10.05.2010
Podstawy inwestowania - wykład 6
Ryzyko polityczne - najczęściej rozważa się w dwóch aspektach:
Stabilność polityczną
Stabilność polityki gospodarczej.
Ryzyko ekonomiczne - oceniane jest na podstawie większej liczby kryteriów w zależności od oceniającego. Dlatego najczęściej uwzględnia się:
Wskaźniki rozwoju gospodarczego oraz wielkość rynku - liczbę ludności, powierzchnię kraju, perspektywy rozwoju gospodarczego, stopy bezrobocia, ceny pracy.
Wskaźniki charakteryzujące wymianę z zagranicą - takie jak zadłużenie zagraniczne, wiarygodność kredytowa, otwartość na wymianę handlową, politykę celną, zmiany kursu walut.
Ryzyko społeczne - oceniane jest na podstawie takich kryteriów jak nastawienie mieszkańców kraju do obcych inwestorów, poczucie bezpieczeństwa, skłonność do strajków, czy motywację do pracy.
Ryzyko prawne - oceniane jest głównie na podstawie stabilności spójności i przejrzystości przepisów prawnych w szczególności tych dotyczących prawa gospodarczego, czy stopnia jednorakiego traktowania inwestorów krajowych i zagranicznych.
Ryzyko infrastrukturalne - szacowane na podstawie między innymi operatywności systemu bankowego, kompetencji administracji, stopnia utrudnień biurokratycznych, infrastruktury telekomunikacyjnej itd.
Wymienione powyżej ryzyka cząstkowe składające się na ryzyko krajowe są szacowane przez ekspertów na podstawie danych statystycznych, dając przybliżoną ocenę zobiektywizowaną.
Z drugiej strony inwestorzy często opierają się na własnych subiektywnych odczuciach, dlatego też lokują kapitał w krajach o wysokim ryzyku.
Źródłem ryzyka jest też samo przedsiębiorstwo, które podejmuje określone decyzje finansowe i inwestycyjne. Dlatego też można wyróżnić ryzyko:
Operacyjne - związane jest z:
Możliwością aktywnego oddziaływania na sprzedaż, koszty, cenę
Poziomem konkurencji i zagrożeniem ze strony producentów (substytutów)
Sprawnością i ciągłością zarządzania
Siłą przetargową i poziomem dywersyfikacji dostawców
Finansowe - na które wpływa struktura źródeł finansowania aktywów
Ryzyko działalności bieżącej - wiąże się stale z prowadzoną działalnością przedsiębiorstwa, które narażone jest na zwiększone ryzyka takie jak:
Ryzyko kapitałowe - mierzone relacją zadłużenia do kapitału:
Jeżeli relacja ta jest zbyt wysoka, dostęp do kredytów niezbędnych do finansowania obrotów jest trudniejszy
Ryzyko płynności - tzn. aktywa płynne muszą wystarczać na pokrycie zwiększonych zobowiązań w niektórych okresach działalności.
Ryzyko stopy procentowej - występujące przy różniących się strukturach kredytów udzielanych oraz kredytów zagranicznych.
Ryzyko kursowe - ryzyko zmian kursów walut.
Niektóre przedsiębiorstwa w toku prowadzonej działalności zbyt pochopnie oceniają własne możliwości. Szczególnie w mniejszych przedsiębiorstwach występują próby realizacji wielkich projektów inwestycyjnych obiecujących duży zysk, ale wymagających niejednokrotnie bogatszego zaplecza finansowego.
Przesłanki przeciwko idei „wielkich projektów inwestycyjnych” w mniejszych i średnich przedsiębiorstwach:
Niedostosowanie kosztów inwestycji w wyniku błędów w kosztorysie, braku nadzoru nad wydatkami, dokonywanie zmian w projekcie, strajków, złej pogody, opóźnień w dostawach itp.
Trudności w dochodzeniu do założonych zdolności produkcyjnych i usługowych, spowodowane niedoborem wykwalifikowanych kadr, co pociąga za sobą odczuwalne pogorszenie poziomu obsługi klientów.
Błędny wybór momentu ekspansji rynkowej, co powoduje brak efektywnego popytu na zwiększone możliwości produkcyjne firmy.
Nieoszacowanie kosztów wejścia na rynek z nowym produktem, lub usługą, co zdarza się najczęściej w branżach zaawansowanych technologicznie, w pozostałych nowy rynek lub produkt przez wiele lat może przynosić straty zanim zaocznie dawać zysk.
Ustalenie warunków wykonywania kontraktu na niezbędne dostawy, lub świadczenie usług budowlanych pod klucz bez uwzględnienia zasad indeksowana warunków kontraktu, jeśli wystąpi nasilenie inflacji lub niemożność włączenia do umowy kosztów wynikających z decyzji rządu, Np. w sprawie zmian stawek…
Ryzyko inwestycyjne - ma swoją podstawę w niepewności oczekiwania i jest tym większe im odleglejszej przyszłości dotyczy projekt. W rozwiniętej gospodarce rynkowej rozróżnia się też ryzyko sukcesu i ryzyko płynności.
Ryzyko sukcesu - to niebezpieczeństwo osiągnięcia efektywności niezgodnej z założeniami projektowymi. W tym rodzaju ryzyka wyróżnia się dwie jego formuły:
Ryzyko wielkości - kiedy nakłady przewyższają przychody i inwestycja jest nieefektywna.
Ryzyko czasu - gdy wprawdzie przychody przewyższają nakłady, lecz ich założenie w czasie jest niezgodne z optymalnym harmonogramem przyjętym w projekcie.
Z ryzykiem sukcesu powiązane jest bezpośrednio ryzyko płynności - tkwi ono w niebezpieczeństwie braku lub opóźnianiu wpływów z inwestycji. W tym rodzaju ryzyka w podobnie jak poprzednim wyróżnia się dwie jego postacie:
Ryzyko wielkości - które wynika z zagrożenia płynności finansowej w związku z nieterminowością i ograniczaniem wpływu z inwestycji w przyjętym okresie rozwoju projektu.
Ryzyko czasu - kiedy uzyskanie planowanych wpływów z inwestycji jest możliwe jedynie przez wydłużenie czasu eksploatacji obiektu.
Ryzyko płynności ma dla inwestora tym większe znaczenie im wyższy jest udział kapitału obcego w finansowaniu projektu. Dlatego też mniej więcej, co miesiąc przeczytam książkę