Czym różni się fizjoterapia od medycyny fizykalnej?
Różnica polega na tym że medycyna fizykalna nie jest postrzegana jako składowa rehabilitacji lecz stosowane w jej ramach czynniki fizyczne służą jako środek w leczeniu różnych chorób.
Czynniki fizyczne
- czynniki termiczne (biostymulacja promieniowaniem laserowym, ultradźwięki, pole magnetyczne, leczenie ciepłem i zimnem),
- czynnik fotochemiczny (promieniowanie nadfioletowe),
- czynnik elektrokinetyczny (prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości),
- czynniki elektrochemiczne (stały prąd elektryczny),
- czynniki mechaniczne i kinetyczne (wodolecznictwo).
Czynniki fizykalne stosowane w procesie fizjoterapii
1) leczenie ciepłem i zimnem
2) wodolecznictwo
3) światłolecznictwo
4) helioterapia
5) biostymulacja promieniowaniem laserowym
6) elektrolecznictwo
7) pola elektromagneyczne wielkiej częstotliwości
8) pola magnetyczne
9) ultradźwięki
10) wziewania
11) balneoterapia i klimatologia
Leczenie ciepłem:
Ciepłolecznictwo- Leczenie ciepłem, polega na dostarczeniu do ustroju energii cieplnej, głównie drogą przewodzenia i przenoszenia. Metody lecznicze, w których wykorzystuje się bodźce cieplne, znajdują szerokie zastosowanie w fizykoterapii i balneoterapii np.
- Łaźnia sucha szafkowa,
- Łaźnia sucha rzymska,
- Sauna,
- Zabiegi cieplne przy użyciu parafiny.
Leczenie zimnem:
Polega na obniżaniu temperatury tkanek. W zależności od rodzaju zastosowanej
metody oziębienie tkanek zachodzi drogą przewodzenia lub przenoszenia ich
energii cieplnej do użytego w danej metodzie środowiska oziębiającego
o odpowiednio niskiej temp. Zabiegi lecznicze z wykorzystaniem niskich
temperatur dzielimy na miejscowe - obniżenie temp. skóry i tkanek głębiej
położonych, i ogólne - oziębienie całego ustroju.
Wyróżniamy:
1) Zimne zabiegi miejscowe (zimne okłady lub zawijania, oziębienie przy użyciu ciekłego chlorku etylu oraz zabiegi wykonywane przy użyciu gazów chłodzących).
2) Ogólna terapia zimnem.
Ogólna terapia zimnem (krioterapia):
Do tego zabiegu używa się specjalnie skonstruowanych komór kriogenicznych
składających się z dwóch pomieszczeń: przedsionka (temp. ok.. - 60 °C) oraz
komory właściwej (temp. w zakresie - 110 °C do - 160 °C).
Wodolecznictwo:
Wodolecznictwo, zwane również hydroterapią, jest działaniem lecznictwa
fizykalnego, w którym wykorzystuje się oddziaływanie wody na ustrój. Może być
ona stosowana we wszystkich trzech jej stanach skupienia, a mianowicie: cieczy,
lodu oraz pary wodnej. Wybrane zabiegi wodolecznicze: kąpiele, natryski,
polewania, nacierania, okłady.
Światłolecznictwo:
Jest dziełem fizykoterapii, w którym wykorzystuje się promieniowanie
podczerwone, widzialne oraz nadfioletowe.
Biostymulacja promieniowaniem laserowym.:
Jest to jeden z nowych rozwijanych działów fizykoterapii w którym do celów
leczniczych wykorzystuje się promieniowanie laserowe. Słowo laser jest skrótem
angielskiego terminu „Light amplification by stimulated emission of radiation”, który
oznacza „wzmocnienie światła przez stymulowaną emisję promieniowania” Lasery
dzieli się według rodzaju zastosowania w nich ośrodka czynnego. Mogą być zatem
lasery: gazowe, półprzewodnikowe, cieczowe, z zastosowaniem ciała stałego
Helioterapia:
Helioterapią nazywa się wykorzystanie do celów leczniczych promieniowania
słonecznego. Światło słoneczne oddziałuje korzystnie i bodźcowo w wyniku
zachodzących w nim odczynów ogólnych (pobudzanie czynnościkrwiotwórczej,
zwiększanie odporności ustroju na zakażenia, działanie przeciwcukrzycowe).
Elektrolecznictwo:
Elektrolecznictwem lub elektroterapią nazywa się dział lecznictwa fizykalnego, w którym wykorzystuje się do celów leczniczych prąd stały oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości.
Elektrolecznictwo wykorzystuje:
- prąd stały do galwanizacji, jontoforezy i kąpieli elektryczno-wodnych,
- prąd małej częstotliwości (impulsowy) służy do wykonywania zabiegów diadynamicznych i elektrostymulacji,
- prądy średniej częstotliwości to prądy interferencyjne, mające podobne zastosowanie jak prądy diadynamiczne,
- prądy wielkiej częstotliwości służą do zabiegów diatermią krótkofalową, w tym impulsową.
Prąd stały:
Prądem stałym - nazywa się taki prąd elektryczny który w czasie przepływu nie zmienia kierunku ani wartości.
Prąd małej częstotliwości:
Pojęcie prądu małej częstotliwości jest bardo ogólne i obejmuje wiele prądów o różnych cechach charakterystycznych i różnym działaniu biologicznym. Zalicza się do nich prądy złożone z impulsów elektrycznych o różnym przebiegu i częstotliwości od 0,5 do 500 Hz.
Prądy średniej częstotliwości:
W elektroterapii coraz częstsze zastosowanie znajdują prądy średniej częstotliwości, w granicach, 1000-10000 Hz (zwykle od 2000-8000 Hz). Jest to uzasadnione: słabszym oddziaływaniem na receptory czuciowe, ograniczonym wpływem elektrochemicznym na tkanki,lepszym przenikaniem tych prądów w głąb tkanki.
Pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości.:
Istota leczniczego oddziaływania tych metod polega na wytwarzaniu w
tkankach ciepła. Dlatego też zabiegi w których na tkankach ustroju oddziałują
elektryczne, magnetyczne i elektromagnetyczne pola wielkiej częstotliwości,
noszą nazwę diatermii, czyli głębokiego przegrzania. W zależności oddługości fali wyróżniamy diatermię:
1) krótkofalową
2) mikrofalową.
Pola magnetyczne:
Pole magnetyczne przechodzi przez wszystkie struktury ustroju. Jest to technika bardzo słabo rozpowszechniona. Pole magnetyczne wpływa na układ krążeniowo-oddechowy.
Wyróżniamy:
Magnoterapia- leczenie polami magnetycznymi o wyższych wartościac indukcji. Stosujemy w chorobach zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa, reumatyzm, złamania kości, urazy sportowe, oparzenia, nerwobóle nerwu kulszowego.
Magnetostymulacja - terapia polami magnetycznymi o niskich wartościach indukcji. Metoda ta pojawiła się dopiero w 1992 roku. Stosowana w chorobach tj. Parkinson, stwardnienie rozsiane, Alzheimer, migreny.
Głównymi przeciwwskazaniami są: ciąża, choroba nowotworowa, gruźlica, nadczynność tarczycy, krwawienia
Ultradźwięki:
Ultradźwiękami nazywa się drgania mechaniczne o częstotliwości przekraczającej granicę słyszalności ucha ludzkiego. Uważa się, że skuteczność terapeutyczna ultradźwięków zależy od prawidłowego ustalenia wskazań do ich stosowania, doboru właściwej dawki oraz metody aplikacji. Wskazań do stosowani ultradźwięków jest wiele (szczegółowo ustala je lekarz). Ultradźwieki wywołuja w ustroju ludzkim wiele zmian spowodowanych działaniem w nich energii. Zmiany te mogą być miejscowe (pierwotne) i ogólne (wtórne).
Wziewania:
Wziewanie lub inhalacja to metoda lecznicza, polegającą na wprowadzeniu leków do układu oddechowego dzięki zastosowaniu urządzeń wytwarzających aerozole lecznicze o różnym stopniu rozproszenia. Dzięki tej metodzie możliwe staje się wprowadzenie do dróg oddechowych odpowiednich leków w ilości wywołującej żądany skutek leczniczy. Aerozole - układ koloidowy powstający w wyniku rozproszenia ciał stałych lub cieczy w ośrodku gazowym.
Ogólnie leki stosowane do wziewań można podzielić na następujące gr.
- leki rozkurczowe
- leki ułatwiające wykrztuszanie wydzieliny
- leki przeciwzapalne
- antybiotyki
Balneoterapia:
Balneoterapia jest działem lecznictwa, w którym wykorzystuje się naturalne tworzywa lecznicze, do których zalicza się lecznicze wody mineralne, gazy zawarte w niektórych zdrojach oraz peloidy.
Peloidy- występujące w przyrodzie tworzywa powstałe w wyniku naturalnych procesów geologicznych które po rozdrobnieniu i zmieszane z woda stosowane są do celów leczniczych w postaci kąpieli i okładów.
poprzez określenie lecznicze wody mineralne mamy na myśli wody poziemne, baktriologicznie i chemicznie bez zarzutu, o działaniu leczniczym udowodnionym na podstawie badań naukowych lub obserwacji lekarskiej. Zawierają składniki mineralne, gdzie wyróżniamy:
1) Makroskładniki
2) Mikroskładniki
Zapewne każdy zdaje sobie sprawę z tego, że naszej planecie spotykamy się z wieloma rodzajami wód, każda z nich ma swoje określone właściwości np.:
Wody alkaliczne
Wody radoczynne
Wody słone
Wody żelaziste
Wody jodkowe
Wody siarczkowe i siarkowodorowe
Wody zawierające węglan wapniowy i magnezowy oraz siarczan wapniowy
Klimatologia - Leczenie uzdrowiskowe:
Klimatologia jest nauką o klimacie, która bada przyczyny powstawania różnych typów klimatu, przedstawia różne cechy klimatu konkretnych obszarów, wyjaśnia przyczyny ich zróżnicowania i dokonuje regionalizacji klimatów na kuli ziemskiej .
Wykorzystaniem zjawisk klimatycznych w praktycznej działalności człowieka zajmuje się klimatologia stosowana, której działem jest bioklimatologia. Jednym z działów bioklimatologii jets klimatologia medyczna, której zadaniem jest ocena i analiza działających bodźcowo, konkretnych warunków klimatycznych ze względu na ich oddziaływanie na ustój ludzki.
Lecznictwo uzdrowiskowe w którym wykorzystuje się bodźcowe oddziaływanie na ustrój naturalnych tworzyw leczniczych. Celem tego lecznictwa jest leczenie chorób przewlekłych, rehabilitacja oraz utrwalanie uprzednio uzyskanych wyników leczniczych.