Uzasadnienie istnienia prawa, INNE KIERUNKI, prawo


„ Uzasadnienie istnienia prawa ”

Prawo jest pojęciem wieloznacznym i nie każdy kto tego słowa używa ma na myśli to samo. Są bowiem prawa przyrody, prawa ekonomiczne, jest prawo narodów do samookreślenia, prawo cywilne i przysługujące pracownikom prawo urlopu. Jedno jest natomiast pewne, a mianowicie to , że prawo jest niezbędnym elementem naszego życia i niejako jego regulatorem .

Prawo jest nierozerwalnie związane z państwem. Charakter i moc tych więzi znajduje wyraz w dość powszechnym poglądzie, że prawo nie może istnieć bez państwa - ośrodka najwyższej władzy. Wynika to z faktu, że integralną cechą prawa jest przymus, stanowiący zabezpieczenie jego przestrzegania. Przymusem zaś dysponuje państwo , które stwarza w tym celu specjalny aparat, zwany też aparatem przymusu. Istnienie prawa jest więc podstawowym warunkiem wypełniania przez państwo jego głównych funkcji. Ponadto państwo do regulacji stosunków społecznych posługuje się właśnie prawem. A prawo, to nic innego jak zespół norm ( reguł postępowania) o charakterze sformalizowanym , obowiązujących w danym państwie .

Rolą prawa jest z jednej strony umacnianie istniejących stosunków politycznych i społeczno - ekonomicznych państwa, a z drugiej kształtowanie nowych , zgodnych z wolą ustawodawcy . Prawo jest również ważnym czynnikiem regulacji życia politycznego i społeczno - gospodarczego. Ta ważna funkcja społeczna stanowi też uzasadnienie konieczności jego przestrzegania i zgodnego z przepisami prawnymi postępowania - nie tylko z obawy przed karą w przypadku jego naruszenia, lecz wypływającego ze świadomości, że bez prawa żadne państwo nie może istnieć. Znana prawnikom rzymska sentencja „ dura lex, sed lex ”- „twarde prawo , ale prawo ” zachowuje wciąż pełną aktualność.

Przyjmuje się , że są w państwie co najmniej dwie dziedziny życia społecznego wymagające uregulowania prawnego :

Właśnie ta druga dziedzina - sfera stosunków między państwem

i obywatelami - odgrywa istotne znaczenie w funkcjonowaniu państwa. Ujęcie bowiem działalności zarządzającej państwa w pewne ramy prawne ogranicza swobodę organów państwowych w posługiwaniu się przymusem oraz gwarantuje obywatelom poszanowanie ich swobód. Pozostawienie natomiast organom państwowym zbyt wielkiej swobody, przez zaniechanie uregulowania ich uprawnień i form działania, prowadzi często do wynaturzeń w działaniu organów państwowych, nadmiernego rozrostu ambicji w dziedzinie sprawowania władzy, i to nie tylko organu , lecz i poszczególnych funkcjonariuszy. Dotyczy to w dużej mierze administracji i organów jej podporządkowanych.

Przestrzeganie norm prawnych przez wszelkie organy państwowe jest ważnym czynnikiem przemawiającym za potrzebą istnienia prawa

w państwie. Szczególne znaczenie ma tu rygorystyczne stosowani się do przepisów prawnych organów uprawnionych do stosowania przymusu np. : policji oraz organów wymiaru sprawiedliwości.

Każde naruszenie prawa, przez wyżej wymienione organy państwowe, jest niezwykle niebezpieczne i z reguły może prowadzić do naruszenia swobód obywatelskich. Naruszenie przepisów prawnych przez organy reprezentujące państwo nie można usprawiedliwiać żadnymi względami. Organy państwowe powinny bowiem stać na straży przepisów prawnych danego państwa oraz przestrzegać tego prawa zarówno wtedy, gdy wypełniają swe ustawowe obowiązki , jak i wtedy gdy zmierzają do wyegzekwowania ciążących na obywatelach obowiązków.

Organy państwowe mogą działać tylko na podstawie obowiązujących przepisów i w zakreślonych przez nie granicach. Łamanie praworządności przez organy państwowe natychmiast podważa zaufanie społeczeństwa do aparatu państwowego , a jego odbudowa jest procesem trudnym

i wymagającym czasu.

Dlatego naruszenie obowiązujących norm prawnych powinno być szczególnie surowo karane. Niezbyt jeszcze odległa przeszłość dostarcza nam niezwykle wymownych przykładów potwierdzających konieczności istnienia przepisów prawnych i sprawowania skutecznej kontroli społecznej nad działalnością aparatu państwowego. Lekceważenie okazywane prawu przez organy państwowe może zwrócić się przeciwko samemu państwu, a ponadto demoralizuje liczne grupy danego społeczeństwa. Uczy społeczeństwo lekceważenia prawa i władzy państwowej, zaszczepia mu nihilistyczny stosunek do wszelkich reguł postępowania wobec innych. Natomiast świadomość, że organy państwowe działają w każdej sytuacji zgodnie z prawem obowiązującym w danym społeczeństwie , jest dla obywateli istotnym bodźcem , skłaniającym ich do postępowania i przestrzegania obowiązujących przepisów.

Sprawą niezwykle istotną jest również przestrzeganie prawa przez obywateli oraz różne organizacje społeczne . Stopień poszanowania prawa przez obywateli decyduje bowiem o ładzie państwa i jest jednocześnie wykładnikiem stopnia świadomości prawnej danego społeczeństwa. Prawo zapewnia również obywatelom ochronę przed czynami społecznie niebezpiecznymi ( np. : zabójstwami, kradzieżami , ). Ponadto prawo reguluje szeroki zakres stosunków pracy. Dzięki czemu pracownicy

i pracodawcy mają zapewnione określone prawa i obowiązki im przysługujące.

Ważną rolę prawo odgrywa w gospodarce rynkowej , gdzie normy prawne regulują stosunki zachodzące pomiędzy jednostkami prowadzącymi działalność gospodarczą ( spółki prawa handlowego ) ,

a więc między przedsiębiorstwami, kupcami itp.

Prawo reguluje stosunki z różnych dziedzin życia społecznego : administracji, gospodarki, kultury, nauki, zdrowia itp. Za pomocą norm prawnych reguluje się również stosunki między państwami, organami państwowymi, przedsiębiorstwami, spółkami oraz stosunki między ludźmi.

Reasumując powyższe rozważania można powiedzieć, że praworządność w państwie jest czynnikiem niezbędnym w jego prawidłowym funkcjonowaniu i jego nierozerwalną częścią. Prawo jest także elementem, który niejako stwarza atmosferę zaufania i daje każdemu obywatelowi pewność, że jego prawa będą respektowane i chronione,

a jego obowiązki - podobnie jak obowiązki innych - skrupulatnie egzekwowane. Stwarza to poczucie zależności od prawa , a nie od woli tego czy innego funkcjonariusza reprezentującego organy państwowe.

Opracowano na podstawie :


Wyszukiwarka