Dr Violetta Rodek
Katedra Dydaktyki Ogólnej
zagadnienia do egzaminu
Przedmiot: dydaktyka ogólna
Wykłady
Dydaktyka ogólna jako dyscyplina:
- istota, przedmiot, cele i zadania dydaktyki ogólnej;
- funkcje dydaktyki ogólnej oraz jej podstawowe pojęcia;
- metody badań dydaktyki ogólnej;
- współpraca dydaktyki ogólnej z innymi naukami.
Problemy związane z pełnieniem roli zawodowej przez współczesnego nauczyciela - wychowawcę:
- kompetencje zawodowe współczesnego nauczyciela - wychowawcy (jeden dowolny podział);
- pełnione przez nauczyciela funkcje;
- style nauczania;
- osobliwości roli zawodowej nauczyciela (niejasność, niespójność roli, psychologiczna trudność, niezgodność z innymi pełnionymi przez niego rolami).
Zasady nauczania:
- istota poszczególnych zasad, przyczyny i skutki ich nieprzestrzegania dla osiągnięć ucznia.
Program szkolny:
- program nauczania w warstwie jawnej (filozoficzne, psychologiczne i socjologiczne podstawy konstruowania programu kształcenia; wzorce programowe);
- program ukryty (istota „programu ukrytego”, przykłady jego oddziaływania, konsekwencje dla ucznia - wychowanka);
- programy autorskie (elementy konstrukcyjne, kryteria oceny).
Analiza treści kształcenia; teorie doboru treści kształcenia.
Cele kształcenia:
- cele ogólne i operacyjne - ich zalety i wady;
- koncepcja operacjonalizacji celów kształcenia;
- taksonomie celów kształcenia;
- przykłady celów nauczania i wychowania na poszczególnych poziomach taksonomicznych według różnych propozycji taksonomicznych.
Ewaluacja w edukacji:
- psychologiczne prawidłowości procesu oceniania;
- społeczne oczekiwania wobec nauczycieli, jako osób oceniających;
- przedmiot, funkcje i metody oceniania uczniów przez nauczycieli w systemie edukacji tradycyjnej i alternatywnej.
Szkoła jako źródło zagrożeń dla rozwoju ucznia?
- niepowodzenia szkolne (rodzaje, przyczyny, sposoby pomocy);
- Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć Szkolnych - jak go rozpoznać?;
- uczeń zdolny (metody diagnozy, sposoby pracy z uczniem zdolnym).
zagadnienia do egzaminu
Przedmiot: dydaktyka ogólna
Ćwiczenia
Planowanie procesu kształcenia:
- rola planowania, tradycyjna i alternatywna postać planu dydaktycznego;
- fazy i okresy planistyczne;
- typy planów;
- instrumenty planistyczne;
- badania naukowe związane z planowaniem (próba obalenia dowolnego mitu);
Budzenie motywacji uczniów i kształtowanie środowiska sprzyjającego uczeniu się:
- klimat klasy; cechy i procesy społeczne zachodzące w klasie szkolnej;
- strategie motywowania uczniów do nauki;
- badania naukowe dotyczące motywowania uczniów do nauki;
Ład i dyscyplina w procesie kształcenia:
- autorytet i podmiotowość nauczyciela, a podmiotowość ucznia;
- elementy ładu efektywnego (prewencja, interwencja, demonstracja - uzasadnienie tezy o ich przydatności w edukacji wczesnoszkolnej/placówkach opiekuńczo-wychowawczych/placówkach resocjalizacyjnych);
- metody włączania uczniów w ład efektywny (metoda nieformalnych narad i logicznych konsekwencji);
- badania naukowe na temat utrzymywania ładu i dyscypliny na zajęciach.
4. Podstawowe modele nauczania (blok praktyczny - mikronauczanie):
- metoda podająca;
- uczenie się we współpracy;
- dyskusja;
- metoda problemowa - gry dydaktyczne;
- uczenie się myślenia metaforami
- lub metody nauczania wynikające z teorii wielostronnego kształcenia W.Okonia (do wyboru przez studentów)
Zagadnienia wspólne dla bloku praktycznego: istota i zakładane efekty modelu; zadania nauczyciela w fazie przedlekcyjnej; syntaksa zajęć prowadzonych daną metodą; badania naukowe związane z modelem.
Powodzenia!