Biegunka przewlekła

• Biegunka utrzymująca się ponad
  10-14 dni

• Zazwyczaj konieczna jest hospitalizacja

Przyczyny biegunki przewlekłej

• upośledzenie trawienia, wchłaniania
  i wydzielania soków trawiennych w wyniku zatruć pokarmowych lub po doustnym podaniu leków

• Nieprawidłowe żywienie - błędy żywieniowe

• przewlekła choroba zakaźna

• wrodzony defekt enzymatyczny

• uszkodzenie morfologiczne kosmków, prowadzące do zmniejszenia powierzchni chłonnej jelit i a w konsekwencji do zaburzeń trawienia i wchłaniania wszystkich składników pokarmowych;

• wtórna alergizacja na antygeny pokarmowe;

• zaburzenia flory bakteryjnej przewodu pokarmowego;

• zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego

O czym trzeba przypomnieć sobie przed wizytą?

• dane o czasie trwania objawów,

• częstości oddawania stolców, ich konsystencji, barwie, domieszce krwi, śluzu i ropy.,

• jak długo dziecko było karmione piersią,

• kiedy wprowadzono do diety dziecka mieszanki
  i jakie,

• czy wprowadzenie ich miało wpływ na charakter stolców, przyrosty masy ciała dziecka,

• kiedy wprowadzono gluten;

• czy obserwuje się związek pomiędzy dietą dziecka a nasileniem objawów choroby

Badania

• Posiew stolca

• Morfologia

• Jonogram

• Gazometria

• pH

Celiakia

• Wrodzony zespół złego wchłaniania

• Choroba trzewna

• Niedorozwój peptydazy → brak trawienia glutenu

• Gluten - białko roślinne, występujące w zbożach: pszenicy, życie, jęczmieniu, owsie

• Ujawnia się między 6 m-cem, a 3 r.ż., mniej więcej miesiąc (4-6 tyg.) po podaniu produktów zbożowych

Charakterystyka

• objawy choroby (nieżyt żołądkowo-jelitowy), zanik kosmków jelitowych pojawiają się po wprowadzeniu do diety glutenu

• brak kosmków uniemożliwia prawidłowe wchłanianie wartościowych składników

• Konsekwencją zaburzeń we wchłanianiu
  i trawieniu są:

• niedokrwistość z niedoboru żelaza,

• niedobory białka, kwasu foliowego,

• niedobory witamin,

• wtórna nietolerancja dwucukrów czy alergia na pokarmy

Objawy

• 4-6 stolców na dobę

• stolce bardzo obfite, lśniące, spienione, tłuszczowe, przykra kwaśna woń

• widać niestrawione resztki pokarmowe

• charakterystyczny wygląd dziecka - duży, wzdęty brzuszek, cienkie rączki i nóżki

• zanik tkanki tłuszczowej

• skóra sucha

• zanik masy ciała - wyniszczenie organizmu

• zmiana psychiki dziecka - smutne, nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem, często płacze, drażliwe, może być ospałe, anemiczne, częściej chorować

• u dzieci: opóźniony wzrost i słaby rozwój mięśni

• u niemowląt - biegunka z odwodnieniem po pierwszym spożyciu glutenu

• Na ogół wykrycie przeciwciał, wystarcza do potwierdzenia podejrzenia choroby

• Potwierdzeniem choroby jest również biopsja jelita cienkiego, która pozostaje niezbędnym
  i w większości przypadków ostatecznym badaniem do postawienia diagnozy.

• Biopsję jelita cienkiego wykonuje się wprowadzając przez jamę ustną aż do dwunastnicy , sondę, która umożliwia pobranie, przez zasysanie przy pomocy strzykawki, maleńkiego wycinka górnej warstwy błony śluzowej (biopsja ssąca)

Leczenie

• eliminacja produktów zbożowych przez kilka lat, rzadziej przez całe życie (najczęściej do okresu dojrzewania)

• unikanie pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa (pieczywo, makarony, kluski, itp.)

Późno lub niesystematycznie leczona celiakia daje objawy przewlekłego niedożywienia, tj.

• niedobór wzrostu,

• opóźnienie wieku kostnego,

• skrzywienia kręgosłupa,

• krzywica,

• niedokrwistość,

• zanikowy nieżyt żołądka,

• zmiany skórne,

• opóźnienie pokwitania,

• zaburzenia emocjonalne

• drażliwość, trudności w skupieniu, czy wręcz apatia

Nabyte zespoły złego wchłaniania

Rozpoznawanie

• Poszukiwanie przyczyny choroby powinno opierać się na zasadach różnicowania z innymi jednostkami chorobowymi

• Kierując się obrazem klinicznym nietolerancję i alergię pokarmową należy podejrzewać tam, gdzie wykluczono inne przyczyny.

• Pomocniczą rolę pełnią testy skórne, badania krwi.

• Potwierdzeniem rozpoznania jest ustąpienie objawów po eliminacji szkodliwego produktu z diety i ich nawrót po próbie prowokacji (ponownego wprowadzenia pokarmu)

Pokarmy uczulające najczęściej

• jaja

• mleko

• orzechy

• soja

• ryby

• białka zbóż

• cytrusy

typowe objawy alergii pokarmowej

• reakcje skórne

• pokrzywka (obrzęk naczynioruchowy),

• atopowe zapalenie skóry,

• suchość skóry

• inne zmiany z towarzyszącym świądem

• reakcje z układu oddechowego

• utrzymujący się katar lub stale zatkany nos,

• zapalenia uszu

• nawracające infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych,

• obrzęk krtani,

• astma

• objawy żołądkowo-jelitowe

• kolka brzuszna

• wymioty i biegunka

• wzdęcia

• brak apetytu nieprawidłowe stolce (biegunki, zaparcia)

• bóle brzucha, nudności

• nieprawidłowy przyrost masy ciała

• reakcje neurologiczne

• ciągłe rozdrażnienie, nadmierna ruchliwość,

• zaburzenia snu,

• migrena, bóle głowy,

• reakcje uogólnione

• wstrząs anafilaktyczny (zagrożenie życia)

Leczenie

• Podstawę leczenia stanowi eliminacja szkodliwego pokarmu z diety dziecka.

• Dieta winna być w pewnych sytuacjach wspomagana lekami przeciwalergicznymi, przeciwhistaminowymi lub innymi lekami, które powodują ustąpienie objawów choroby

Diety eliminacyjne

• Zasadą stosowania diet eliminacyjnych jest usunięcie z jadłospisu podejrzanego produktu spożywczego na okres około 2 tygodni.

• Jeżeli w tym czasie objawy ustępują, to może to świadczyć o alergii wywołanej przez ten właśnie produkt.

• Należy pamiętać o wprowadzeniu składników zastępczych o równoważnych właściwościach odżywczych

!!!

• Należy pamiętać, aby wprowadzać jeden nowy produkt co 7-10 dni

• Porcje należy zwiększać powoli

• Pozwala to na obserwację reakcji ze strony organizmu dziecka

• W razie konieczności można usunąć z diety szkodliwy produkt

Najczęstsze wskazania do diet eliminacyjnych

• Nietolerancje i alergie pokarmowe

• Leczenie

• Diagnostyka

• Zapobieganie

• Zaburzenia trawienia i wchłaniania

Przejściowa nietolerancja glutenu

• Zastosowanie diety bezglutenowej w przypadku tych chorób przynosi z reguły dość szybką poprawę.

• Zalecanym czasem stosowania leczenia dietetycznego w przejściowej nietolerancji glutenu są 2 lata.

• Po tym okresie ponowne wprowadzenie do diety produktów zawierających gluten zazwyczaj nie powoduje nawrotu niepożądanych reakcji klinicznych oraz nie prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego

Dieta bezglutenowa

• Jej przestrzeganie powoduje regenerację kosmków jelitowych, tym samym ustępowanie niepożądanych objawów klinicznych.

• U dzieci z ostrym procesem chorobowym często w pierwszej fazie leczenia jest konieczne zastosowanie obok diety bezglutenowej także bezmlecznej, hipoalergicznej.

• Produktami bezglutenowymi są ryż, soja, kukurydza, proso, skrobia pszenna.

• Obecnie na naszym rynku jest cała gama produktów na bazie tych składników

Nietolerancja laktozy

• Laktoza jest cukrem znajdującym się w mleku.

• Obecny w jelicie cienkim enzym nazywany laktazą powoduje rozłożenie laktozy na cukry proste, które wchłaniają się poprzez ścianę jelita do krwioobiegu.

• w przypadku niedoboru laktazy część laktozy pozostaje niestrawiona

• Po przejściu do jelita grubego podlega ona procesom fermentacyjnym, będąc pożywieniem bakterii jelitowych.

• wynikiem tych procesów jest uwalnianie dużych ilości gazów jelitowych, uczucie wzdęcia brzucha, ból brzucha i biegunka.

• Ilość mleka i produktów mlecznych, które powodują objawy, może się bardzo różnić.

• Warto zwrócić uwagę na fakt, iż nietolerancję laktozy można zmniejszyć poprzez regularne przyjmowanie małych ilości produktów zawierających laktozę - w ten sposób pobudza się błonę śluzową jelit do produkcji laktazy

Zasady przygotowania mieszanek

• Zgodnie z zaleceniami producenta (płaskie firmowe miarki, odpowiednia temperatura wody)

• Czas otwartego opakowania 2-3 tygodnie

• Zgodnie z zaleceniami lekarza

• Przygotowywać bezpośrednio przed podaniem dziecku

• Nie podgrzewać i nie podawać ponownie

Hydrolizaty białkowe, preparaty sojowe

• Hydrolizaty kazeiny

• Nutramigen

• Pregestimil

• Hydrolizaty serwatkowe

• Alfare

• Bebilon PEPTI

• Bebilon PEPTI MCT

• Milumil HA

• Nan HA

• Hydrolizaty sojowe

• Bebiko sojowe

• Bebilon sojowy

• ProSobee

• Humana SL

• Isomil

5