Pojęcie elastyczności popytu
Elastyczność cenowa popytu
Pojęcie i mierzenie elastycznośći cenowej popytu
Rodzaje popytu np. kryterium elastyczności - przykłady, wykresy,
Wpływ elastyczności cenowej na dochód
Elastyczność dochodowa popytu
Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu
Elasyczność cenowa podaży
Przydatność współczynników elastyczności
pojęcie elastyczności
Elastyczność popytu jest to miara procentowej zmiany popytu w stosunku do procentowej zmiany czynnika, który wpływa na popyt ( cena i dochód)
Zmiany popytu dokonują się w tym samym kierunku co zmiany dochodów i w odwrotnym kierunku niż zmiany cen.
2. elastyczność cenowa popytu
pojęcie i mierzenie
jest to stosunek procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany ceny. Wskaźnik elastyczności cenowej popytu informują o procentowych zmianach popytu przy 1% zmainach cen.
Ep = ( - 1)
Ponieważ współczynniki elastyczności są ujemne z uwagi na odwrotna relację popytu i ceny nalezy tu współczynnik pomnozyc przez (-1) wtedy unikniemy wielkośći ujemnej przy liczeniu tej elastycznosci.
W konsekwencji dodatni wskaźnik wskazuje na normalną relację popytu i ceny (wzrost ceny, spadek popytu i odwrotnie .natomiast wskaźnik ujemny wskazuje na nienormalna sytuację tzn.wzrost ceny powoduje wzrost popytu.
Np.
rodzaje popytu wg.kryterium elastyczności
popyt neutralny (proporcjonalny) Ep=1 (elastyczność wynosi 1)
informuje o tym, że wzrost ceny o 1% powoduje spadek popytu o tyle samo czyli o 1%, stąd nazwa.
Dotyczy produktow: lepsze gatunki żywności d
lub dobra trwałego użytku.
p
popyt elastyczny silnie reaguje na zmianę ceny Ep>1
wzrost ceny o 1% powoduje spadek popytu więcej niż o 1% i odwrotnie (większa relacja ceny niz popytu)
dotyczy towarów luksusowych 200
150
100
50
10 20 30 40 p
popyt nieelastyczny 0 < Ep <1
wzrost ceny o 1% powoduje spadek popytu mniej niż 1 i odwrotnie. Popyt spada wolniej niż cena.
Dotyczy: niektóre dobra użytkowe ale bez luksusu, d
podstawowe dobra 200
175
150
125
100
popyt sztywny Ep = 0 50
popyt nie reaguje na zmianę cen. 25
Dotyczy: sól, trumny 5 10 15 20 p
d
200
p
Wspólczynniki których wartości sa ujemne wskazują na nietypową reakcję popytu i ceny ( wzrost ceny powoduje wzrost popytu :snobizm,moda)
W elastyczności popytu wartości ujemne równiż dzielimy na te rodzaje wg. kryterium elastyczności:
popyt neutralny Ep = -1
popyt elastyczny Ep < -1
popyt nieelastyczny -1< Ep < 0
c) Wpływ elastyczności rynkowej na dochód sprzedawcy
Ep = 1 jeśli cena rośnie p popyt się zmniejsza o taki sam czyli:
p TR = const
p TR = const
Ep > 1 p d TR p - cena
d - popyt
p d TR TR - cały przychód
0 < Ep < 1
p d TR
p d TR
Ep = 0
p d TR
p d TR
Ep < 0
p d TR
p d TR
elastyczność cenową popytu określa:
Osiągalność substytutów,
Ważność produktu dla konsumenta,
Wielkość zmian cen (popyt jest bardziej elastyczny przy cenach wysokich)
3. Elastyczność dochodowa popytu.
jest to stosunek względnej, procentowej zmiany popytu do względnej, procentowej zmiany dochodu.
Elastyczność dochodowa jest zazwyczaj dodatnia, gdyż dochód i popyt zmieniaja się w tym smym kierunku. Odnosi sie ona do dochodu o określonej wysokości i ulega zmianie odpowiednio do zmian poziomu dochodów. Przy wzroście dochodu towary luksusowe mogą stać się atr.pierwszej potrzeby.
Należy pamiętać, że w przypadku dóbr elementarnych, najtańszych, wraz ze wzrostem dochodów popyt ulega względnemu lub absolutnemu zmniejszeniu. Wówczs współczynnik elastyczności dochodowej będzie ujemny.
Rodzaje popytu ze względu na elastyczność:
Popyt neutralny Em = 1
Zmiana dochodu o 1% powoduje zmiane popytu o 1%
Popyt elastyczny Em > 1
Zmiana dochodu o 1% powoduje zmiane popytu o więcej niż 1%
Popyt nieelastyczny Em < 1
Zmiana dochodu o 1% powoduje zmianę popytu o mniej niż 1%
Popyt sztywny Em = 0
Zmiana dochodu nie wywołuje zmiany popytu
Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu.
Jest to relacja względnej, procentowej zmiany popytu na jedno dobro do względnej, procentowej zmiany cen innego dobra.
Występują w przypadku dóbr komplementarnych i substytucyjnych:
dobra komplementarne : jeżeli cena dobra Y (np.cena benzyny) rośnie o 1% to popyt na dobro X (samochody) spada o jakiś %
dobro substytucyjne : jeżeli cena jednego dobra Y (masła) rośnie o 1% to popyt na inne dobro X (margarynę) rośnie
5. Elstyczność cenowa podaży.
Jest to relacja procentowej zmiany podazy do procentowej zmainy ceny.
S-podaż
Elastyczność podaży względem ceny jest zazwyczaj dodatnia tzn, że wzrost ceny powoduje wzrost podaży i odwrotnie (relacja pozytywna)
W przypadku nietypowej relacji współczynnik przyjmuje wartośćujemną (relacjenegatywna)
6. Przydatność współczynników elastyczności.
Elastyczność popytu wpływa na decyzje producentówponieważ zmiany cen wpływaja na popyt i wielkość obrotów (informacje o polityce cenowej)
Współczynniki elastyczności maja duze znaczenie dla polityki interwencyjnej państwa. (np.w sprawach polityki podatkowej, dotyczy to produktów VAT, akcyza, które powodują wzrost cen).
Zmiana cen w różnym stopniu wpływa na popyt na te dobra (zalezy od elastyczności popytu). Państwo musi pamiętać, że popyt na dobra będące przedmiotem opodatkowania nie jest niewyczerpalny.
Krzywa Laffera pokazuje zależność stopy podatkowej i dochodów budżetowych
Dochody z podatku
Dla budżetu
B max
A C
r0 r1 r2 stopy podatkowe
przy niskiej stopue r0 jej wartość moze doprowadzić do wzrostu przychodów. Po przekroczeniu punktu B dalszy wzrost opodatkowania powoduje spadek przychodów podatkowych