Nowotwory krtani diagnostyka i zasady leczenia
Dr med. Paweł Burduk
Klinika Otolaryngologii
Epidemiologia nowotworów złośliwych krtani
Nowotwory złośliwe krtani występują z częstością 2-4% wszystkich nowotworów
Znacznie częściej u mężczyzn niż kobiet
Czynnikami kancerogennymi są tytoń i alkohol
W ogromnej większości są to nowotwory nabłonkowe
Nowotwory krtani
Pierwsze początki diagnostyki raka krtani sięgają przełomu wieków XIX i XX
1855 Manuel Garcia - ojciec laryngoskopii
Dalsze doskonalenie techniki 1857 Czermak w Budapeszcie (sztuczne oświetlenie), 1859 Mackenzie
Początki lat 60-tych XX wieku Oscar Kleinsasser - mikrolaryngoskopia
Lata 70-te XX wieku Ikeda wprowadza laryngofiberoskop
Nowotwory krtani - diagnostyka
Badanie kliniczne: chrypka, duszność, ból, trudności w połykaniu, guz na szyi
Badania endoskopowe: laryngoskopia pośrednia i bezpośrednia, stroboskopia, mikrolaryngoskopia, endoskopia kontaktowa (1% rr. wodny błękitu metylenowego i obserwacja przez mikrokoplohisteroskop Hamou - 60 i 150 krotne pow. Obserwacja in vivo i in situ komórek
Stroboskopia
Z efektem fluoroscencji - obszar podejrzany nie wybarwia się
Mikrolaryngoskopia
Mikrolaryngoskopia - guz lewej połowy krtani i guz z zajęciem zachyłka gruszkowatego
Mikrolaryngoskopia
Naciek obejmujący lewy fałd głosowy, kieszonkę i fałd rzekomy
Mikrolaryngoskopia
W przedniej części fałdu głosowego prawego gładka zmiana o charakterze raka płaskonabłonkowego
Mikrolaryngoskopia
Naciek o nierównej powierzchni na prawym fałdzie głosowym
Mikrolaryngoskopia
Naciek zajmujący na całej długości fałd głosowy lewy
Mikrolaryngoskopia
Naciek obejmujący okolice spoidła przedniego
Mikrolaryngoskopia
Naciek zajmujący spoidło tylne, nalewki
Mikrolaryngoskopia
Naciek zajmujący językową powierzchnię nagłośni
Mikrolaryngoskopia
Naciek zlokalizowany w zachyłku gruszkowatym po stronie prawej
Mikrolaryngoskopia
Naciek lewego fałdu głosowego na całej długości i schodzący do okolicy podgłośniowej
Mikrolaryngoskopia
Zmiana zajmująca zachyłek gruszkowaty, nalewkę, fałd nalewkowo-nagłośniowy lewy
Nowotwory krtani - diagnostyka
Badanie histopatologiczne
Cytologia złuszczeniowa
Badania obrazowe: tomografia krtani w czasie oddechu i fonacji, laryngografia, TK, NMR, PET, angiografia
Badania genetyczne
Diagnostyka histopatologiczna
Rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale) jest najczęściej stwierdzanym nowotworem złośliwym krtani - 90% :
1. Rak przedinwazyjny (ca in situ)
ograniczony do nabłonka
2. Rak inwazyjny (naciekający)
naciekanie podścieliska
Diagnostyka histopatologiczna
Stopień dojrzałości:
I - rak wysoko dojrzały G1
II - rak średnio dojrzały G2
III - rak nisko dojrzały G3
Nowotwory krtani
klasyfikacja - TNM
Nagłośnia
T1 - guz ograniczony do jednej okolicy nagłośni, z zachowaną ruchomością fałdów głosowych
T2 - więcej niż jedno umiejscowienie nadgłośni lub głośni z zachowana ruchomością fałdów
T3 - guz ograniczony do krtani z upośledzeniem ruchomości lub unieruchomieniem fałdów głosowych i/lub naciekaniem okolicy zapierściennej, przyśrodkowej ściany zachyłka gruszkowatego lub przestrzenie przygardłowej
T4 - guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki, gardło środkowe, tkanki miękkie szyi
Nowotwory krtani
klasyfikacja - TNM
Głośnia
T1 - guz ograniczony do głośni z zachowana ruchomością fałdów głosowych
T2 - guz zajmuje częściowo nadgłośnię lub podgłośnię, może upośledzać ruchomość fałdów głosowych
T3 - guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem fałdów głosowych
T4 - guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstkę tarczowatą, gardło środkowe, dolne, tkanki miękkie szyi
Nowotwory krtani
klasyfikacja - TNM
Podgłośnia
T1 - guz ograniczony do okolicy podgłośniowej
T2 - guz nacieka fałdy głosowe, może upośledzać ich ruchomość
T3 - guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem fałdów
T4 - guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstkę pierścieniowatą, tarczowatą, tchawicę, tkanki miękkie szyi
Nowotwory krtani
klasyfikacja - TNM
N - regionalne węzły chłonne
Nx - nie można ocenić regionalnych węzłów chłonnych
N0 - nie stwierdza się przerzutów w węzłach chłonnych
N1 - pojedynczy przerzut po stronie guza, nie większy niż 3 cm
N2 - przerzuty nie większe niż 6 cm
N2a - poj. Po stronie guza o wymiarach 3-6 cm
N2b- mnogie po stronie guza mniejsze niż 6 cm
N2c - obustronne lub przeciwstronne mniejsze niż 6 cm
N3 - przerzuty większe niż 6 cm
M - przerzuty odległe
Mx - nie można ocenić obecności przerzutów odległych
M0 - nie stwierdza się przerzutów odległych
M1 - obecne przerzuty odległe
Nowotwory krtani - leczenie
Mikrochirurgia krtani
Częściowe usunięcie krtani (czynnościowe/zachowawcze)
1 częściowe usunięcie krtani czołowe - Tapia, Leroux-Robert
2 częściowe usunięcie krtani czołowo-boczne
3 połowicze usunięcie krtani - wg Hautanta
4 nadgłośniowe poziome(poprzeczne) usunięcie krtani wg Alonso
5 prawie całkowite usunięcie krtani (laryngectomia subtotalna) CHP krikohyoidopeksja, CHEP krikohyoidoepiglotopeksja.
Mikrochirurgia krtani
Mikrochirurgia klasyczna, usunięcie zmiany przez jej wycięcie w granicach tkanki zdrowej
Mikrochirurgia krtani - laser CO2
Mikrochirurgia krtani - laser CO2 (przed i 6 mc po leczeniu)
Mikrochirurgia krtani - laser CO2
Zmiana naciek mięsień głosowy - chordectomia poszerzona
Mikrochirurgia krtani - laser CO2
Nieduża zmiana zlokalizowana na nagłośni
Mikrochirurgia krtani - laser CO2
Chordektomia klasyczna
Częściowe usunięcie krtani czołowe
Częściowe usunięcie krtani czołowe
Połowicze usunięcie krtani i hemilaryngektomia
Połowicze usunięcie krtani i hemilaryngektomia
Nadgłośniowe poziome(poprzeczne) usunięcie krtani wg Alonso
Nadgłośniowe poziome(poprzeczne) usunięcie krtani wg Alonso
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Prawie całkowite usunięcie krtani SCL
Nowotwory krtani - leczenie
6 laryngektomia całkowita
Laryngektomia całkowita
Laryngektomia całkowita
Laryngektomia całkowita
Plastyczne opracowania stomy
Nowotwory krtani - leczenie
7 laryngofaryngektomia
8 operacje rekonstrukcyjne - płaty skórne uszypułowane i z zespoleniem naczyniowym, autoprzeszczep z jelita i przemieszczenie żołądka
9 rehabilitacja protezy tchawiczo-przełykowe PROVOX
10 Radioterapia uzupełniająca, chemioterapia