Podstawy wiedzy o organizacji i zarządzaniu (wykład 29.10.2012 r.)
Problemy zarządzania wiedzą i kreowania organizacji uczącej się
- takie zorganizowanie wiedzy w przedsiębiorstwie, tak żeby ona pozwalała na szybki dostęp i transfer
tam, gdzie jest potrzeba aktualnie - zarządzanie wiedzą
- trzeba wiedzieć, co się wie i jak do tego dotrzeć
- zarządzanie wiedzą to takie zorganizowanie wiedzy, aby znajdowała się ona w strukturze umożliwiającej szybki do niej dostęp i transfer tam, gdzie jest aktualnie potrzebna - Kinga Padzik
- Grudzewski, Hejduk: Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie podkreślają problem wdrażania wiedzy i przekształcania wiedzy w zyski dla klientów
- geneza zarządzania wiedzą ZPC - zarządzanie przez cele - połowa XX w.; teoria Y McGregora
- wiedza może być traktowana w kategoriach samorealizacji; teoria Z - wiedza ma znaczenie dla szerszej społeczności
- TQM - zarządzanie przez jakość - nowy rodzaj kultury organizacyjnej, która stawia na lepszą jakość komunikacji
- struktura systemu gospodarki opartej na wiedzy składa się z:
` systemu innowacyjności - stawianie akcentu na znaczenie produktu, który ma być możliwie doskonały; nie nastawia się na agresywny marketing, ale na produkt
` system edukacyjny - co to znaczy dobra szkoła, dobre kształcenie, konkurencyjność w szkolnictwie, zorientowanie na to, żeby kształcić coraz lepiej; stawianie na komunikację elektroniczną
` informacyjno-komunikacyjny system - Internet jako okno na świat
- z w/w systemami wiąże się zarządzanie na poziomie organizacji
- aspekt regionalny
- otoczenie indywidualno-biznesowe
Cechy wiedzy jako zasobu
- nieuchwytna, trudna do pomiaru
- ma niestabilny charakter
- jest zakotwiczona głównie w umysłach pracowników
- zwiększa się (a nie zużywa) w trakcie wykorzystania
- może się dezaktualizować
- umożliwia wpływ (władzę)
- ma wydłużony czas gromadzenia i nie poddaje się łatwej sprzedaży
- możliwa do wykorzystania jednocześnie w różnych procesach, przez różne osoby
Model łańcucha wartości wiedzy - główne elementy
- pozyskiwanie i zrozumienie wiedzy
- selekcja wiedzy
- kreowanie wiedzy
- internalizacja
- eksternalizacja
Proces wtórny wywierania wpływu na zarządzanie wiedzą
- przywództwo
- koordynacja i selekcja
- kontrola zarządzania wiedzą, pomiar zasobów
Strategiczne pytania
- dlaczego chcemy zarządzać wiedzą i co chcemy przez to osiągnąć?
- jakim rodzajem wiedzy chcemy zarządzać?
- jakie narzędzia będziemy wykorzystywać?
- jakie przyjąć kryteria oceny?
Istota zarządzania wiedzą na poziomie organizacji to zachęcanie pracowników do twórczego rozwijania wiedzy w przedsiębiorstwie poprzez
- wzajemne konsultacje
- stosowanie burzy mózgów
- konferencje naukowe, seminaria, programy i projektujące plany czy przedsięwzięcia
- stworzenie warunków do dzielenia się pomysłami
Koncepcja organizacji uczącej się
P. Senge'a
5 dyscyplin organizacji uczącej się
1/ mistrzostwo osobiste - indywidualne doskonalenie swojej wiedzy, umiejętności i kompetencji zawodowych, co jest niejako „duchową podwaliną” dla pozostałych dyscyplin
2/ modele myślowe
- podstawowo głęboko zakorzenione czasem nie w pełni uświadomione założenia wpływające na sposób percepcji otaczającego świata oraz sposób działania jednostki
3/ budowanie wspólnej wizji przyszłości - wyrażające się w określeniu celów organizacyjnych zespolonych z celami uczestników organizacji, a z ich poczuciem winy, zorganizowaniem w dążeniach do celu oraz respektowania zasad i sposobów ich osiągnięcia
4/ zespołowe uczenie się - umiejętności uczenia się w zespole, komunikowania informacji i współpracy, które pozwalają uzyskać efekt synergii działań zespołowych i wykorzystywać go w praktyce
5/ myślenie systemowe - widzenie całości powiązanych ze sobą części, ich sposób wzajemnych stosunków, sposobów funkcjonowania złożonej z nich całości także w dłuższej perspektywie czasowej, co stanowi jak gdyby „klamrę” spinającą pozostałe dyscypliny
- metanoja (Senge) - wyjście poza siebie, przeobrażenie siebie samego
Organizacja ucząca się - adaptuje się do zmiennych warunków, zapewnia stałe doskonalenie się swoich członków w zakresie nowych form reagowania, zachowywanie się i nowych rozwiązań, co możliwe jest poprzez uczenie się na zasadzie pętli podwójnej
Pętla pojedyncza - uczenie się poprzez zdolność wykorzystywania i korygowania błędów w stosunku do danego zespołu norm i procedur
Pętla podwójna - proces uczenia się poprzez podchodzenie do popełnionych błędów na zasadzie zakwestionowania dotychczasowych norm i standardów działania, a więc poprzez modyfikację samej polityki i procedur działania, a także poprzez szukanie rozwiązań w ramach wcześniej ustalonych działających standardów
Cechy charakterystyczne wiedzy wg A. Tolfflera
- dominacja - jej priorytetowe miejsce wśród innych zasobów
- niewyczerpalnośc - nie zmniejsza się, gdy została przekazana, sprzedana, a wręcz prawdopodobnie zostanie rozwinięta
- symultaniczność - wiele osób w wielu miejscach równocześnie
- nieliniowość - posiadanie dużych jej zasobów nie powoduje automatycznie gwarancji wyższych zysków, lecz w praktyce zwykle je oznacza i daje przewagę konkurencyjna
Podstawowe pojęcia związane z zarządzaniem wiedzą
WIEDZA - informacje plus doświadczenie
DANE - surowe fakty
INFORMACJE - uporządkowane dane
MĄDROŚĆ - informacja plus doświadczenie
Typy wiedzy
- wg formy jej przechowywania
` wiedza skodyfikowana
` wiedza spersonalizowana
- wg stopnia jej jawności
` wiedza formalna (jawna) - np. podręczniki zarządzania
` wiedza cicha (ukryta) - jak korzystać z podręczników
- wg charakteru, treści (funkcji)
` wiedza typu know-what
` wiedza typy know-why
` wiedzy typu know-how
` wiedza typu know-who