Scharakteryzuj czynniki kulturowe stanowiące podstawę dla powstania kapitalizmu.
- czynniki kulturowe:
indywidualizm i głód sukcesu Europejczyków
likwidacja barier religijnych w gospodarce (reformacja)
DAWNIEJ
ograniczenie dni pracy w święta i niedziele
Kościół sprzeciwiał się lichwie - potępiał kredyt
Kwestia bogacenia niemile widziana - urodziłeś się chłopem, musisz nim zostać. Gloryfikacja ubóstwa, umartwiania, żebrania
Protestantyzm (brak kultu maryjnego, zakaz spożywania alkoholu, dopuszczał kredyt na uczciwy procent) zmienił podejście do bogacenia się „Bogaćcie się bo to miłe Bogu”, powodzenie na ziemi to przychylność Boga. Wzywa się do wytężonej pracy, potępia żebractwo i nieróbstwo, wzywa do skromnego życia - ale nie ascezy. Człowiek ubogi jest sam sobie winien.
Tam gdzie w kraju panował protestantyzm region był lepiej rozwinięty.
Likwidacja barier kościoła popchnęła gospodarkę do przodu
racjonalizm i świecki światopogląd
oświata, rozwój nauki i techniki (instytucjonalizacja postępu)
społeczna otwartość na zmiany - przezwyciężenie oporów przed „nowym” (na początku dotyczyła tylko elit)
Scharakteryzuj związki pomiędzy gospodarką a procesami demograficznymi w I i II fazie przejścia demograficznego Blackera.
I faza przedindustrialna
Wysoki poziom rodności i umieralności i mały przyrost naturalny (głód, wojny, choroby - głównie zakaźne - epidemie)
Naturalny proces reprodukcji
Społeczeństwo preindustrialne (rolnicze)
Musiało rodzić się dużo dzieci gdyż była duża umieralność (co 3 dziecko nie dożywało 1 roku życia, co 2 dziecko dożywało 5 roku życia)
Dziecko przynosiło dochód - było siłą roboczą. Dziecko było zabezpieczeniem na starość (współczynnik dzietności ok. 6 dzieci na kobietę)
Czynniki kulturowe - kościół zachęcał aby było dużo dzieci gdyż to gwarantowało dochód dla kościoła (wszystkie sakramenty wiązały się z opłatami)
Rodzina liczna była bogatsza i cieszyła się szacunkiem i uznaniem
Długość życia nie przekraczała 45 lat
Między I i II fazą - początek rewolucji przemysłowej ok. 1750r.
II faza industrialna
Gwałtowny spadek umieralności na skutek rewolucji:
przemysłowej
pojawiły się w masowej sprzedaży tanie: mydło, pościel, bielizna → podniesienie poziomu higieny (dawniej nie było toalety i nie myli się)
pojawiły się żeliwne rury wodociągowe i kanalizacyjne
początkowo dzieci zatrudniane są w fabrykach później tego zakazano
agrarnej
więcej żywności
ludzie żyją coraz dłużej (więcej dzieci przeżywa)
naukowo oświatowej
dowiedziano się jak człowiek się odżywia, jak krąży krew itd., uważano, że człowiek jest jak mechanizm i można go naprawić
w XIX wieku pojawiają się w medycynie leki znieczulające i gazy znieczulające, rozweselające pochodzenia roślinnego, później także pochodzenia syntetycznego
w 1874 rok pojawia się oparta na kwasie salicynowym aspiryna, później sólfamidyny, antybiotyki (penicylina), witaminy itd.
Nauczono się walczyć z epidemiami - pod koniec XVII wieku z czarną ospą (Edward Jener wynalazł nieświadomie szczepionkę), w XIX wieku świadomie szczepionkę stworzył Pasteur, odkrył także bakterie - odkrycie te były przełomem w medycynie
Pojawiają się zdjęcia rendgenowskie, tomografy, wszystko się doskonali, odkryto grupy krwi
W połowie XIX wieku stwierdzono, że lekarze przed i po zabiegu powinni myć ręce. Pojawiają się środki odkażające - karbon i lizon
Rodność jeszcze długo jest niezmienna potem zaczyna wolno spadać na skutek zakazu zatrudniania dzieci w fabrykach - dziecko przestało być siłą roboczą
Współczynnik dzietności 4,5-6,0 dzieci na kobietę
Przeciętna długość trwania życia zawiera się w granicach 45-65 lat