CECHY WEŁNY:

• Grubość - podstawa większości systemów klasyfikacji wełny, decyduje o wyprzędności i przydatności technologicznej, zależy od rasy, płci, wieku, stanu fizjologicznego, poziomu żywienia, pory roku.

• Merynosy - 10 - 30 µm,

• Owce o wełnie krzyżówkowej 20 - 60 µm

• Owce o wełnie mieszanej 10 - 200 µm (włosy bezrdzeniowe 10 - 30 µm, przejściowe i rdzeniowe 30 - 200 µm)

• Długość - podstawa określania wartości technologicznej (przerób czesankowy i zgrzebny) skorelowana z grubością (0,5 - 0,9), wysadność, długość rzeczywista o 10 - 20 % większa od wysadności.

• Merynosy 7 cm

• Owce o wełnie krzyżówkowej 10 - 15 cm

• Owce o okrywie mieszanej 20 - 30 cm

• Sortyment - gatunek wełny wyrażony za pomocą symboli liczbowych lub literowych rozgraniczony odpowiednim przedziałem grubości określanym w µm

• Sprężystość i odprężność - szybkość z jaką wełna powraca do poprzedniej objętości po ustąpieniu siły. Cecha ta związana jest z budową cząsteczki keratyny, występowaniem licznych wiązań międzycząsteczkowych, które ulegają rozciąganiu i kurczeniu

• Wytrzymałość na rozerwanie - samozryw teoretyczna długość swobodnie zwiększonego włosa, która byłaby potrzebna, aby zerwał się pod własną masą (14 - 17km), bawełna (25 km), len (52 km)

• Karbikowanie - wiąże się ze strukturą warstwy korowej.

• Orto- i parakora - komórki o zróżnicowanych właściwościach fizycznych i chemicznych

• Karbiki prawidłowe (normalne, płaskie, wysokie)

• Karbiki nieprawidłowe (marka, nitka)

• Połysk - zdolność wełny do odbijania światła. Natężenie połysku zależy od wielkości i układu łusek

• Pierścieniowy układ łusek - połysk szlachetny (merynos)

• Dachówkowy - połysk lustrowy - włosy grube o silnie przylegających dużych łuskach (lincoln)

• Kredowy - owce downowi

• Barwa - uwarunkowana obecnością melaniny. Zróżnicowanie ubarwienia w zależności od aktywności komórek melanocytowych.

• Higroskopijność - łatwo chłonie i traci wodę, wchłania 30% własnej masy w stanie suchym

• Termoizolacja - zły przewodnik ciepła, dzięki porowatej budowie wewnętrznej włókiem (wolne przestrzenie między elementami kory i rdzenia) i karbikowatości

• Zdolność do przędzenie i spilśniania - dzięki obecności łusek na włosach i dwubocznej strukturze kory

• Odporność na działanie słabych kwasów - działanie zasad uszkadza włos

• Ognioodporność - nie pali się płomieniem.

WADY DZIEDZICZNE WEŁNY:

• Włosy nadrunne - grubsze i dłuższe wyrastające ponad powierzchnię okrywy z kanałem rdzeniowym, najczęściej na tylnej partii grzbietu i udach, obecność ich świadczy i nierównomiernej grubości włosów.

• Kemp - włosy rdzeniowe martwe występujące na zadzie

• Marka i nitka - występuje w okrywie merynosów wskutek chowu krewniaczego i przy kojarzeniu krańcowo różnych ras owiec, najczęściej na łopatce

• Włosy barwne w białej okrywie i białe w barwnej okrywie

• Skłonność do filcowania - spowodowane nieuporządkowanym układem włosów oraz nadmierną ilością włosów wiążących lub zbyt wysokim związaniem słupków (występuje bardzo rzadko)

WADY NABYTE WEŁNY - spowodowane przez człowieka:

• Niedożywienie - przewężenia głodowe - osłabia wartość przerobową włókien

• Zaobroczenie wełny - zaśmiecenie runa cząstkami karmy przy nieumiejętnym zadawaniu paszy

• Obłożenie wełny - zaśmiecenie czepliwymi częściami roślin, obniża wartość wełny, surowiec musi być poddany karbonizacji

• Zażółcenie wełny:

• spieralne (zła barwa tłuszczopotu)

• niespieralne (zabrudzenie kałem i moczem, oraz złą wentylacją) - zmiana barwy na żółtą i brązową, wełna mniej wytrzymała, szorstka, krucha, łamliwa, trudno się barwi.

• Włosy psie - krótkie, rdzeniowe, łamliwe, wyrastają na bliznach zagojonych skaleczeń

• Nieprawidłowe znaczniki - barwiące wełnę

• Podcięcie wełny - spowodowane pasożytami zewnętrznymi (wszy, wszoły)

PRZETWARZANIE WEŁNY:

• Karbonizacja - oczyszczenie runa.

• Masa runa w stanie czystym - pranego.

• Wyroby czesankowe - wełny, włóczki -> czapki, szaliki

• Wyroby zgrzebne -> czapki, kurtki, kołdry, koce.

• Produkcja filców -> torebki, biżuteria, ozdoby (najgorsza wełna)

• Geotekstylia

• Pasy ocieplające, podpory i wałki pod głowę/szyję.

Przepisać tutaj coś od Ancusia-placusia, bo na kwejku siedzę i nie słucham :c

MLEKO OWCZE:

• Więcej kwasów tłuszczowych nienasyconych i krótkołańcuchowch

• Zawiera więcej aa

• Posiada więcej Ca, P, Fe, Mn, Mg, Wit. C, tiaminy, ryboflawiny, Wit. B12 i kwasu pantotenowego.

• Zawiera Wit. A - nie zawiera β-karotenu, który warunkuje żółty kolor tłuszczu, w konsekwencji czego kolor mleka jest zawsze biały, bez względu na rodzaj i jakość podawanych pasz

• Zawiera kwas orotowy i amigdaliny mające właściwości przeciwnowotworowe

• Picie mleka owczego nie wywołuje alergii u osób uczulonych na białka mleka (skaza białkowa)

Naturalnym składnikiem tłuszczu mleka przeżuwaczy jest sprzężony kwas linolowy = cis-9,trans-11-oktadekadienowy = SKL = kwas żwaczowy = CLA:

• Zapobiega otyłości,

• ..

• ..

• ..

---