianką przyuszną od przodu i dołu, V3 i n. błędny X

Błona bębenkowa - zbudowana z promienistych i okrężnych włókien tkanki łącznej. Od zewn: nabłonek płaski, Od wewn: błona śluzowa, kształt owalny, ustawiona skośnie, unaczyniona przez gałązki tętnicze, zaopatrujące przewód słuchowy zewn. oraz gałązki naczyń jamy bębenkowej

Ucho środkowe:

-jama bębenkowa- szczelinowata przestrzeń zamknięta bocznie błoną bębenkową, od str. przyśr. - ścianą kostną błędnikową, tworzącą wzgórek (wewn. wzgórka znajdują się początkowe części ślimaka) od tyłu i ku tyłowi od wzgórka leży okienko ślimaka zawierające błonę bębenkową wtórną, a powyżej wzgórka okienko przedsionka

-kosteczki słuchowe - drgania błony bębenkowej są przenoszone na ucho wewn. drogą łańcucha kosteczek słuchowych:

*młoteczek- drobna kosteczka posiadająca część zgrubiałą (głowa młoteczka), która za pośrednictwem szyjki łączy się z rękojeścią; wyrostki (boczny i przedni) służą do umocowania młoteczka w jamie bębenkowej

*kowadełko- złożone z trzonu i odchodzących od niego odnóg: długiej zakończonej wyrostkiem soczewkowatym oraz krótkiej.

*strzemiączko- posiada głowę oraz 2 odnogi (przednia i tylną), łączące głowę z podst. strzemiączka, która znajduje się w okienku przedsionka.

Dzięki połączeniu młoteczka z kowadełkiem obie kosteczki stanowi dzwignie.

Ucho wewnętrzne:

- błędnik kostny

- błędnik błoniasty

trąbka słuchowa - jest przewodem o długości 3-4 cm, łączy gardło z uchem środkowym, rozpoczyna się w jamie bębenkowej, biegnie ku przodowi i przyśrodkowo uchodząc do części nosowej gardła. Służy do doprowadzania powietrza z gardła do jamy bębenkowej w celu wyrównania ciśnień wewnątrz i na zewnątrz błony bębenkowej oraz do odprowadzania śluzu i innych wydzielin z ucha środkowego do gardła.

TARCZYCA - zajmuje przednią część szyi w jej dolnej połowie. Górne brzegi sięgają do dolnej części chrząstki tarczowatej, a dolne do dolnej części gardła. Jest to nieparzysty gruczoł wydzielania wewn. Składa się z dwóch płatów bocznych (prawego i lewego) połączonych węziną, które leżą na górnym odcinku tchawicy.

SMAK - nerwy czaszkowe VII, IX, X, kubki smakowe (język), brodawki liściaste i okolne (n. X), brodawki grzybowate(n VII struna bębenkowa), (pod językiem) n. X podniebienie i policzki, unerwienie języka n. XII podjęzykowy - ruchowe, V - trójdzielny, IX, X - czuciowa.

ŻYŁA SZYJNA WEWNĘTRZNA - podstawowe naczynie żylne głowy, odprowadzające krew z mózgowia, łączy się z żyłą podobojczykową w żyłę ramienno-głowową po jednej i po drugiej stronie, z tym że po str. prawej jest krótka i biegnie pionowo w dół, a lewa jest dwukrotnie dłuższa, bo musi przejść na stronę prawą, gdzie łączy się z lewą w żyłę główną górną uchodzącą do PP.
Żyła główną dolną: 1)gałęzie ścienne:

żż. przeponowe dolne, żż. lędźwiowe, ż. biodrowe wspólne,

2)gałęzie trzewne: żż. wątrobowe, ż. nerkowa, ż. nadnerczowa prawa, ż. jądrowa/ jajnikowa
Kąt żylny - znajduje się na szyi w miejscu połączenia żyły szyjnej wewnętrznej z żyłą podobojczykową.

Miejsce badania tętna na szyi - na tętnicy szyjnej wspólnej.

AORTA

Wychodzi z LK tworząc cześć wstępującą, przechodzącą w łuk aorty i zstępującą piersiową, przechodzącą przez klatkę piersiową. Granicą miedzy aorta a łukiem jest worek osierdziowy. Od łuku aorty odchodzą kolejno: pień ramienno-głowowy (dzielący się na wysokości stawu mostkowo-obojczykowego prawego na: t. szyjną wspólną P i t. podoboj. P), t. szyjna wspólna L i t. podoboj. L. Tętnica szyjna wspólna dzieli się obustronnie na wysokości górnego brzegu chrząstki tarczowatej na t. szyjną wewn. i zewn. Tętnice podobojczykowe, przechodzą łukiem wypukłym ku górze i na wysokości brzegu zewn. I-szego żebra zmienia nazwę na t. pachową , która dochodząc do poziomu ścięgna m. najszerszego grzbietu przechodzi w t. ramienną, biegnącą na tylnej pow. trzonu kości ramiennej. Dzieli się na t. promieniową i łokciową w głębi dołu łokciowego po stronie przyśrodkowej ścięgna dwugłowego T. promieniowa - przebiega wzdłuż k. promieniowej, aż do pow. przyśrodkowej wyrostka rylcowatego k. promieniowej, kończy się w łuku głębokim dłoniowym. T. łokciowa - biegnie wraz z nerwem łokciowym ku stronie łokciowej przedramienia, następnie po str. promieniowej k. grochowatej kończąc się w łuku dłoniowym powierzchownym.

Aorta zstępująca piersiowa (od Th4) przechodząc przez otwór w przeponie na wysokości Th 12 zmienia nazwę na aortę brzuszną, biegnie wzdłuż kręgosłupa i na wysokości L 4 dzieli się na dwie t. biodrowe wspólne, które potem na wysokości stawów udowo-biodrowych dzielą się na t. biodrowe wewn. wchodzące do miednicy i zewn., które biegną w kończynie dolnej i pod więzadłem pachwinowym zmieniają nazwę na t. udowe, które biegną w przedłużeniu t. biodrowej zewn., przechodząc w dole podkolanowym zmieniają nazwę na t. podkolanowe. T. podkolanowa biegnie najbardziej przyśrodkowo i dzieli się na t. piszczelowa przednią i tylną, od której odchodzi t. strzałkowa. T. piszczelowa tylna przechodzi następnie przez kanał piszczelowy kostki przyśrodkowej. T. piszczelowa przednia biegnie miedzy mięśniami po stronie przedniej. jej przedłużeniem jest t. grzbietowa stopy.

---