WPROWADZENIE DO MIKOLOGII

1. Mechanizmy chorobotwórczości grzybów:

- inwazja tkanek

- alergia

- zatrucie mikotoksynami

2. Podział grzybic ze względu na miejsce zakażenia:

- powierzchowne (Pityriasis versicolor)

- skórne (dermatomikozy, kandydozy)

- podskórne (sporotrichosis, chromomycosis)

- układowe (kandydoza, aspergilloza, kryptokokoza, blastomykoza, histoplazmoza)

3. Wpływ postępu medycyny na zagrożenie zakażeniami grzybiczymi

4. Czynniki ryzyka zakażeń grzybiczych:

- wrodzone (genetyczne, immunologiczne, atopia)

- nabyte (choroby, leki, wiek)

- środowiskowe (aglomeracje, grupy zawodowe)

5. Główne grupy grzybów chorobotwórczych:

- dermatofity

- drożdżaki

- grzyby pleśniowe

6. Grzybice układowe

7. Zakażenia grzybicze oportunistyczne:

- grzyby kolonizujące przewód pokarmowy (Candida, Trichosporon, Geotrichum)

- grzyby powszechnie występujące w środowisku (Aspergillus, Penicillum, Mucor)

8. Zjawisko „emergent pathogenes”

9. ZAKAŻENIA DROŻDŻAKOWE

- kliniczne postacie zakażeń drożdżakami (błony śluzowe, skóra, narządy wewnętrzne)

- Candida albicans - częsty patogen (50-70% zakażeń grzybiczych) i komensal człowieka (80% osób)

- grupy ryzyka inwazji narządowych drożdżakami

- zakażenia Candida albicans u pacjentów HIV-pozytywnych

- tendencje wzrostowe zakażeń drożdżakowych u pacjentów hospitalizowanych

- różnice gatunkowe grzybów w zależności od rejonu geograficznego

- zakażenia Candida w różnych grupach pacjentów hospitalizowanych (urazy wielonarządowe, operowani, cukrzyca)

- Candida albicans i Candida non-albicans - częstość zakażeń i obserwowane tendencje

- zakażenia drożdżakowe paznokci (zależność od płci, umiejscowiena - ręce a stopy, strefy geograficznej)

- zakażenia drożdżakowe skóry i błon śluzowych

- kryptokokoza (patogen: Cryptococcus neoformans, obraz kliniczny zakażeń- infekcje OUN i rzadko skóry, rezerwuar - ptaki)

- łupież pstry (patogen: Malassezia furfur, częstość występowania w zależności od szerokości geograficznej - 1-40%)

10. ZAKAŻENIA DERMATOFITOWE

- rola keratyny

- rodzaje dermatofitów (Trichophytn, Epidermophyton, Microsporum)

- rezerwuar dermatofitów (antropofilne, zoofilne, geofilne)

- występowanie dermatofitów w Polsce - zmiana częstości rezerwuaru

- najczęstsze czynniki etiologiczne grzybicy skóry i paznokci w Europie:

gatunki antropofilne - 54%, w tym Trichophyton rubrum - ok 45%

- częstość izolowania w materiale gatunków dermatofitów antropofilnych:

(T.rubrum, E.floccosum, T. mentagrophytes v. interdigitale, T. tonsurans)

• najczęstsze gatunki dermatofitów zoofilnych i udział % w wywoływaniu zmian chorobowych (T. mentagrophytes v. granulosum - 23%, Microsporum canis - 10%)

• częstość izolowania w materiale gatunków dermatofitów zoofilnych ( T. mentagrophytes v. granulosum, Microsporum canis, T. mentagrophytes v. quinckeanum, T. veruccosum)

• grzybica paznokci wywołana przez dermatofity (1/3 zakażeń grzybiczych skóry i przydatków, ok. 1/3 wszystich schorzeń paznokci)

• grzybica paznokci stóp - dane epidemiologiczne (częstość w zależności od płci, wieku, środowiska zamieszkania, poziomu wykształcenia, nawrotowość schorzenia)

• Trichophyton rubrum - 80% zakażeń paznokci powodowanych prze dermatofity, 46% wszystkich zakażeń paznokci

• Grzybica stóp - często współistnieje z grzybicą paznokci, w Polsce około 42% populacji najczęstszy patogen: Trichophyton rubrum, grupy wysokiego ryzyka, projekt Achilles (dane z Europy i Azji Południowej), czynniki predysponujące

• grzybica skóry owłosionej - zależność występowania od wieku, najczęstsze patogeny i ich rezerwuary (Microsporum canis - ok. 90%, Trichophyton tonsurans)

• grzybica pachwin - najczęstszy patogen: Epidermophyton floccosum (antropofilny), zależność zakażeń od płci i wieku - młodzi mężczyźni

11. GRZYBY PLEŚNIOWE

• szeroko rozpowszechnione w przyrodzie

• występowanie częstsze w klimacie zwrotnikowym i podzwrotnikowym

• możliwość ciężkich infekcji u osób z obniżoną odpornością

• rola w rozwoju astmy oskrzelowej, pokrzywki, atopowego zapalenia skóry

• grzybica paznokci - 1,5-6% powodowana przez grzyby pleśniowe, najczęściej Scopulariopsis brevicaulis, Hendersonula toruloidea, brak działania keratolitycznego, rola urazu mechanicznego w zakażeniu, najczęściej zajęty pojedynczy paznokieć stopy

• alergia na grzyby (Altenaria, Cladosporium)

12. Mikotoksyny (przykłady mikotoksyn, obraz kliniczny zatrucia: uszkodzenia narządowe)