Iwona Kopała
Wydz. Pedagogiki
Nr albumu 10546
Rok II, gr. III
Koncepcja humanistyczna
Protestem przeciwko głoszonej przez zwolenników koncepcji behawiorystycznej wizji człowieka reaktywnego, a zarazem przeciwko pesymistycznemu i pełnemu rozpaczy poglądowi podzielanemu np. przez rzeczników teorii psychoanalitycznej, jest koncepcja humanistyczna. Głównymi przedstawicielami tej teorii byli Maslow oraz Rogers. Odrzuca ona jednowymiarowy charakter człowieka, jaki można zaobserwować na przykład w koncepcji behawioralnej. Człowiek jest unikatową całością, składa się z dwóch podsystemów „ja” i „organizmu”, które stanowią jedność. Psychologowie humanistyczni uważają, że człowiek sam z siebie jest zdolny do aktywności prospołecznej rozumianej, jako bezinteresowne dążenie do cudzego dobra. Gotowość do takich zachowań rozwija w sposób "naturalny" u wszystkich ludzi lub w większości, o ile zostaną spełnione pewne warunki. Najbardziej pozytywną rzeczą, która mnie zainteresowała w tej koncepcji jest to, że jako pierwsza mówi o człowieku dobrze, a jego dążenia są konstruktywne zaś agresja jest wbrew naturze wynika ze źle działającej rzeczywistości.
W swych założeniach wyklucza wszelkiego rodzaju narzucanie dzieciom i młodzieży czegokolwiek i celowo rezygnowała z jakiejkolwiek formy przymusu, w tym także wymuszania na nich posłuszeństwa lub bezwzględności podporządkowania się dorosłym. Wychowanie w takim rozumieniu ma stwarzać przede wszystkim odpowiednie warunki, sprzyjające samorealizacji wychowanków, tzn. ma im pomagać w ich rozwoju i dojrzewaniu. Szczególnie cenne w koncepcji humanistycznej są zalecenia związane z okazywaniem sobie wzajemnie akceptacji i rozumienia empatycznego, przyjmowania postaw autentyzmu, a także przywiązywanie wagi do rozmów przeprowadzonych z dziećmi i młodzieżą oraz tworzenie i pogłębianie więzi interpersonalnych między wychowawcami i wychowankami, jak również psychologiczne wspomaganie tych ostatnich.
Istotnym składnikiem psychologii humanistycznej jest teoria potrzeb rozwinięta przez Abrahama H. Maslowa. Mechanizmem sterującym ludzkimi zachowaniami są według niego potrzeby, pojmowane, jako brak czegoś, wywołujący jednocześnie dążenie do zaspokojenia tego braku. Potrzeby tworzą układ hierarchiczny "piramida" Maslowa, z którego wynika, że zaspokojenie potrzeb niższych jest warunkiem zaspokojenia potrzeb wyższych. Zaś główną siłą napędową działań człowieka jest samorealizacja aktualizuje potencjalne szanse jest to następna istotna cecha tej koncepcji. Maslow wyróżnił cechy ludzi samorealizujących się, które mi osobiście bardzo przypadły do gustu, ludzie ci:
Spostrzegają rzeczywistość obiektywnie i adekwatnie
Akceptują siebie i innych
Często są nonkonformistami( krytyczni wobec zasad, norm społecznych, zachowań)
Są zdolni do głębokich stosunków interpersonalnych
Mają postawę demokratyczną
Odróżniają cele od środków prowadzących do celu
Mają poczucie humoru
Są osobami twórczymi
Głównym celem psychologów humanistycznych jest badanie aktualnego doświadczenia i bezpośrednich przeżyć; w tym celu stosują oni wiele metod, wśród których dominują samo opis i samoocena. Jednostka najlepiej zna własne doświadczenia i dlatego jej wypowiedzi o sobie są w wysokim stopniu trafne. Wiele badań wykazało, że w wielu przypadkach sądy o własnych stanach emocjonalnych są zgodne z wynikami naukowych technik takich jak: testy projekcyjne, testy psychometryczne czy opinie doświadczonych klinicystów i ekspertów.
W wymienione cechy koncepcji humanistycznej spowodowały, że właśnie ona jest dla mnie najbardziej przekonująca i jej wybór starałam się uzasadnić najlepiej, jaki umiałam.
1