Wstępna analiza finansowa Mars Polska Sp. z o. o. obejmująca lata 2004-2008

Mars Polska Sp. z o.o. (do 21.06.2007 Masterfoods Polska Sp. z o.o.) jest samodzielnie działającą polską firmą będącą oddziałem korporacji Mars. Zmiana nazwy stanowiła część globalnej kampanii zjednoczenia wszystkich przedsiębiorstw korporacji Mars Inc. pod jedną nazwą. Oddział istnieje od 1992 roku. Działalność spółki obejmuje produkcję, marketing i sprzedaż słodyczy, dań gotowych oraz jedzenia dla zwierząt domowych.

Dorobek firmy to 640 marek - 75 z nich to marki globalne, znane na całym świecie. Są liderem rynku karmy dla zwierząt (Pedigree®, Whiskas®, Chappi®, Kitekat®, Frolic®, Perfect Fit®, Profilum®, Sheba®, Cesar®), wiodącym producentem słodyczy (Mars®, Snickers®, Twix®, Bounty®, Milky Way®, M&M's®, Dove®, Skittles®, Maltesers®) i dań gotowych (Uncle Ben's®, Dolmio®).

Produkcja odbywa się w odrębnych kompleksach produkcyjnych pod Sochaczewem - dwóch fabryk - karmy dla zwierząt w Kożuszkach Parcel oraz słodyczy i napojów mlecznych w Janaszówku.

W badanym okresie wartość majątku spółki wzrosła o 12% (w 2008 roku w stosunku do 2004 roku). Zwiększanie się sumy bilansowej świadczy o dynamicznym rozwoju firmy. Z danych zawartych w bilansie analitycznym wynika, że na przestrzeni badanego okresu struktura majątkowa analizowanej spółki nie ulega zbyt dużym zmianom. Udział aktywów stałych w aktywach ogółem wzrósł z 42,39% do 45,53% na rzecz zmniejszenia aktywów bieżących z 57,61% do 54,47%. W strukturze dominuje majątek obrotowy. Charakteryzuje się on zdecydowanie szybszą rotacją niż majątek trwały. To praktycznie oznacza dla przedsiębiorstwa wcześniejsze odzyskiwanie zaangażowanych kapitałów oraz możliwość generowania wyższych przychodów.

Wartości niematerialne i prawne mają niewielki udział w aktywach stałych. Wynika to z charakteru prowadzonej działalności. W 2005 roku wystąpił spadek o 73,19% w stosunku do poprzedniego roku, natomiast w 2006 roku zaobserwowaliśmy wzrost rzędu 130,90% tego składnika majątku. Było to spowodowane wdrożeniem nowego systemu księgowego oraz analizy aktywów trwałych. W konsekwencji czego nastąpiła zmiana dotycząca grupowania środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Kolejna zmiana w 2008 roku (spadek o 8,52%) była prawdopodobnie konsekwencją odpisów amortyzacyjnych.

W aktywach stałych dominującą pozycję stanowią rzeczowe aktywa trwałe, stanowiące na koniec 2008 roku 36,73% aktywów ogółem. Wśród tego składnika aktywów stałych największy udział mają budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowo-wodnej oraz urządzenia techniczne i maszyny. Wynika to z profilu prowadzonej działalności, czyli wytwarzania i sprzedaży produktów konsumpcyjnych.

W badanym okresie występuje nieznaczna tendencja wzrostowa wartości budynków, lokali i obiektów inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem roku 2008, w którym nastąpiło zbycie części rzeczowych aktywów trwałych. Warto zauważyć, że w 2007 roku nastąpił wzrost wartości budynków, lokali itp. o 13,15% wynikający z przyjęcia do używania wykonywanych w ramach budowy środków trwałych. Z analizy dynamiki środków trwałych w budowie wynika cykliczna zmienność ich wartości (kolejno: spadek o 2,25%, wzrost o 115,58%, spadek o 86,63% i wzrost o 128,92%). Może to być spowodowane rozpoczynaniem nowych inwestycji w środki trwałe oraz przekazywaniem do użytkowania środków trwałych lub ulepszeń, będących wcześniej w trakcie budowy np. hal, magazynów, biur.

Dynamika wartości urządzeń technicznych i maszyn wykazuje tendencję spadkową (od spadku o 3,12% w 2005 roku do spadku o 8,24% w 2008 roku). Jedynie w 2007 roku nastąpił wzrost o 4,33% będący konsekwencją nabycia przez spółkę tych składników, prawdopodobnie w celu wyposażenia nowo wybudowanych fabryk, hal.

Badany okres charakteryzuje się systematycznym spadkiem należności długoterminowych (o 90,1% w 2008 roku w stosunku do roku 2004). Co może być spowodowane regularnymi spłatami udzielonych pożyczek długoterminowych wykazywanych w rachunkach przepływów pieniężnych.

W 2008 roku w strukturze aktywów stałych pojawiają się inwestycje długoterminowe w postaci udzielonych pożyczek jednostkom powiązanym (stanowiąc 4,29% ogółu aktywów).

W strukturze aktywów bieżących największy udział mają należności krótkoterminowe i zapasy. Wśród zapasów największy udział mają materiały, produkty gotowe i towary. Dynamika składników zapasów rok do roku ma charakter zmienny. Warto wspomnieć o zmianach w roku 2007, gdzie 2,02% spadek materiałów mógł być związany ze znacznym wzrostem produktów gotowych (o 22,71%) oraz wzrostem stanu towarów (o 35,51%). Sądzimy, że miało to związek ze znacznym wzrostem eksportu (w kwocie 500 mln zł) do krajów Europy Centralnej, Zachodniej i na Bliski Wschód (Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie).

Na koniec 2008 roku należności krótkoterminowe stanowiły 24,4% ogółu aktywów. Od 2007 roku nastąpił wzrost należności z tytułu dostaw i usług o kwotę 24.239.261 zł. Świadczyć to może o istnieniu pewnych problemów z terminowym ściąganiem należności, albo o liberalnej polityce kredytowej wobec odbiorców w celu zwiększenia sprzedaży, a tym samym udziału w rynku (co potwierdza wzrost przychodów ze sprzedaży).

Inwestycje krótkoterminowe mają również spory udział w aktywach bieżących. W badanym okresie (za wyjątkiem 2007 roku) ich udział wzrósł, stanowiąc w roku 2008 ok. 14,5% ogółu aktywów. Spadek środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych w 2007 roku o 54,62% względem 2006 roku mógł być związany z koniecznością finansowania takich pozycji jak zapasy, środki trwałe, czy wartości niematerialne i prawne, jak również istotne znaczenie miało ujednolicenie w 2007 roku nazwy oddziałów Mars oraz włączenie w struktury spółki Mars firm: Nutro i Greenies.

Na początku analizowanego okresu spółka była finansowana w ok. 63% kapitałem własnym a w 37% kapitałami obcymi. W spółce Mars w latach 2004 - 2008 dynamika zmian kapitałów odzwierciedla znaczne obniżenie kapitałów własnych.

Należy podkreślić, iż kapitał zakładowy nie ulegał zmianom, utrzymując się na poziomie 187.064.000 zł. Warto zaznaczyć, że spółka chwali się niezależnością i nadal jest w rękach rodziny założycieli.

Wzrost kapitału zapasowego w 2005 roku spowodowała wpłata z tytułu podziału zysku netto w kwocie 59.477.526 zł. Znaczący spadek kapitału zapasowego o 68,64% w 2006 roku i o 99,19% w 2007 roku wynikał z wypłaty dywidendy w wysokości odpowiednio 100.000.000 zł i 45.687.775 zł.

Pojawienie się kapitału rezerwowego w 2006 roku oraz jego wzrost w 2007 roku był konsekwencją przekazania części wypracowanego zysku netto. Natomiast w 2008 roku dokonano zarówno wypłaty zaliczki na poczet dywindendy w kwocie 48.000.000 zł, jak również zwiększenia z tytułu podziału zysku netto w kwocie 23.874.274 zł.

Kapitał obcy spółki tworzą głównie zobowiązania bieżące (stanowiąc w 2008 roku 56,26% ogółu pasywów) w szczególności z tytułu dostaw i usług. Wzrost kapitałów obcych długoterminowych był w dużej mierze efektem wzrastającej długoterminowej rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne.

Niepokojący jest fakt wzrostu udziału zobowiązań krótkoterminowych w całkowitych pasywach. Należy także podkreślić, iż znacząca część zobowiązań spółki jest denominowana w walutach obcych, co będzie miało istotne znaczenie dla kształtowania się wyniku na działalności finansowej (dodatnie / ujemne różnice kursowe).

W latach 2004 - 2008 największy, bo średnio ponad 98% udział w całkowitych przychodach miały przychody ze sprzedaży. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest: specyfika firmy, która zajmuje się wytwarzaniem i sprzedażą produktów konsumpcyjnych. Przychody ze sprzedaży generowane przez spółkę Mars Polska wzrosły w analizowanym okresie o ok. 6,5%, co mogło się wiązać z wprowadzaniem nowych produktów na polski rynek, takich jak: Milky Way Minute czy Mars Delight. Nowe produkty oraz silne wsparcie medialne pojawiły się w okresach, które do tej pory uważane były za mniej atrakcyjne (grudzień, styczeń).

Należy zaznaczyć, że ok. 40% ogółu przychodów stanowią przychody ze sprzedaży od jednostek powiązanych, co może być konsekwencją bardzo rozbudowanej struktury organizacyjnej spółki i licznych powiązań finansowo - organizacyjnych z innymi przedsiębiorstwami działającymi w danej branży.

Główny udział w strukturze kosztów stanowią koszty działalności operacyjnej, co wynika ze specyfiki branży w jakiej działa spółka ( stanowiąc średnio w badanym okresie ok. 99% ogółu kosztów). Konkurencja na rynku była bardzo ostra, o czym świadczyły między innymi dynamicznie rosnące nakłady na media, które wzrosły o ponad 70% w stosunku do roku 2005. Intensyfikacja działań promocyjnych spowodowała wydłużenie tradycyjnych sezonów sprzedażowych.

Koszty finansowe spółki są generowane głównie przez odsetki, a także wynikają z ujemnych różnic kursowych (które mają cykliczny charakter), podobnie także przychody finansowe (z odsetek i dodatnich różnic kursowych).

Wynik ze sprzedaży w badanym okresie rośnie (z 27.774.724 zł w 2004 roku do 106.506.460 zł w 2008 roku), choć w 2007 roku nastąpił spadek o 35,84%, będący skutkiem większego wzrostu kosztów działalności operacyjnej względem przychodów ze sprzedaży. W badanym okresie spółka nie zanotowała zdarzeń nadzwyczajnych, zarówno strat jak i zysków.

Dynamika wyniku netto na przełomie analizowanego okresu ma zmienny charakter. W 2005 i 2007 roku uwidacznia się spadek odpowiednio względem poprzednich lat, ale już w 2008 roku dynamika wzrasta aż o 44,78%, na co niewątpliwie przełożyło się połączenie spółki Mars z firmą Wrigley, ujednolicenie nazwy oraz wzrastający eksport.

Największy negatywny wpływ na wynik finansowy netto miała pozostała działalność operacyjna spółki, na której firma w każdym roku ponosiła stratę. Rekordową stratę na tej działalności spółka poniosła w 2005 roku (strata w wysokości 16.253.553 zł), czego powodem może być wspieranie przez Mars wielu inicjatyw społeczności lokalnej, współpraca z ponad 170 organizacjami społecznymi na terenie całej Polski.

Analiza wstępna rachunku przepływów pieniężnych

Wyszczególnienie	Lata
		2004	2005	2006	2007	2008
Działalność operacyjna	+	+	+	+	+
Działalność inwestycyjna	-	-	-	-	-
Działalność finansowa	+	-	-	-	-

Z analizy przedstawionych wyżej przypadków wynika, iż w 2004 roku strumień operacyjny, mimo, że dodatni, nie był wystarczający, aby pokryć inwestycje. Dlatego ekspansja inwestycyjna była finansowana z wykorzystaniem źródeł zewnętrznych - kredytów i podniesienia kapitału własnego. Jest to typowa sytuacja dla przedsiębiorstw rozwijających się, wchodzących w nowe segmenty rynku.

W kolejnym latach przedsiębiorstwo generowało wystarczająco duży strumień środków z działalności operacyjnej, aby prowadzić działalność inwestycyjną oraz wywiązywać się z zobowiązań w stosunku do wierzycieli (spłaty kredytów) oraz właścicieli (dywidendy). Tego typu sytuacja cechuje firmę dojrzałą, odnoszącą sukcesy na rynku, głęboko w nim osadzoną.

Na przestrzeni badanych lat różnica pomiędzy zyskiem netto a nadwyżką pieniężną jest cały czas dodatnia (w granicach od 9 261 309 do 88 081 835 zł.), jednak następowały wahania jej wartości. W 2005 oraz 2008 roku wystąpiły spadki tej różnicy. Wynikało to ze wzrostu przepływów pieniężnych netto, spowodowanego głównie poprzez gwałtowny przyrost wyniku przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej. W analizowanym okresie spółka posiada znaczną i rosnącą (z 40 050 109 zł do 178 342 015 zł) zdolność do generowania dodatnich przepływów pieniężnych w działalności operacyjnej (jedynie w 2007 roku odnotowano spadek). Wielkość dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej pokrywa ujemne przepływy pieniężne z działalności finansowej i inwestycyjnej (za wyjątkiem roku 2007, w którym odnotowano ujemne przepływy pieniężne netto w wysokości -34 207 561 zł). W latach 2004-2008 spółka ponosi ujemne przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej (średnio ok. 45 mln zł), wynikające w dużej mierze z wydatków na nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych a także z tytułu udzielonych pożyczek. Również przepływy pieniężne z działalności finansowej od 2005 roku są ujemne i wynikają głównie z wypłat dywidend.

Przy ocenie wyników finansowych spółki należy także wziąć pod uwagę czynniki jakościowe. Zgodnie z informacjami dotyczącymi spółki, w latach 2004 - 2008 największy wpływ na ostateczne wyniki finansowe firmy miały takie elementy jak:

- marzec 2005 - ogłoszenie przez Mars Inc. planu restrukturyzacji, zakładającego zwolnienie 1 tys. pracowników w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji oraz przeniesienie części produkcji m.in. do Polski,

- 2005 rok - zmiana szaty graficznej batona NoName (grupa docelowa - młodzież),

- styczeń 2006 - firma wprowadziła na rynek nowość — Poranną Przekąskę Milky Way Minute (grupa docelowa - kobiety, matki 25 - 40 lat),

- w 2006 roku kampania dla marki M&M's, wykonana przez firmę BBDO (miała dwojaki charakter: przypomnienie o marce i wprowadzenie nowych opakowań, związane ze zmianą pozycjonowania M&M's w Polsce i "postarzeniem" grupy docelowej),

- koniec 2006 - pojawienie się nowego produktu (Mars Delight) na rynku,

- od czerwca 2007 - Masterfoods Polska sp. z o.o. zmieniło nazwę na Mars Polska Sp. z o.o.,

- kwiecień 2008 - na polskim rynku telekomunikacyjnym pojawił się nowy wirtualny operator komórkowy, który będzie działał pod marką Snickers Mobile,

- 2008 rok - otwarcie nowego biura w centrum Warszawy,

- 2008 rok - połączenie firm Wrigley i Mars, Inc.,

- kampanie reklamowe (np.: Twix'a; Dove - ostatnia),

- wspieranie wielu inicjatyw społeczności lokalnej, współpraca z ponad 170 organizacjami społecznymi na terenie całej Polski.

1

---