4. Nietolerancja pokarmowa (alergia pokarmowa)

1.Def:

Nietolerancja pokarmowa - niepożądana reakcja po spożyciu pokarmu tolerowanego przez osobę zdrową.

Alergia pokarmowa - stan nadwrażliwości pokarmowej, w której mechanizm immunologiczny jest udokumentowany lub wysoce prawdopodobny

Tolerancja pokarmowa - swoiście zmniejszona wrażliwość przewodu pokarmowego na antygeny pokarmowe.

2. Informacje ogólne:

Dotyczy 8% dzieci w pierwszych 3 latach życia, potem maleje (2% późne dzieciństwo i u dorosłych). Alergeny pokarmowe - mogą przyczyniać się lub zaostrzać AZS, powodować poposiłkowy świst wydechowy u chorych na astmę, być przyczyną reakcji anafilaktycznych (nawet ½)!!

3. Najczęściej: alergia na białko mleka krowiego, białka jaja kurzego, orzeszki ziemne.

Klasyfikacja:

Nadwrażliwość niealergiczna (brak udziału mech. immunol)

- niedobory enzymatyczne

- reakcje biochem-metabol

- farmakologiczne

Nadwrażliwość pokarmowa

- IgE zależna

-IgE niezależna (t.II, III, IV)

- postacie mieszane (mech IgE zależny i IgE niezależny)

4. Wywiad - BARDZO DOKŁADNY - jaki pokarm, ilość, czas od wystąpienia objawów etc.

- zapytać czy: nasilone ulewanie, objawy GERD, bóle brzucha, kolki, biegunki, zaparcia, krew/śluz w stolcu)

-obj. ogólne: brak przyrostu masy ciała

- objawy OAS (oral allergy syndrom)

- współwystępowanie AZS, ANN, astmy, atopii w rodzinie

5. Bad. fizykalne:

IgE zależna: objawy do 2 h po pokarmie

Wstrząs anafilaktyczny, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, ostre wymioty, ostra biegunka, kolka, OAS, ostry nieżyt nosa, świst, stridor krtaniowy

IgE niezależna: kilkanaście godzin po pokarmie

Kontaktowe zapalenie skóry, ch. Duhringa, enteropatie wywołane białkiem pokarmowym, zapalenie alergiczne błony śluzowej jelita grubego, ch. trzewna, zespół Heinera (WTF???!!! - hemosyderoza płucna wywołana pokarmem)

Mieszana: AZS, eozynofilowe zapalenie przyłyku, żoł, jelit, astma oskrzelowa

6. Bad:

Testy wskazujące: punktowe testy skórne, oznaczenie IgE swoistych,

Testy potwierdzające: próby prowokacyjne z podwójnie ślepą próbą (złoty standard), dieta eliminacyjna (poprawa po 2-3 tygodniach)

7. Dgn różnicowa:

-nietolerancja dwucukrów

- wewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki

-enteropaie poinfekcyjne

- IBD (CD, CU, niespecyficzne zapalenie jelita grubego)

- przerost flory bakteryjnej

- uszkodzenie polekowe jelita cienkiego

- zespół jelita krótkiego

- nadwrażliwość na „dodatki” pokarmowe (benzoesan itp.)

8. Postępowanie:

Całkowita eliminacja pokarmu z diety na co najmniej 6 mscy lub na całe życie (gdy anafilaksja).

Niemowlętom wprowadzenie mieszanek o wysokim stopniu hydrolizy (w celu zapobiegania niedoborom białkowo - kalorycznym).

Profilaktyka:

- wyłączne karmienie piersią 4-6 mscy

- niemowlęta z grupy wysokiego ryzyka - gdy nie mogą być karmione piersią - mieszkanka hipoantygenowa

- pokarmy stałe nie powinny być wprowadzane przed 5 mies. życia