STOPNIOWANIE PRZYMITONIKÓW

1) stopień równy (gradius pozitivus)

I,II - bonus, bona, bonum; pulcher, pulchra, pulchrum

III - acer, acris, acre; brevis, breve; felix, felicis;

2) stopień wyższy (gradius comparativus) ~ odmiana według deklinacji III typu spółgłoskowego

NOMINATIVUS

m/f n

temat longi longior -ius

genetivus pulchri pulchrior -ius

brevis brevior -ius

acris acrior -ius

felicis felicior -ius

	rodzaj męski/żeński			rodzaj nijaki
	sing	pl		sing	pl
N G D Acc Abl V	longior longioris longiori longiorem longiore longior	longiores longiorum longioribus longiores longioribus longiores	N* G D Acc* Abl V*	longius longioris longiori longius longiore longius	longiora longiorum longioribus longiora longioribus longiora

3) stopień najwyższy (gradivus superlativus) ~ odmiana według deklinacji I,II

NOMINATIVUS

m/f/n

temat longi longissimus/issima/issimum

genetivus brevis brevissimus/issima/issimum

felicis felicissimus/issima/issimum

takie -er szaleją: nominativus + końcówki (-rimus/a/um)

pulcher (I,II) pulcherrimus/rima/rimum

acer (III) acerrimus/rima/rimum

są też wyjątki a mianowicie takich sześć: genetivus + końcówka (-limus/a/um)

similis, -e simillimus/lima/limum

dissimilis, -e dissimillimus/lima/limum

facilis, -e facillimus/lima/limum

difficilis, -e difficillimus/lima/limum

humilis, -e humillimus/lima/limum

gracilis, -e gracillimus/lima/limum

4) stopniowanie niereguralne

zakończone na:

-dicus np. maledicus/a/um

-ficus np. magnificus/a/um

-volus np. benevolus/a/um

temat + końcówka

st.wyższy -entior/entior/entius (odmiana III typ spółgłoskowy)

st.najwyższy -entissimus/entissima/enstissimum (odmiana I,II)

równy	wyższy - comparativus	najwyższy - superlativus
bonus/a/um	melior (m/f) melius (n)	optimus (m) optima (f) optimum (n)
malus/a/um	peior (m/f) peius (n)	pessimus (m) pessima (f) pessimum (n)
magnus/a/um	maior (m/f) maius (n)	maximus (m) maxima (f) maximum (n)
parvus/a/um	minor (m/f) minus (n)	minimus (m) minima (f) minimum (n)
multi/ae/a (pluralis)	plures (m/f) plura (n) !gen.pl - plurium	plurimi (m) plurimae (f) plurima (n)

5) stopniowanie opisowe

zakończone na: -eus, -ius, -uus; !!!wyjątek: antiquus

magis - bardziej

maxime - najbardziej

idoneus/a/um magis indoneus/a/um, maxime indoneus/a/um

noxius/a/um magis noxius/a/um, maxime noxius/a/um

arduus/a/um magis arduus/a/um, maxime arduus/a/um

PRZYSŁÓWKI

bene melius optime

male peius pessime

magnopere magis maxime

parum minus minime

multum plus plurimum

ACI - accustivus cum infinitivo

czasownik wprowadzający* + accusativus [podmiot] ** + infinitivus***

*np.:

video, -ere [oglądać]

scio, -ire [widzieć]

audio, -ire [słyszeć]

sentio, -ire [czuć]

dico, -ere [powiedzieć]

narro, -are [opowiadać]

respondo, -are [odpowiadać]

cogito, -are [myśleć]

exisitimo, -are [sądzić]

puto, -are [uważać]

spero, -are [mieć nadzieję]

constat [jest oczywiste]

** jak jest `se' to znaczy, że to jest on/ona/oni/one/

dla ja jest me, ty - te; my - nos, wy - vos;

np.:

Pueri dixerunt, se eum librumm lecturos esse. [Chłopcy powiedzieli, że oni będą czytać te książkę.]

***infi nitivus	activi		passivi
prae senti	amare tenere (esse) vincere invenire		amari teneri vinci inveniri
perf ecti	amavisse tenuisse (fuisse) vicisse invenisse		amatus/a/um esse tentus/a/um esse victus/a/um esse invenitus/a/um esse	w ACI: um/am/um os/as/a
futuri	amaturus/ura/urum esse tenturus/ura/urum esse victurus/ura/urum esse inveniturus/ura/urum esse fore (futurus/ura/urum esse)	w ACI: urum/uram/urum uros/uras/ura	amatum iri tentum iri vitum iri invenitum iri

I	amo, amare, amavi, amatum
II	teneo, tenere, tenui, tentum
III	vinco, vincere, vici, victum
IV	inveniro, invenire, inveni, invenitum

I,II

III

I,II

III