Temat pracy: „Izrael Poznański - największy żydowski przedsiębiorca łódzki - biografia”
Izrael Poznański (ur.1833 zm.1900) należał do największych przemysłowców łódzkich drugiej połowy XIX w. Pod względem wartości zdobytego majątku zajmował drugie miejsce po Karolu Scheiblerze, choć zaczynał prawie że od przysłowiowego „zera”. Jak podaje Stefan Pytlas „Izrael Poznański [...] Łódź zaczął podbijać mając 500 rubli w kieszeni. Kiedy umierał, jego majątek wynosił ponad 11 mln rubli”. Dla siebie i synów postawił trzy pałace: przy ulicy Ogrodowej, Więckowskiego i Gdańskiej, co więcej stworzył swoje własne „miasto” w mieście zawierające domy mieszkalne dla robotników, szpitale, cmentarz, synagogi i kościoły. Uwidacznia to pozycję jaką Poznański osiągnął wśród przemysłowców i prowadzi do wniosku, że był człowiekiem sukcesu. Jednakże pojawia się pytanie: co pozwoliło Izraelowi Poznańskiemu na zrobienie takiej kariery? Dlaczego to właśnie on? Skąd taka szybka i zawrotna kariera?
W swojej pracy postaram się odpowiedzieć na te pytania przedstawiając w sposób chronologiczny życie Izraela Poznańskiego. Zacznę od etapu kiedy zaczynał „stawiać swoje pierwsze kroki” na rynku towarowo-pieniężnym. Następnie zajmę się okresem w którym Poznański zaczął się usamodzielniać w swojej działalność gospodarczej - otworzył swój własny interes przestając zarabiać na innych i zaczął tworzyć fundamenty swojego przyszłego imperium. Później przejdę do działalności charytatywnej i mecenatu, jaki zaczął prowadzić Poznański wraz z rozwojem działalności gospodarczej, a następnie porównam osiągnięcia Poznańskiego z Scheiblerem - najbogatszym fabrykantem łódzkim. W podsumowaniu postaram się odpowiedzieć na pytania o przyczyny jakie umożliwiły i doprowadziły do utworzenia przez Poznańskiego swojego imperium.
Plan pracy:
Gromadzenie doświadczenia i kapitału przez Izraela Poznańskiego
Początki samodzielnej działalności i trudności z tym związane
Rozwój przedsiębiorstwa i umacnianie pozycji na rynku
Działalność charytatywna i budowa swojego własnego „miasta”
Podsumowanie osiągnięć Poznańskiego
Omówienie bibliografii:
W mojej pracy opierać się będę głownie na publikacjach napisanych przez Antoniego Szrama, Stefana Pytlasa, Pawła Samusia, Leszka Skrzydło, Jerzego Urbankiewicza. Są to w większości prace naukowe (np. praca doktorska Antoniego Szrama, praca habilitacyjna Stefana Pytlasa) pisane w sposób obiektywny i rzetelny - na podstawie solidnej i dogłębnej analizy źródeł. Oprócz tego w pracy korzystał będę także z książki Jerzego Urbankiewicza - pisarza zajmującego się w swojej twórczości głównie Łodzią, którego spojrzenie na okres działalności „królów bawełny” jest krytyczne i miejscami wręcz ironiczne. Autor zamieszcza w swojej książce m.in. różne anegdoty (w większości nieprawdziwe) o postaci Poznańskiego, co nadaje tej pozycji charakter bardziej fabularny niż naukowy, jednak wykorzystam niektóre elementy tej opowieści do wzbogacenia swojej pracy. Publikacje Leszka Skrzydło a także Pawła Samusia są pracami na tyle obiektywnymi, że bez zastrzerzeń mogę je uznać za wiarygodne. Poza tym będę korzystał jeszcze z innych publikacji porównując ich źródła i sposób przedstawienia postaci Izraela Poznańskiego ze sobą i publikacjami wiarygodnymi (tj. tymi wyżej wymienionymi).
Bibliografia:
Pytlas Stefan, Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864 - 1914, Łódź 1994, Uniwersytet Łódzki
Szram Antoni, Inicjatywy budowlane I.K. Poznańskiego jako wyraz mecenatu artystycznego łódzkiego przemysłowca, Łódź1998, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Łodzi - Oddział Terenowy Ośrodka Dokumentacji Zabytków w Warszawie
Skrzydło Leszek, Rody fabrykanckie, Łódź 2000, Oficyna Bibliofilów
Urbankiewicz Jerzy, Parchy, Szwaby, Goje, Łódź 1995, wyd. Grochowalski Wojciech
Polacy - Niemcy - Żydzi w Łodzi w XIX-XX w. - sąsiedzi dalecy i bliscy, pod red. Samusia Pawła Łódź: 1997, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego
Pytlas Stefan, Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864 - 1914, Łódź 1994, Uniwersytet Łódzki, s. 57.