Układ rozrodczy człowieka.
Typy rozmnażania:
Bezpłciowe - powstające osobniki są identyczne z osobnikami rodzicielskimi, gdyż materiał genetyczny osobników potomnych pochodzi od jednego osobnika.
Sposoby rozmnażania bezpłciowego:
Spory
Pączkowanie
Fragmentację
Wegetatywne u roślin
Płciowe - wiąże się z tworzeniem gamet - komórek jajowych i plemników, ten typ rozmnażania warunkuje zmienność osobniczą.
Sposoby rozmnażania płciowego:
Hermafrodytyzm (obojnactwo)
Partenogeneza (dzieworództwo)
Narządy płciowe męskie:
Wewnętrzne
Jądra - wytwarzają plemniki, produkują hormon testosteron
Najądrza - magazynują plemniki
Pęcherzyki nasienne - są gruczołami pomocniczymi, wytwarzają wydzielinę odżywczą i pobudzają plemniki do ruchu
Nasieniowody - transportują plemniki
Gruczoły opuszkowo - cewkowe - wytwarzają lepką wydzielinę, która bierze udział w oczyszczaniu cewki moczowej i przygotowuje do przejścia plemników
Zewnętrzne
Prącie - narząd kopulacyjny, służy do wprowadzania nasienia do dróg rodnych kobiety
Moszna - powstaje przez uwypuklenie przedniej części jamy brzusznej, chroni jądra i stwarza im właściwe warunki, utrzymuje temperaturę od 2,5 do 4,0 0C niższą niż w jamie brzusznej, co umożliwia produkcję plemników
Cewka moczowa - zaczyna się w pęcherzu a kończy w prąciu
Spermatogeneza - jest to proces powstania plemników z pierwotnych komórek rozrodczych męskich. U człowieka i większości zwierząt proces spermatogenezy zachodzi ciągle, a jeden pełny cykl trwa około 3 tygodni. Podczas tego procesu komórki rozrodcze ulegają podziało mitotycznym i mejotycznym. Powstałe plemniki przechodzą z kanalika do najądrzy gdzie dojrzewają i są magazynowane.
Narządy płciowe żeńskie:
Wewnętrzne
Jajniki - wytwarzają komórki jajowe, produkują hormony płciowe estrogen i progesteron. Jajnik zbudowany jest z dwóch warstw: zewnętrznej (pęcherzykowej) i wewnętrznej (rdzennej).
Jajowody - są to długie kanaliki prowadzące komórki jajowe do macicy
Pochwa - narząd kopulacyjny umożliwiający wprowadzenie nasienia do dróg rodnych
Zewnętrzne (srom)
Wzgórek łonowy
Wargi sromowe mniejsze i większe
Łechtaczka
Cykl menstruacyjny:
Pod wpływem hormonu przysadki mózgowej - hormonu lutenizującego, pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte. Ciałko to produkuje hormon zwany progesteronem, pod wpływem, którego ściana macicy grubieje i staje się mocno ukrwiona. Progesteron zwany jest hormonem ciąży i przygotowuje on błonę śluzową macicy na zapłodnienie.
Menstruacja - jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia to ciałko żółte ulega zanikowi a błona śluzowa macicy złuszcza się ponieważ pękają naczynia krwionośne. Następnie dochodzi do wydalenia błony śluzowej i niezapłodnionej komórki jajowej.
Rozwój prenatalny człowieka:
Faza jaja płodowego
Bruzdkująca zygota przemieszcza się w kierunku macicy, bruzdkowanie trwa około 10 dni
Dojrzałe jajo zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy (implantacja)
W czasie implantacji komórki dzielą się intensywnie, a w 12 dniu rozpoczyna się gastrulacja i tworzą się trzy listki zarodkowe i błony płodowe.
Listki zarodkowe:
Błony płodowe:
Owodnia - przestrzeń, która otacza bezpośrednio zarodek, wypełniona jest wodami płodowymi
Kosmówka - jest najbardziej zewnętrzną błoną, wytwarza na powierzchni stykającej się z błoną śluzową macicy wyrostki zwane kosmkami, które tworzą następnie łożysko
Okres rozwoju zarodkowego (4 - 8 tygodnia):
Od 4 tygodnia ustala się symetria ciała oraz wytwarzanie zawiązków kończyn, głowy, oczu, uszu, gruczołów układu pokarmowego
18 - 28 dniem to stadium neuruli, wtedy rozwija się układ nerwowy, powstają mięśnie
W 22 dniu powstają nerki
W 24 dniu zaczyna pracować serce
W 40 dniu funkcjonuje już mózg i układ nerwowy
Faza rozwoju płodowego (8 tygodnia - 9 miesiąca):
Poród dzieli się na 3 etapy:
Rozwarcie szyjki macicy tak, aby dziecko mogło przejść przez drogi rodne
Poród
Wydalenie z dróg rodnych łożyska z błonami płodowymi
Rozwój postnatalny:
Wiek niemowlęcy (0-1 roku)
Dzieciństwo (1 - 3 lat)
Wiek przedszkolny (3 - 6 lat)
Wiek szkolny (6 - 16 lat)
Okres młodzieńczy (16 - 18 lat)
Okres dojrzałości
Starzenie się
Starość