Prąd stały - zastosowanie w lecznictwie kosmetycznym
Elektrolecznictwo jest działem fizykoterapii. W elektrolecznictwie lub elektroterapii wykorzystuje się do leczenia prąd stały oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości.
Pierwsze wzmianki o próbach wykorzystania elektryczności w celach leczniczych pochodzą już ze starożytności. Początki elektrolecznictwa sięgają XVIII wieku, kiedy to Luigi Galwani, profesor anatomii, opisał w 1791 r. skurcz mięśnia żaby wywoływany działaniem elektryczności. Nieco później Aleksandro Volta kontynuując doświadczenie Galvaniego zbudował pierwsze ogniwo elektryczne. Odkrycie w 1831 r. przez Faradaya zjawiska indykcji elektromagnetycznej, zapoczątkowuje stosowanie prądu indukcyjnego na część odkrywcy nazywanego faradycznym. Do stosowania prądu dla elektrostymulacji mięśni przyczyniły się także prace E. H. Du Bois-Raymonda i W. H. Erba prowadzone w końcu XIX wieku.
Założeniem fizjoterapii jest twierdzenie, że określony bodziec wywołuje w organiźmie określoną reakcję. Odpowiednio dobierając rodzaj bodźca, można wywołać różne reakcje lub grupy reakcji, np. wydzielanie pewnych substancji biochemicznych powodujących określone reakcje organizmu pod wpływem bodźców cieplnych lub świetlnych. Ruch z oporem powoduje zwiększenie siły mięśni. Sposób działania w fizykoterapii zależy od rodzaju bodźca, jego siły (natężenia i czasu działania) oraz reaktywności organizmu.
Niektóre zabiegi fizykalne oddziałują bezpośrednio na funkcje życiowe komórki, usprawniając je (biostymulacja). W ten sposób pobudzają naturalne możliwości naszego organizmu do walki z chorobą. Organizm człowieka przewodzi prąd, ponieważ składa się z dużej ilości płynów, głównie wody i cząsteczek o ładunkach elektrycznych (jony i elektrolity). Jony to atomy o jakimkolwiek ładunku elektrycznym. Aniony to jony o ładunku ujemnym, kationy to jony o ładunku dodatnim.
Elektrolity to płyny zawierające jony. Elektrolitami są woda, kwasy, zasady, krew i limfa. Przewodzenie prądu w organiźmie człowieka jest zróżnicowane, ponieważ poszczególne części ciała i organy zawierają różne ilości płynów. Kości zawierają mało płynów i prawie nie przewodzą prądu. Mięśnie są lepszymi przewodnikami. Bardzo dobrze przewodzą natomiast naczynia krwionośne i limfatyczne. Skóra mokra (woda, ampułki, pot) lepiej przewodzi niż skóra sucha. Krew, limfa i mokra skóra, to elektrolity dobrze przewodzące prąd. Prąd z sieci jest prądem zmiennym, dlatego urządzenia do wytwarzenia prądu stałego zaopatrzone są w prostowniki.
Zabiegi na ciele wykonuje się tylko przy natężeniu w zakresie miliamperów. Podczas zabiegów z użyciem prądu stałego używa sie dwóch różnie naładowanych biegunów + i -, czyli elektrod. Dzięki temu powstaje obieg zamknięty prądu. Używa się także elektrody czynnej i biernej. Obie elektrody moga być anodami i katodami. Można zamieniać bieguny przy elektrodach. Przeciwelektroda przykładana jest do ciała pacjentki, elektroda czynna jest elektrodą "pracującą" na wybranym fragmencie ciała. Wielkość powierzchni elektrody określa intensywność oddziaływania prądu.
Do zabiegów wchodzących w skład elektroterapii wykorzystywanych w gabinetach kosmetycznych zalicza się zabiegi:
Galwanizacja - polega na przyłożeniu elektrod do wilgotnej skóry. Jony wewnątrz
organizmu zaczynają się przemieszczać pod wpływem prądu (kationy do katody, aniony do anody). W skutek tego zabiegu dochodzi do przekrwienia, do którego dochodzi w następstwie tworzenia się ciał histaminopodobnych. Podrażniony zostaje układ nerwowy i pobudzone mięśnie. Celem tego zabiegu jest poprawa napięcia mięśni.
Jontoforeza - celem tego zabiegu jest dostarczenie skórze specjalnych substancji czynnych do głębnych warstw skóry. Ilość dostarczonych substancji zależy od długości zabiegu, natężenia prądu oraz wielkości elektrod. Najczęściej stosuje się tu roztwory wodne, np. preparaty w ampułkach, w których rozpuszczone sa substancje czynne zdolne do jonizacji. Aniony, czyli anionowe substancje czynne, wprowadza się do skóry za pomocą katody. W tym wypadku katoda jest elektrodą czynną, anoda - bierną (przeciwelektrodą). Kationy, czyli kationowe substancje czynne, wprowadzane są anodą (elektrodą czynną), katoda jest tu przeciwelektrodą.
Termoforeza - jontoforezę można uzupełniać aparatami, których elektrody są podgrzewane. Zabieg ten to termoforeza - skóra jest tu dodatkowo podgrzewana i dzięki temu lepiej ukrwiona. Wpływa to na bardziej intensywne wnikanie substancji czynnych w skórę.
Elektroforeza - której celem jest wprowadzenie do wierzchnich warstw naskórka substancji składowych maści.
Dezinkrustacja (głębokie oczyszczanie) - substancje czynne ułatwiają usunięcie stwardniałego łoju i obumarłych łusek skóry. Zadaniem wprowadzonych jonów jest zmniejszenie swoistości osadów, aby mogły zostać wypłukane.
Jonoforeza jest zabiegiem elektroleczniczym, w trakcie którego wykorzystuje się działanie prądu stałego (galwanicznego), który poprzez wprowadzanie do tkanek jonów działających leczniczo na organizm człowieka. Ustalono, że jony wprowadzone do skóry tą drogą gromadzą się na granicy naskórka i skóry właściwej, skąd zostają odprowadzone z prądem krwi w głąb ustroju. . Do jonoforezy mogą być zatem używane tylko związki chemiczne ulegające dysocjacji elektrolitycznej. Związki chemiczne mające tę właściwość nazywa się elektrolitami. W kosmetyce najczęściej stosuje się działanie jonoforezy w leczeniu różnych odmian trądziku, teleangiektazjach, przebarwieniach, podrażnieniach, bliznach. Zbyt rzadko korzystamy z dobrodziejstw dla naszego zdrowia jakie możemy uzyskać dzięki fizykoterapii, dlatego zapoznajmy się w jakich schorzeniach jest wskazana jonoforeza.
Jakie są podstawowe wskazania do jonoforezy?
Ogólne wskazania:
nerwobóle,
polineuropatie,
zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,
artrozy,
artralgie,
obwodowe porażania,
angioneuropatie,
zaburzenia krążenia obwodowego,
utrudniony zrost kostny,
w przypadku chorób reumatycznych obejmujących więcej niż jeden staw wskazana jest kąpiel elektryczno-wodna (w JCM w trakcie zakupu).
Przeciwwskazania:
ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich,
wypryski, owrzodzenia,
stany gorączkowe,
porażania spastyczne,
miejscowe zaburzenia czucia,
nowotwory łagodne i złośliwe,
skaza krwotoczna,
ostre procesy zapalne i infekcje ogólne,
osobnicza nietolerancja prądu,
WSZCZEPIONY ROZRUSZNIK SERCA,
zakrzepy,
zagrożenia zatorami,
zakrzepowe zapalenie żył,
METALE W TKANKACH PODDANYCH ZABIEGOWI,
ENDOPROTEZA,
miażdżyca zarostowa tętnic w okresie II b - IV wg Fontaine'a.
Jakie roztwory leków używane są do jonoforezy?
Jonoforeza jodu: blizny, przykurcze bliznowate. Jonoforeza wapnia: stany zapalne gałki ocznej, obwodowe zaburzenia naczynioruchowe, zespół Sudecka, utrudniony zrost kości. Jonoforeza cynku: przyżeganie trudno gojących się owrzodzeń, drożdżyca paznokci. Jonoforeza prokainy lub lidokainy: nerwobóle, zespół rwy kulszowej, bóle głowy, zaburzenia wymowy, dychawica oskrzelowa.
Jonoforeza histaminy: samorodna sinica kończyn, odmroziny, zespół bólowy rwy kulszowej, przewlekłe stany zapalne stawów i zapalenia okołostawowe, owrzodzenia troficzne.
Jonoforeza epinefryny: stany zapalne gałki ocznej, wspólnie z lidokainą lub prokainą w leczeniu stanów bólowych. Jonoforeza antybiotyków: bakteryjne stany zapalne skory i tkanek miękkich.
Jonoforeza hydrokortyzonu lub preparatu Solu-Dacortin: stany zapalne skóry, tkanek miękkich, drobnych stawów i pochewek ścięgnistych, stany zapalne gałki ocznej.
Jonoforeza tolazoliny: zaburzenia w ukrwieniu nerwu wzrokowego i siatkówki, zaburzenia ukrwienia obwodowego.
Jodek potasu, chlorek wapnia, siarczan cynku, chlorowodorek prokainy, chlorowodorek lidokainy, chlorowodorek histaminy, chlorowodorek epinefryny, penicylina - sól sodowa lub potasowa, siarczan streptomycyny, siarczan neomycyny, hydrokortyzon i tolazolina. Wnikanie jonów do skory w trakcie jonoforezy zostało udowodnione przed wielu laty przez francuskiego uczonego Leduca, który w tym celu przeprowadził następujące doświadczenie. Na pozbawionych sierści bokach dwóch królików umocował elektrody z podkładami, włączając zwierzęta szeregowo w obwód prądu stałego. U pierwszego królika jeden z podkładów nasycił roztworem cyjanku potasu, dysocjującego na trujący anion cyjankowy i kation potasowy, pozostałe zaś podkłady znajdujące się na skórze obu zwierząt zwilżył wodą. Włączenie zwierząt w obwód prądu w taki sposób, że elektroda z podkładem nasyconym cyjankiem potasu była połączona z biegunem dodatnim prądu, nie powodowało u nich żadnych skutków ujemnych. Połączenie natomiast tej elektrody z biegunem ujemnym spowodowało padnięcie pierwszego królika, podczas gdy drugi pozostawał żywy. Jest to zrozumiałe, bo w pierwszym wypadku z podkładu zwilżonego roztworem cyjanku potasu do skóry pierwszego zwierzęcia wnikały jony potasowe, nie mające trujących właściwości, w drugim zaś wnikały trujące jony cyjankowe. Drugie zwierzę pozostało żywe, ponieważ w żadnym z wymienionych dwóch wypadków nie podlegało ono działaniu jonów trujących. Podobne doświadczenie przeprowadził Leduc z zastosowaniem roztworu siarczanu strychniny, w którym trujące właściwości wykazują kationy strychniny. Dalszych przekonywujących dowodów wnikania do skóry jonów w czasie jonoforezy dostarczyły doświadczenia, w których użyto roztworów zawierających jony pierwiastków promieniotwórczych. Doświadczenia te pozwoliły prześledzić mechanizm wnikania jonów do skóry oraz ustalić miejsca, w których się one gromadzą i skąd zostały odprowadzone w głąb organizmu. Ustalono, że jony wprowadzone do skory droga jonoforezy gromadzą się w niej na granicy naskórka i skóry właściwej, w pobliżu powierzchownej sieci naczyń krwionośnych skóry, skąd zostają odprowadzone z prądem krwi w głąb ustroju. Stwierdzono również, że jony wnikają do skóry drogą wykazującą najmniejszy opór dla prądu elektrycznego, a mianowicie przez ujścia i przewody wyprowadzające gruczołów potowych.
Przygotowanie do zabiegu
Wnikanie jonów leków odbywa się poprzez ujścia i wyprowadzenia gruczołów łojowych i potowych. Jony po wniknięciu gromadzą się na granicy pomiędzy skorą właściwą a tkanką podskórną z skąd następnie lek jest rozprowadzany po całym organizmie za pomocą układu krwionośnego. Koncentracja elektronów jest największa pod elektrodą czynną. W przypadku skręcenia stawu skokowego będziemy stosować jony lignokainy ( + ) zawartego w 1-2% chlorowodorku lignokainy ( Sol. Lidocaini hydrochlorici ). Przygotowanie pacjenta jest takie samo jak to było przy prądach diadynamicznych.. Fizykoterapeuta przygotowuje odpowiedni aparat wytwarzający prąd stały i elektrody. Elektrodą czynną jest anoda a elektrodą zamykającą obwód- katoda. Na podkładzie elektrody czynnej znajduje się bibułka filtracyjna, która zapewnia dobre i równomierne rozprowadzenie leku. Jest to podkład lekowy, który się przykłada w miejscu największego bólu. Nie należy mylić tych podkładów gdyż podkłady czynne powinny być stosowane tylko do jednego rodzaju jonoforezy. Lek trzeba odmierzyć miarką na strzykawce lekarskiej i rozprowadzić. Terapeuta powinien być wyposażony w ochronne, jednorazowe rękawice. Lek należy podpisać imieniem i nazwiskiem chorego i powinny posiadać dobrze widoczną datę ważności. Płynne leki przechowujemy w ciemnych butelkach i w lodówce. Strzykawki i igły powinny być używane tylko do jednego rodzaju leku. Należy poinformować pacjenta, że na powierzchni zabiegowej nie powinien stosować żadnych innych kremów, maści i żelów. Jeżeli już wystąpi taki przypadek to zleca się tygodniową przerwę. Anodę przykładamy na stawie - skokowym ułożenie elektrod będzie zazwyczaj poprzeczne aby przepływający prąd przechodził przez środek uszkodzonego stawu. Osłania się elektrody ceratką i owija bandażem. Sprawdza się ponownie poprawność ułożenia elektrod. Na aparacie ustawia się kierunek przepływu prądu i dawkowanie natężenie. Natężenie ustawia się do odczucia pacjenta- lekkie mrowienie- ale powinno przekraczać 3mA. Lek który dysocjuje na jony wpychany jest w skórę, zgodnie z zasadą odpychania dwóch ładunków jednoimiennych. Czas pierwszego zabiegu ok10 minut, drugiego o ile nie wystąpił żaden efekt uboczny lub paradoksalny- 15minut. Czas kolejnych, 15 czasem do 20 minut co dziennie lub co dwa dni, w serii 10-20.
Cryo Former to urządzenie do dynakrioforezy (terapia polegająca na połączeniu jonoforezy z krioterapią). Dynakrioforeza jest stosowana do wprowadzania substancji leczniczych w tkankę. Ponieważ metoda ta ma wiele oddziaływań terapeutycznych jest stosowana w różnych gałęziach medycyny.
Urządzenie ma zastosowanie w rehabilitacji, medycynie sportu, reumatologii i dermatologii, oraz kosmetyce przy redukcji cellulitu , zmarszczek, trądziku, przebarwień skóry, powiększonych, lub uszkodzonych naczyń, oraz do redukcji tkanki tłuszczowej.
Metoda opiera się na zastosowaniu specjalnie ukierunkowanych prądów.
Substancja lecznicza o określonym stężeniu jest rozpuszczana w wodzie destylowanej w specjalnym naczyniu i powoli zamrażana w zamrażarce do temperatury od 0 do -5C.
Zamrożona substancja w stanie stałym mająca kształt walca jest wyjmowana z naczynia i umieszczana na końcówce będącej aktywną elektrodą, końcówka jest tak skonstruowana, aby umożliwić obracanie walca, co ułatwia aplikację.
W ten sposób jony substancji penetrują skórę w 70 - 80% na głębokość nawet 8cm.
Ochłodzenie skóry powoduje zaciśnięcie naczyń krwionośnych, co uniemożliwia przeniknięcie substancji do krwioobiegu.
Jontoforeza w zabiegach skóry płytko unaczynionej
Do jontoforezy mogą być użyte związki chemiczne, które ulegajć dysocjacji elektrolitycznej, czyli procesowi rozpadu cząstek na jony dodatnie i ujemne. Efekt leczniczy jest sumą działania leku i galwanizacji.
Stosujemy ją w przypadkach, w których chcemy miejscowo zadziałać przeciwzapalnie, przeciwbólowe, rozluźnić mięśnie. Stosowanie jontoforezy jest zalecane przy: rozszerzonych naczyniach włosowatych, nerwicach naczyniowych, odmrożeniach, trądziku pospolitym, trądziku różowatym, zwiotczeniach skóry i mięśni, bliznach, bliznowcach i uczuleniach. Coraz więcej kobiet w różnym wieku, skarży się na kłopoty związane z rozszerzonymi naczynkami krwionośnymi. Kruchość naczynek jest związana z ich podwyższoną przepuszczalnością, która powoduje przenikanie do skóry wielu czynników zapalnych. W konsekwencji dochodzi do pojawienia się na skórze rozlanego rumienią, uczucia pieczenia i rozgrzania. Kruchość i nadwrażliwość naczyń krwionośnych jest jednym z czynników przyczyniających do powstania trądzika różowatego. Z czasem skłonność do pojawienia się rumieni utrwala się. Kruche naczyńka włosowate nie wytrzymują ciśnienia krwi, zaczynają pękać pozostawiając na skórze trwałe ślady, potocznie zwane pajączkami. Skłonność do występowania rozszerzonych naczyń krwionośnych (teleangiektazji) występują już w dzieciństwie, a po dwudziestym roku życia naczyńka zaczynają być widoczne. Skórę przy pielęgnacji należy traktować jako wrażliwą. Rozszerzone naczyńka mogą powstać przy każdym rodzaju cery. Najbardziej narażona na tę dolegliwość jest skóra delikatna, cienka i wrażliwa.
Trądzik różowaty występuje po okresie dojrzewania między 35 a 50 rokiem życia. Może występować u obu płci, lecz częściej u kobiet. Podłożem występowania schorzenia mogą być zaburzenia naczynio-ruchowe, bodźce emocjonalne i fizyczne takie jak: leki, alkohol, słońce, nadmiar ciepła. Schorzenie może wystąpić równocześnie ze schorzeniami układu pokarmowego i zaburzeniami hormonalnymi.
Osoby z cerą naczynkową muszą szczególną wagę przykładać do regularnej pielęgnacji w gabinecie kosmetycznym. Polecamy zabiegi seryjne, mające na celu wzmocnienie i obkurczenie naczynek.
Może to być prosty i niedrogi zabieg - jonoforeza - z zastosowaniem chlorku wapnia lub leczniczych ampułek.
Zabieg powinien być wykonany w serii ok. 8-10, po dwa , trzy zabiegi w tygodniu, co znacznie zwęża naczynka i chroni je przed pękaniem nowych.
Jonoforeza to metoda wykorzystująca prąd stały, dzięki której zapobiegamy poszerzaniu się naczynek krwionośnych.
Podczas jonoforezy zwiększony falami ultradźwiękowymi odstęp między komórkami oraz odpychanie elektryczne jonoforezy wspomaga bardziej efektywne wnikanie w skórę dobroczynnych substancji z kosmetyków.
Rezultat jest uzyskiwany dzięki bezpośredniemu działaniu fali elastycznej, która:
Rozjaśnia przebarwienia i plamy
Dotlenia i bardzo mocno nawilża skórę
Poprawia wymianę jonową, wzmaga produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego;
Przygotowuje skórę do dalszych zabiegów kosmetycznych;
Odmładza skórę poprzez głęboki mikro-masaż;
Przyspiesza przenikanie i aktywację kosmetyków w głąb skóry;
Poprawia strukturę blizn;
Pozostawia nadzwyczajnie odmłodzoną, odświeżoną i zregenerowaną skórę;
Powstrzymuje tyrozynazę. Powstałe napięcie elektryczne rozwiązuje czarny pigment, który zostanie wydalony;
Przy prędkości wibracji 24 000/sekundę, aktywne ultradźwięki rozpylają oczyszczoną wodę, w związku z tym natychmiast tworzą zawiesinę sebum i kosmetyku w porze, otwierającym się na skutek powstania napięcia od sondy, a następnie wyjaławia. Stąd też w krótkim czasie likwiduje stany zapalne i poprawia wygląd skóry;
Bezboleśnie i dokładnie czyści skórę szybko rozpylając i usuwając zanieczyszczenia z porów;
Wibracja ultradźwiękowa i jej efekt cieplny dla mięśni stale uaktywnia skórę, dzięki czemu eliminuje zmarszczki i ujędrnia mięśnie.
Wiosną (przed nastaniem dni słonecznych i ciepłych) i wczesną jesienią (przed nastaniem dni mroźnych) zaleca się przeprowadzenie w gabinecie kosmetycznym serii zabiegów galwanizacji lub jontoforezy z witaminą C, wapniem i wyciągiem z ruty. Podczas jontoforezy przy trądziku różowatym, możemy wprowadzić anodą (+) chlorek wapnia w celu uszczelnienia naczyń krwionośnych, działa również-odczulające i przeciwzapalnie. Wskazane jest również wprowadzenie katodą (-) kwasu askorbinowego (wit. O) powoduje on uelastycznienie ścianek naczyń krwionośnych, wzmaga działanie ciał uodparniających. organizm oraz działa przeciwzapalnie.
W przypadku zmian rumieniowych i grudkach zaleca się delikatne masaże i naświetlania lampą sollux z niebieskim filtrem oraz elektrolizę lub elektrokoagulację trwale rozszerzonych naczyń.
Wszystkie kuracje w gabinecie kosmetycznym powinny być prowadzone w konsultacji z lekarzem dermatologiem.